Hamaney'den Çin'e: 2021 Stratejik İşbirliği Anlaşması Tam Uygulanmalı
Hamaney'in çağrısı
İran lideri Ali Hamaney, Çin'e, iki ülke arasında Mart 2021'de imzalanan uzun vadeli stratejik işbirliği anlaşmasının "tüm boyutlarıyla uygulanması" çağrısında bulundu. Hamaney mesajını X sosyal medya platformunda Çince ve Farsça olarak paylaştı ve paylaşımında, "Asya'nın her iki yakasında kadim bir medeniyet geçmişine sahip İran ve Çin, bölgesel ve küresel sahnede değişim yaratma gücüne sahiptir." ifadelerine yer verdi.
Anlaşmanın kapsamı ve tarihçesi
İran ile Çin arasındaki 25 yıllık stratejik işbirliği anlaşması, ilk kez 2016'da gündeme gelmiş ve 27 Mart 2021'de dönemin İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ile Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi tarafından imzalanmıştı. İran Dışişleri Bakanlığı'ndan paylaşılan metne göre, anlaşma ekonomi, güvenlik, teknoloji ve enerji başta olmak üzere bir dizi alanı kapsıyor. Hamaney'in "tüm boyutlarıyla uygulanması" vurgusu, bu alanlarda somut adımlar atılmasına yönelik beklentiyi öne çıkarıyor.
Diplomatik hareketlilik
Aynı dönemde, Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan de Şanghay İşbirliği Örgütünün 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesine katılmak üzere Çin'in Tiencin kentine gitti. Bu ziyaret, anlaşmanın takipçisi ve uygulanmasının izleneceği diplomatik temasların sürdüğünü işaret ediyor.
Analiz
Hamaney'in çağrısı, anlaşmanın sözleşmeye konulan kapsamının hayata geçirilmesine yönelik siyasi iradenin teyidi niteliğinde. "Tüm boyutlarıyla uygulanması" ifadesi, ekonomik, güvenlik ve enerji işbirliğinin yanı sıra teknoloji alanındaki ortak projelerin de devreye alınması beklentisini yansıtıyor. Bu tür bir uygulama, iki ülke arasındaki mevcut diplomatik hareketliliğin ve ŞİÖ çerçevesindeki etkileşimin önemini artırabilir.
Sonuç
Hamaney'in açıklaması ve Pezeşkiyan'ın ŞİÖ zirvesine katılımı, Tahran ile Pekin arasındaki uzun vadeli işbirliği anlaşmasının hayata geçirilmesine dönük siyasi kararlılığın altını çiziyor. Anlaşmanın kapsamına ilişkin resmi ifadeler ekonomi, güvenlik, teknoloji ve enerji gibi başlıkları içeriyor ve atılacak somut adımlar, iki ülkenin bölgesel ve küresel sahnedeki etkileşimini şekillendirecek.
