Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Özgür Ecemiş'ten çölyak uyarısı
Liv Hospital Samsun Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Özgür Ecemiş, çölyak hastalığının çocukları ve erişkinleri yaşam boyu etkileyebilen, her yaşta ortaya çıkabilen kronik bir ince bağırsak hastalığı olduğunu vurguladı. Uzm. Dr. Ecemiş, hastalıkta genetik ve çevresel faktörlerin rol oynadığını; anne sütünün uzun süre verilmesinin koruyucu olabileceğini ifade etti.
Hastalığın tanımı ve nedenleri
Uzm. Dr. Ecemiş, çölyakı şu şekilde tanımladı: "Genetik olarak duyarlı kişilerde buğday, arpa, çavdar, yulaf gibi besinlerdeki glüten isimli proteinlere karşı kalıcı alerji olarak oluşan, kesin sebebi bilinmeyen ince bağırsak hastalığı." Bu tanım, hem genetik yatkınlığı hem de çevresel tetikleyicilerin önemini öne çıkarıyor.
Belirtiler geniş bir yelpazede görülebilir
Çölyak hastalığının klinik tablosu kişiden kişiye değişebiliyor. Uzm. Dr. Ecemiş, tipik emilim bozukluğu belirtilerinin her hastada bulunmadığını; bugün daha sık gözlenen belirtiler arasında anemi, yorgunluk, gaz ve karında şişkinlik, kemik erimesi ve infertilite olduğunu belirtti. Ayrıca belirtiler şu şekilde sıralandı:
Bağırsak şikayetleri: karın şişliği, karın ağrısı, gaz, hazımsızlık, kusma, ishal veya kabızlık, açık renkli ya da kötü kokulu dışkı.
Sistemik bulgular: kansızlık, demir ve B12 eksikliği, yorgunluk, kemik veya eklem ağrısı, kadınlarda hamile kalma güçlüğü, nedeni bilinmeyen karaciğer hastalıkları.
Diğer bulgular: duygu durum değişiklikleri, sinirlilik, depresyon, diş minesi sorunları ve deri döküntüleri.
Tanı ve tedavi yaklaşımı
Uzm. Dr. Ecemiş, tanıda ilk adımın özel kan tetkikleri olduğunu; bu testlerde pozitiflik saptanması durumunda tanının oniki parmak bağırsağından alınacak biyopsiyle kesinleştirildiğini söyledi. Biyopside çölyakla uyumlu değişiklikler izlendiğinde tanı konulduğu ifade edildi.
Tedavi hakkında Uzm. Dr. Ecemiş, çölyak hastalığının tek etkili tedavisinin glüten içeren gıdaların diyetten tamamen çıkarılması olduğunu belirtti. Bu süreçte hastaların diyetisyen desteği alması gerektiğini, glütensiz diyete başlandığında birkaç hafta içinde ince bağırsaktaki iltihaplanmada gerileme görülebildiğini aktardı.
Uzm. Dr. Ecemiş'in değerlendirmesi, çölyak hastalığının farklı yaş gruplarında ortaya çıkabildiğini, tanı ve takip sürecinin multidisipliner bir yaklaşımla sürdürülmesi gerektiğini vurguluyor.
LİV HOSPİTAL SAMSUN GASTROENTEROLOJİ UZMANI DR. ÖZGÜR ECEMİŞ
