Gıda zehirlenmeleri hafife alınmamalı: Uzman uyarısı ve korunma önerileri
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre her yıl 600 milyonun üzerinde insan gıda kaynaklı hastalıklardan etkileniyor ve en az 420 bin kişi hayatını kaybediyor. Medicana Sağlık Grubu Acil Bölümü hekimlerinden Uzm. Dr. S. Nur Çetinkaya Bodur, Türkiye'de toplu beslenme alanlarında görülen zehirlenmelerin önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ettiğini belirtiyor ve gıda güvenliğinin bir seçenek değil, yaşam kalitesinin ayrılmaz bir parçası olduğunu vurguluyor.
Gıda zehirlenmesinin ciddiyeti
Gıda zehirlenmesi sıklıkla birkaç gün süren bağırsak enfeksiyonu gibi algılansa da, yanlış saklanan veya uygun şartlarda hazırlanmayan gıdalar ciddi sağlık sorunlarına ve ölüme yol açabilir. Uzm. Dr. S. Nur Çetinkaya Bodur, gıda zehirlenmesinin ihmal edilen küçük ayrıntıların sonucu olduğunu belirterek, hızlı sıvı kaybı, elektrolit bozuklukları ve böbrek yetmezliği gibi ağır sonuçların görülebileceğine dikkat çekiyor.
Toplu beslenme ve dışarıda tüketilen gıdalar
Toplu beslenme kaynaklı olaylar son dönemde sık görülse de toplumun önemli bir bölümü risklerin farkında değil. Açık büfelerde uzun süre bekleyen yemekler, sokak lezzetlerinin uygun olmayan şartlarda saklanması ve toplu yemek hizmetlerinde tek bir hatanın yüzlerce kişiyi etkilemesi, dışarıda tüketilen gıdalarda görünmeyen riskleri artırıyor. Bu nedenle toplu beslenme noktalarında hijyen ve sıcaklık kontrolleri öncelikli olmalıdır.
Evde sık yapılan hatalar ve temel kurallar
Ev mutfağı daha kontrol edilebilir görünse de en sık hatalar burada ortaya çıkıyor. Uzm. Dr. Çetinkaya Bodur'a göre sık görülen hatalar arasında sıcak yemeklerin doğru şekilde soğutulmadan buzdolabına konması, çiğ ve pişmiş gıdaların aynı yüzeyde hazırlanması ve yemeklerin oda sıcaklığında uzun süre bekletilmesi bulunuyor. Bu durumlar bakterilerin hızla çoğalması için uygun ortam hazırlıyor. Ayrıca soğuk zinciri bozulmuş gıdalar kesinlikle tüketilmemeli; temel kural: soğuk gıdalar soğuk, sıcak gıdalar sıcak tüketilmelidir. Ilık bölge en tehlikeli alandır ve gıdalar doğru sıcaklıkta saklanmalıdır.
Risk grupları ve bildirim önemi
Gıda zehirlenmesi belirtileri genellikle bir ila iki gün içinde ortaya çıkar, ancak çocuklar, yaşlılar, hamileler ve kronik hastalığı olan kişiler daha hassastır ve hafif bulgular bile ciddiye alınmalıdır. Uzm. Dr. Çetinkaya Bodur, ilk belirtiler başladığında özellikle risk grubundakilerin vakit kaybetmeden sağlık kuruluşuna başvurmasının hayat kurtarabileceğini; toplu zehirlenme şüphinde ise sağlık profesyonellerine hızlı bildirimin halk sağlığı açısından zorunlu olduğunu ifade ediyor.
Sonuç olarak, gıda güvenliği önlemleri hem bireysel hem toplumsal düzeyde uygulanmalı; küçük ihmalin geniş çaplı sağlık sorunlarına dönüşebileceği unutulmamalıdır.
MEDİCANA KONYA HASTANESİ ACİL BÖLÜMÜ’NDEN UZM. DR. S. NUR ÇETİNKAYA BODUR, GIDA ZEHİRLENMESİNİN İHMAL EDİLEN KÜÇÜK AYRINTILARIN SONUCU OLDUĞUNU VURGULADI.
