Haftanın Tarihine Bakış
Bu hafta, Türk Kurtuluş Savaşı'nın dönüm noktalarından biri olan Büyük Taarruz ve 30 Ağustos'taki Başkomutanlık Meydan Muharebesi zaferinin yıldönümü öne çıkıyor. Aynı dönemde yerli ve uluslararası siyasetten kültüre, spordan bilime uzanan birçok kayda değer olay gerçekleşti.
Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (26–30 Ağustos)
Kurtuluş Savaşı, Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın 26 Ağustos 1922'de sabaha karşı verdiği emirle başlattığı Büyük Taarruzla yeni bir evreye girdi. 30 Ağustos sabahı, Başkomutan Mustafa Kemal Paşa'nın Zafertepe Çalköyde birliklere taarruz emri vermesiyle Dumlupınar'da yürütülen muharebe, Paşa'nın bizzat sevk ve idaresinde sürdü. Bu meydan muharebesinde kahraman Mehmetçik, Yunan birliklerini Allıören, Keçiler ve Kızıltaş Deresi yolunun iki yanında sarıp imha etti; 30 Ağustos'ta zaferle noktalandı.
Haftanın Diğer Öne Çıkan Olayları
25 Ağustos
1481 - Beyazıt'a yenilen Cem Sultan, Kahire'de törenle karşılandı. 1900 - Felsefeci Friedrich Wilhelm Nietzsche hayatını kaybetti. 1944 - Fransız II. Zırhlı Tümeni Paris'e girdi; kentteki Alman askerleri Müttefikler'e teslim oldu. 1965 - Türk Sinematek Derneği kuruldu. 1982 - Edebiyat araştırmacısı ve tarihçi Prof. Dr. Abdülbaki Gölpınarlı vefat etti. 1992 - Tiyatro ve sinema sanatçısı Nisa Serezli vefat etti. 2000 - Galatasaray, Real Madrid'i 2-1 yenerek Süper Kupa'yı kazandı. 2001 - İş insanı Üzeyir Garih, Eyüp Sultan Mezarlığı'nda öldürüldü. 2012 - Astronot Neil Armstrong vefat etti. 2015 - Türkiye, ABD'nin DEAŞ'a yönelik hava saldırıları için üslerini kullanmasına izin verdi. 2017 - OHAL kapsamında yayımlanan 694 sayılı KHK ile Milli İstihbarat Teşkilatı Cumhurbaşkanına bağlandı. 2019 - ABD Dışişleri Bakanlığının Filistin'i listeden çıkardığı ortaya çıktı; aynı yıl Sualtı Hokeyi 24 Yaş Altı Dünya Şampiyonası'nda Türkiye şampiyon oldu. 2020 - TFF, B Takımlar Ligi kurulmasını kararlaştırdı. 2023 - Eski ABD Başkanı Donald Trump, Georgia'da iddianame kapsamında teslim oldu. 2024 - Christoph Daum vefat etti.
26 Ağustos
1071 - Alparslan komutasındaki Büyük Selçuklu ordusu Malazgirt'te Bizans'ı yendi. 1920 - ABD'de kadınlar ilk kez oy kullandı. 1922 - Büyük Taarruz başladı. 1924 - Türkiye İş Bankası kuruldu; ilk genel müdür Celal (Bayar) Bey oldu. 1932 - İzmir Fuarı açıldı; aynı yıl Büyükdere yüzme yarışlarında İstanbul ekibi birinci oldu. 1936 - Mısır'a bağımsızlık verildi; BBC'de ilk sesli televizyon gösterimi yapıldı. 1957 - Transistörlü radyo piyasaya sürüldü. 1972 - Charles Lindbergh öldü. 1986 - Kamerun'daki gaz faciasında 1500 kişi hayatını kaybetti. 1991 - İstinye Tersanesi kapatıldı. 1997 - Füreya Koral vefat etti. 2002 - Anıtkabir'de yeniden düzenlenen Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi açıldı. 2015 - Ramil Guliyev, Dünya Atletizm Şampiyonası'nda finale kaldı. 2015 - Güney Sudan barış anlaşması imzalandı. 2016 - Yavuz Sultan Selim Köprüsü hizmete açıldı; aynı yıl Cizre saldırısı yaşandı. 2016 - Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı soruşturmasında mal varlıklarına tedbir konuldu. 2017 - Türkiye Erkek Sualtı Hokeyi Milli Takımı Avrupa Şampiyonu oldu. 2018 - Papa Franciscus, cinsel istismar skandalları için özür diledi. 2021 - Zafer Partisi kuruluş dilekçesi sunuldu.
27 Ağustos
598 - Hazreti Ali doğdu. 1389 - I. Murat, Kosova Meydan Muharebesi'ni kazandı; Murat Hüdavendigar sonrasında şehit edildi. 1783 - Mongolfier Kardeşler ilk balonu uçurdu. 1922 - Afyonkarahisar kurtarıldı. 1925 - Mustafa Kemal Paşa, İnebolu'da "şapka nutku"nu verdi. 1927 - Hacı Sami yakalandı. 1947 - Cezayir bağımsızlık isteğini iletti. 1950 - BBC ilk denizaşırı yayınını Fransa'ya yaptı. 1958 - İlk stereo plaklar çıktı. 1964 - Türkiye'de ilk Amerika aleyhtarı gösteri yapıldı. 1975 - Dr. İsmet Uluğ vefat etti. 1979 - Lord Louis Mountbatten öldürüldü. 2003 - Mars'ın Dünya'ya en yakın geçişi gerçekleşti. 2015 - Burgenland'da 71 sığınmacının cesedi bulundu. 2016 - Kadın emniyet personeline başlık düzenlemesi getiren yönetmelik yürürlüğe girdi. 2017 - 20 Yaş Altı İşitme Engelliler Kadın Basketbol Takımı Avrupa şampiyonu oldu. 2019 - NASA, Derin Uzay Atomik Saati'ni çalıştırdı. 2020 - Christchurch saldırganı Brenton Tarrant ömür boyu hapse çarptırıldı. 2021 - Türk Silahlı Kuvvetleri personelinin tahliyesi tamamlandı. 2023 - USS Gerald R. Ford Antalya açıklarına demirledi.
28 Ağustos
1749 - Johann Wolfgang Goethe doğdu. 1910 - Karadağ Osmanlı'dan bağımsızlığını ilan etti. 1934 - Üsküdar-Kadıköy tramvay hattı denemesi yapıldı. 1952 - Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüğü kuruldu. 1974 - Keban Barajı elektrik üretimine başladı. 1979 - Nesrin Olgun Manş Denizi'ni geçti. 1987 - Kocatepe Camisi açıldı. 1988 - Hava gösterisi kazasında 33 kişi öldü. 1999 - Af Yasa Tasarısı TBMM'de kabul edildi. 2001 - Üzeyir Garih cinayetiyle ilgili aranan er firar etti. 2007 - Abdullah Gül Cumhurbaşkanı seçildi. 2008 - İlhan Berk vefat etti. 2013 - CAS, Fenerbahçe'nin UEFA men cezasını onadı. 2016 - Rusya charter uçuş yasağını kaldırdı. 2018 - Türk pilot, F-35 ile ilk uçuşunu gerçekleştirdi. 2019 - Şule Yüksel Şenler vefat etti; Prof. Dr. Mustafa Kafalı vefat etti. 2019 - Greta Thunberg Atlantik'i sıfır emisyonlu yelkenliyle geçti. 2020 - Japonya Başbakanı Abe Şinzo istifa etti. 2020 - Mali'de Assimi Goita "cumhurbaşkanı" ilan edildi.
29 Ağustos
1521 - Türk orduları Belgrad'ı fethetti. 1526 - Mohaç Meydan Savaşı kazanıldı. 1855 - Osmanlı'da ilk telgraf görüşmesi yapıldı. 1924 - Almanya Dawes Planı'nı onayladı. 1929 - Graff Zeppelin dünya turunu tamamladı. 1933 - Naziler Yahudileri toplama kamplarına göndermeye başladı. 1936 - Atatürk Köprüsü'nün temeli atıldı. 1938 - Nazım Hikmet hapse mahkum edildi. 1945 - II. Abdülhamit miras davası sonuçlandı. 1947 - ABD'li bilim insanları plütonyumu parçalamayı başardı. 1955 - Kıbrıs Konferansı toplandı. 1964 - Kıbrıs yürüyüşleri yapıldı. 1982 - Ingrid Bergman vefat etti. 1986 - Celal Bayar'ın cenazesi Umurbey'de defnedildi. 1988 - Eren Eyüboğlu vefat etti. 2005 - Katrina kasırgası ABD güneyini vurdu. 2010 - Mount Sinabung faaliyete geçti. 2019 - James Webb teleskobunun parçaları birleştirildi.
30 Ağustos
M.Ö. 30 - Eski Mısır'da Kraliçe Kleopatra intihar etti. 1908 - Hicaz demir yolu açıldı. 1922 - Büyük Taarruz zaferle sonuçlandı. 1924 - Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar'da Meçhul Asker Anıtı'nın temelini attı; aynı yıl Türkiye İş Bankası ilk işlemini yaptı. 1930 - Ankara-Sivas demir yolu hattı açıldı. 1937 - Van Gölü'nde ilk vapur seferi gerçekleştirildi. 1937 - Sabiha Gökçen'e tayyareci diploması verildi. 1952 - Aziziye Anıtı açıldı. 1974 - BM Güvenlik Konseyi Kıbrıs için ortak karar tasarısını oy birliğiyle kabul etti. 1977 - Orgeneral Kenan Evren Kara Kuvvetleri Komutanlığına atandı. 2011 - Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başkomutan sıfatıyla törenleri kabul eden ilk Cumhurbaşkanı oldu. 2013 - 30 Ağustos resepsiyonuna Abdullah Gül ev sahipliği yaptı. 2015 - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ilk kez Başkomutan sıfatıyla resepsiyon verdi. 2021 - Orgeneral Kenneth McKenzie, Afganistan çekilmesinin tamamlandığını açıkladı. 2022 - Mihail Gorbaçov hayatını kaybetti. 2023 - 100. Yıl Marşı ilk kez Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde seslendirildi. 2024 - Mahmut Bozteke, Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda altın madalya kazandı.
31 Ağustos
869 - Buhari vefat etti. 1867 - Charles Baudelaire öldü. 1876 - V. Murat tahttan indirildi. 1890 - Köle ticareti yasaklandı. 1928 - Bertolt Brecht'in "Üç Kuruşluk Opera" ilk gösterimini yaptı. 1930 - Valiler aynı zamanda belediye başkanı oldu. 1970 - Halkapınar Spor Tesisleri yandı. 1988 - Sarp Sınır Kapısı açıldı; Irak'tan kaçanlar sınırdan geçti. 1997 - Prenses Diana trafik kazasında vefat etti. 2005 - Bağdat'taki izdihamda çoğu Şii hacı bin kişi hayatını kaybetti. 2015 - Nur Sultan yakınlarında 2 bin yıllık Türk kalıntıları bulundu. 2016 - ABD ile Küba arasındaki tarifeli uçuşlar yeniden başladı. 2017 - Telafer DEAŞ'tan kurtarıldı. 2018 - Alparslan Arslan'a verilen ceza açıklandı. 2021 - Ferhan Şensoy vefat etti. 2024 - Öznur Cüre Girdi, Paris 2024 Paralimpik Oyunları'nda altın madalya kazandı.
Not: Yukarıdaki kronoloji, belirtilen tarihler ve olaylar doğrultusunda derlenmiştir.
