Hamas, Gazze'de kapsamlı ateşkese hazır olduğunu açıkladı; İsrail şartlarında ısrarcı
Hamas, Gazze Şeridi'nde kapsamlı bir ateşkes için hazır olduğunu duyurdu; taraflar arasında esir takası, güvenlik düzenlemeleri ve bölge yönetimine ilişkin şartlar ise uyuşmuyor.
Hamas'ın teklifinin içeriği
Hamas, arabulucuların sunduğu teklifleri değerlendirip 18 Ağustos'ta yapılan ateşkes ve karşılıklı esir takası teklifini kabul ettiğini açıkladı. Hareketin bildirisinde; Gazze Şeridi'ndeki tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması karşılığında, anlaşma sağlanan sayıda Filistinli esirin İsrail hapishanelerinden salınması, İsrail ordusunun Gazze'den tamamen çekilmesi ve tüm saldırıların sonlandırılması, ayrıca insani yardımların bölgeye ulaşmasının sağlanması gibi koşulların yer aldığı belirtildi. Hamas, ayrıca Gazze'nin idaresinin kurulacak Filistinli teknokrat bir heyete bırakılmasına hazır olduğunu duyurdu.
İsrail'in yanıtı ve koşulları
İsrail Başbakanlık Ofisi, Hamas'ın 'teklifi kabul ettiği' yönündeki açıklamayı reddetti ve ateşkesin İsrail güvenlik kabinesinin belirlediği şartlarla sonlandırılabileceğini bildirdi. İsrail'in sıraladığı kriterler arasında tüm İsrailli esirlerin serbest bırakılması, Hamas'ın silah bırakması ve Gazze'nin silahsızlandırılması, İsrail'in Gazze'nin güvenlik kontrolünü elinde tutması ve İsrail'i tehdit etmeyecek alternatif bir sivil idarenin kurulması bulunuyor.
Siyasi ortam ve kamu tepkileri
İsrail hükümetinin açıklaması, Batı Kudüs'te Başbakan Binyamin Netanyahu yönetimine karşı düzenlenen kitlesel protestoların sürdüğü bir dönemde geldi. Esir yakınları ve muhalefet, Netanyahu'yu hükümetindeki aşırı sağcı unsurların baskısı nedeniyle ateşkes ve esir takası anlaşmasını imzalamaya 'kasıtlı' olarak yanaşmamakla suçluyor; bu durumun Gazze'deki İsrailli esirlerin hayatını riske atmakla eleştirildiği ifade ediliyor.
Operasyonel durum ve geçmiş
Metinde yer alan zaman çizelgesine göre, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik operasyonları 7 Ekim 2023'ten bu yana sürüyor ve bunun sonucunda yardım kısıtları nedeniyle ciddi insani sıkıntılar yaşandığı vurgulanıyor. Ayrıca İsrail, 8 Ağustos'ta Gazze kentinin işgaline ilişkin karar almış; 29 Ağustos'ta ise kenti 'tehlikeli çatışma bölgesi' ilan ederek kentin dış mahallelerine yoğun hava ve kara saldırıları düzenlediği belirtiliyor. Başbakan Netanyahu, uluslararası toplum ve İsrail kamuoyundan gelen tepkilere rağmen, bildirilen şartlar çerçevesinde Gazze'ye yönelik saldırıları sona erdirecek bir anlaşmayı kabul etmediğini sürdürüyor.
Tarafların sunulan tekliflere ilişkin görüş ayrılıkları, ateşkes müzakerelerinin seyrini belirleyecek başlıca unsur olarak öne çıkıyor.
