Güney Afrika Başkan Yardımcısı Paul Mashatile: Türk ve Afrikalı yatırımcıların işbirliğini derinleştirmek istiyoruz
İkili Karma Komisyon ve TABEF'in rolü
Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Paul Mashatile, Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu (TABEF) kapsamında İstanbul'da yaptığı açıklamada, 2012'de kararlaştırılan İkili Karma Komisyonun 15 Ekim'de resmen faaliyete geçtiğini ve bunun iki ülke ilişkilerine ilişkin kalıcı bir mekanizma sağladığını belirtti. Mashatile, bu adımın siyasi, ekonomik ve ticari ilişkilerde yeni bir dönemin başlangıcı olduğunu vurguladı.
Mashatile, TABEF'i Türk iş insanlarını Afrika kıtasıyla buluşturan önemli bir platform olarak tanımladı ve özel sektörün iki ülke işbirliğinde öncü rol üstlenmesi gerektiğini söyledi. Forumun finansman, beceri eksikliği ve yatırım ortamı gibi konularda hükümetleri harekete geçirdiğini aktardı. Ayrıca TABEF'in 10 yıldır kesintisiz düzenlendiğini ve bir sonraki forumun 2027'de yapılacağını hatırlattı.
Enerji, lojistik ve beceri transferine odaklanma
Mashatile, Güney Afrika'nın dönüşüm önceliklerinden birinin enerji olduğunu belirtti. Daha fazla enerji üretimi, iletim hatlarının kurulması ve yenilenebilir kaynakların (güneş, rüzgar) değerlendirilmesinin planlandığını ifade etti. Mashatile, Türkiye'nin bu teknolojilerin çoğuna sahip olmasının işbirliği açısından önemli olduğunu söyledi.
Lojistik altyapı sorunlarının çözülmesi ve beceri eğitimi ile beceri transferinin önemine dikkat çeken Mashatile, TABEF sırasında kabul edilen bildiride bu başlıkların yer aldığını belirtti. Türk şirketlerinin Güney Afrika'ya yabancı olmadığını; zaten farklı alanlarda faaliyet gösterdiklerini vurguladı.
Mashatile, Güney Afrika'nın ticaret hedefinin sadece ihracat hacmini büyütmek olmadığını, aynı zamanda ülkede katma değeri yüksek üretim yapmak istediğini belirterek, ham madde ihracından ziyade ürünlerin Güney Afrika'da işlenip katma değer yaratmasının hedeflendiğini ifade etti.
Güney Afrika'nın bölgesel rolü ve G20
Mashatile, Güney Afrika'nın Türkiye için yalnızca ticaret ortağı olmadığını, aynı zamanda Afrika kıtasına açılan bir kapı olduğunu söyledi. Türkiye şirketlerinin Güney Afrika'da konumlanması halinde Güney Afrika Kalkınma Topluluğu (SADC) bölgesi ve Sahra Altı Afrika'daki fırsatlara erişimin kolaylaşacağına dikkat çekti.
Ayrıca Mashatile, Güney Afrika'nın kasımda ev sahipliği yapacağı G20 Zirvesi'ne işaret ederek, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın zirveye katılmasının ve Ankara'nın desteğinin Güney Afrika için büyük önem taşıdığını ifade etti.
Dış politika: Filistin, barış girişimleri ve uluslararası hukuk
Mashatile, Güney Afrika'nın Uluslararası Adalet Divanı'nda (UAD) İsrail'e karşı Soykırım Sözleşmesi ihlali gerekçesiyle açtığı davaya birçok ülkenin destek vermesinden memnuniyet duyduklarını, davanın artık Türkiye dahil diğer ülkeler tarafından da desteklendiğini belirtti.
Çatışmaların barışçıl çözümü konusundaki taahhütlerinin Filistin ile sınırlı olmadığını aktaran Mashatile, Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa'nın Ukrayna ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti ziyaretlerine değindi ve kendisinin de Güney Sudan'da barış süreçlerine dahil olduğunu; gelecek yıl sonuna dek barışçıl seçimlerin desteklenmesi için çalıştığını kaydetti.
Mashatile, Güney Afrika'nın masum insanların ezildiği durumlarda destek verme kararlılığını vurgulayarak, bu tutumun bazı olumsuz sonuçlar doğurabileceğini, ancak adalet ve barışı savunma yönündeki tercihlerinden geri adım atmayacaklarını söyledi.
Paris Büyükelçisi Nkosinathi Emmanuel Mthethwa'nın ölümü
Mashatile, Güney Afrika'nın Paris Büyükelçisi Nkosinathi Emmanuel Mthethwa'nın ölümüne ilişkin ortaya çıkan iddialara değinerek, Fransa'daki yetkililerin ölüm nedenini araştırdığını ve Güney Afrika'nın gerçeği ortaya çıkarmak için Fransız yetkililerle işbirliği yaptığını bildirdi. Süreçlerin devam etmesine izin verilmesi gerektiğini ve sonuçları beklediklerini kaydetti.
Değerlendirme: Mashatile'nin açıklamaları, Türkiye ile Güney Afrika arasındaki kurumsal bağların güçlendirilmesi, özel sektörün rolünün pekiştirilmesi ve enerji ile katma değere dayalı işbirliklerinin önceliklendirilmesi yönünde net bir mesaj içeriyor. TABEF platformu ve faaliyete geçen İkili Karma Komisyon, bu hedeflerin uygulanmasında merkezi bir rol oynaması beklenen mekanizmalar olarak öne çıkıyor.
Güney Afrika Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Paul Mashatile, Ticaret Bakanlığının ev sahipliğinde, Afrika Birliği (AfB) koordinasyonunda ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) organizasyonuyla düzenlenen Türkiye-Afrika İş ve Ekonomi Forumu (TABEF) kapsamında AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
