Haftanın öne çıkan olayları
Mavi Marmara raporu (2 Eylül 2011)
Birleşmiş Milletler (BM) Soruşturma Komisyonu'nun, İsrail'in 30 Mayıs 2010 tarihli Mavi Marmara saldırısıyla ilgili hazırladığı 105 sayfalık rapor, 2 Eylül 2011'de Genel Sekreter Ban Ki-mun'a sunuldu. Raporda, İsrail ordusunun aşırı ve izah edilemeyen güç kullandığı ve yolculara kötü muamelede bulunduğu vurgulandı.
Mavi Marmara, "Rotamız Filistin, Yükümüz Özgürlük" sloganıyla Gazze'ye insani yardım götürmek amacıyla yola çıkan Gazze Özgürlük Filosu'nda yer alıyordu. İsrail ordusunun 31 Mayıs 2010'daki saldırısında birçok helikopter, hücumbot, fırkateyn ve bir denizaltı görev aldı; Mavi Marmara ve filodaki gemiler İsrail donanması tarafından ele geçirildi. Saldırı sonucu 10 kişi hayatını kaybetti, 56 kişi ağır yaralandı.
Raporun açıklanmasının ardından Türkiye, İsrail'le diplomatik ilişkilerini ikinci katip düzeyine indirdi ve iki ülke arasındaki askeri anlaşmaları askıya aldı.
Sığınmacı dramı: Aylan Kurdi fotoğrafı (2 Eylül 2015)
Muğla'nın Bodrum ilçesinden Yunanistan'ın İstanköy Adası'na kaçakları taşıyan şişme botun 2 Eylül 2015'te Akyarlar Mahallesi ve Aspat açıklarında batması sonucu 8'i çocuk olmak üzere 12 kişi yaşamını yitirdi. DHA muhabiri Nilüfer Demir'in çektiği ve kıyıya vuran cesedi görülen 2 yaşındaki Aylan Kurdi fotoğrafı, Türkiye ve uluslararası kamuoyunda göçmen krizine bakışı derinden etkiledi.
Hayatını kaybedenler arasında Aylan'ın 3 yaşındaki ağabeyi Galip Kurdi ile annesi Zahidin Kurdi de vardı. Faciadan kurtulan baba Abdullah Kurdi olay sonrası "Bütün dünyanın bizi görmesini istiyorum. Bütün dünyanın gözlerinin bizim üzerimizde olmasını istiyorum. Biz bir felaket yaşamış olabiliriz ama bizden sonraki insanların aynı felaketi yaşamasını istemiyorum." ifadelerini kullandı. Abdullah Kurdi, yakınlarının cenazelerini Suriye'nin Aynularap (Kobani) kentinde toprağa verdi.
Soruşturma kapsamında adliyeye sevk edilen 3 şüpheli, "göçmen kaçakçılığı yapmak" ve "bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermek" suçlarından tutuklandı. Fotoğraf, Suriyeli göçmenlerin yaşadığı dramın uluslararası alandaki simgesi haline geldi; İspanya, Fransa ve İtalya başbakanları başta olmak üzere birçok lider çözüm çağrısı yaptı.
1–7 Eylül tarihlerinde öne çıkan diğer olaylar
1 Eylül
1481: Galatasaray Lisesi, Sultan II. Bayezid tarafından kuruldu. 1868'de okulda Fransızca eğitime geçildi.
1715: Beş yaşında tahta geçen ve 72 yıl hüküm süren XIV. Louis öldü.
1922: Mustafa Kemal Paşa, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın kazanılması üzerine emrini verdi: "Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz'dir. İleri!"
1939: Almanya'nın Polonya'ya saldırması üzerine II. Dünya Savaşı başladı.
2011: BM Soruşturma Komisyonu'nun Mavi Marmara raporu Genel Sekreter Ban'a sunuldu; bunun üzerine Türkiye, İsrail'le ilişkilerini kısmen geriletti.
2 Eylül
1633: İstanbul Cibali'de çıkan büyük yangında geniş çaplı hasar meydana geldi.
1922: Kurtuluş Savaşı'nda Yunan Orduları Başkomutanı General Trikopis esir edildi.
1945: Japonya teslim belgelerini imzalayarak II. Dünya Savaşı sona erdi.
2015: Akyarlar ve Aspat açıklarında batan botta Aylan Kurdi dahil 12 kişi yaşamını yitirdi; olayın fotoğrafı uluslararası yankı uyandırdı.
3 Eylül
1683: Viyana Kuşatması başarısızlıkla sonuçlandı.
1908: Türkiye'de ilk haftalık mizah dergisi "Kalem" yayımlanmaya başladı.
2019: Diyarbakır'da ailelerin evlat nöbeti başladı.
2023: Cristiano Ronaldo 850 gole ulaşan ilk futbolcu oldu; A Milli Kadın Voleybol Takımı Avrupa Şampiyonluğu'na ulaştı.
4 Eylül
1063: Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucusu Tuğrul Bey vefat etti.
1970: Şili'de Salvador Allende başkan seçildi.
2024: Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın davetiyle Türkiye'ye resmi ziyaret gerçekleştirdi; 12 yıl aradan sonra Cumhurbaşkanlığı düzeyinde ilk ziyaret olarak kayıtlara geçti.
5 Eylül
1938: Mustafa Kemal Atatürk vasiyetnamesini yazdırdı.
1960: Boksör Muhammed Ali (Cassius Clay), Roma Olimpiyatları'nda şampiyon oldu.
2016: Afganistan'ın Kabil kentinde düzenlenen iki intihar saldırısında 35 kişi hayatını kaybetti.
6 Eylül
1566: Kanuni Sultan Süleyman, Zigetvar Seferi sırasında 72 yaşında vefat etti.
2007: Tenor Luciano Pavarotti, pankreas kanseri nedeniyle vefat etti.
2024: İsrail askerlerinin işgal altındaki Batı Şeria'daki saldırısında Amerikalı Türk aktivist Ayşenur Ezgi Eygi hayatını kaybetti.
7 Eylül
1533: İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth doğdu.
1936: Harp Okulu İstanbul'dan Ankara'ya taşındı.
2016: Astronot Jeff Williams, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki görevinden döndü.
2023: Kripto para borsası Thodex'in kurucusu Faruk Fatih Özer ve iki kardeşi ağır hapis cezalarına çarptırıldı.
Genel değerlendirme
1–7 Eylül tarihleri arasında yer alan olaylar, hem uluslararası hukuk ve diplomasi açısından etkili gelişmeleri (Mavi Marmara raporu) hem de insani krizlerin görünürlüğünü artıran simgesel anları (Aylan Kurdi) içeriyor. Bu tarihler ayrıca siyaset, spor ve kültür alanlarında kayda geçen çeşitli dönüm noktalarını gösteriyor.
