Filistin: İsrail'in E1 Projesi Batı Şeria'yı Bölmeyi ve Kudüs'ü İzole Etmeyi Hedefliyor
Dışişleri Bakanlığı'nın açıklaması
Filistin Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in E1 projesini onaylamaya hazırlandığı yönündeki açıklamasının ardından yazılı bir bildiri yayımladı. Bakanlık, projenin Doğu Kudüs'te Filistinlilerden gasbedilen yerleşimleri genişleterek Batı Şeria'yı bölmeyi ve Kudüs'ü izole etmeyi amaçladığını ifade etti.
Kınama ve suçlamalar
Açıklamada, İsrail'in Ariel yerleşiminde binlerce yeni birim için ihale açmasının sert bir dille kınandığı belirtildi. Bakanlık bu ihaleleri, Filistin devletinin kurulması fırsatına darbe vurma, coğrafi ve demografik birliği baltalama ve Batı Şeria'yı izole bölgelere ayırma çabalarının devamı olarak değerlendirdi. Ayrıca yeni yerleşim birimi ihalelerinin soykırım, tehcir ve ilhak suçlarının bir uzantısı olduğu ve Binyamin Netanyahu'nun "büyük İsrail" söylemini yansıttığı ileri sürüldü.
Kudüs Valiliği'nin değerlendirmesi
Kudüs Valiliği, E1 planının Ma'ale Adumim yerleşimi ile Kudüs arasına yeni yerleşim birimleri yerleştirerek Kudüs'ü çevresinden kıskaca almak ve kalan Filistin topraklarını yutmayı hedeflediğini bildirdi. Valilik, bunun Batı Şeria'nın kuzeyini güneyinden ayırmayı, Kudüs'ün Filistin topraklarından izole edilmesini ve Filistin devletinin temel bağlantılarının daha oluşmadan koparılmasını amaçladığını vurguladı.
Projenin geçmişi ve hedefleri
E1 bölgesi planları, Doğu Kudüs'ün bir parçası olduğu kabul edilen ancak Ayrım Duvarı'nın Batı Şeria kısmında kalan Azeriye yakınlarında yer alan Ma'ale Adumim'i Batı Kudüs'e bağlamak amacıyla başlatılmıştı. Bu kapsamda yaklaşık 12 bin dönüm Filistin toprağı gasbedilmiş ve bölgeye 4 binden fazla yerleşim birimi ile oteller inşa edilmesi hedeflenmişti. Filistin tarafı, bu proje ile Doğu Kudüs'ün Batı Şeria'daki Filistin topraklarıyla bağlantısının kesilmesinin ve 5 binden fazla Filistinlinin topraklarından sürülmesinin amaçlandığını aktardı.
Uluslararası boyut
Metinde yer verilen bilgiye göre, Birleşmiş Milletler işgal altındaki Filistin topraklarındaki İsrail yerleşimlerini yasa dışı kabul ediyor. Ayrıca Uluslararası Adalet Divanı, Temmuz 2024'te İsrail'in tüm "yeni yerleşim faaliyetlerini" durdurması ve gasbettiği Filistin topraklarından çekilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmişti; bu kararın İsrail tarafından reddedildiği kaydedildi.
Filistin'in çağrısı
Dışişleri Bakanlığı, İsrail'in planlarından vazgeçmesi için gerçek manada uluslararası müdahale ve yaptırım çağrısında bulunduğunu belirtti. Yayınlanan açıklamalarda, söz konusu adımların Filistin topraklarına ve kimliğine kapsamlı bir saldırı anlamına geldiği, Kudüs'ün ulusal kimliğini değiştirmeyi ve Filistin devletinin kurulmasına ilişkin olası ihtimalleri ortadan kaldırmayı hedeflediği savunuldu.
