Altıntepe Kalesi dron ile görüntülendi: Urartu mirası yeniden gündemde
Erzincan'ın Üzümlü ilçesi sınırlarındaki Altıntepe Kalesi, dron çekimleriyle bir kez daha gündeme geldi. Urartu, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait izler barındıran bu tepe, Anadolu arkeolojisinin dikkat çeken noktalarından biri olmaya devam ediyor.
Konum ve fizikî özellikler
Erzincan Ovası'nın kuzeydoğu kenarında, ova seviyesinden yaklaşık 60 metre yükseklikteki volkanik bir tepe üzerine kurulan Altıntepe, yaklaşık 200 metre genişliğe sahip bir tepe üzerinde yer alıyor. Bölge, hem yerleşim hem de savunma amacıyla değerlendirilen konumuyla Urartu döneminde batıdaki önemli eyalet merkezlerinden biri olarak kabul ediliyor.
Kazı tarihçesi ve ortaya çıkan yapılar
Tepenin arkeolojik öyküsü yasa dışı kazılarla başladı; 1938 ve 1956 yıllarında gerçekleştirilen bu faaliyetler sonrası bilimsel çalışma gerekliliği ortaya çıktı. 1959 yılında, Ankara Üniversitesi öncülüğünde Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından başlatılan sistematik kazılar, 1967/1968 dönemine dek sürdü. Bu çalışmalarda, iç kale kapısı, tapınak-saray yapısı, surlar, apadana, depo binası ve açık hava tapınağı gibi Urartu mimarisine ait önemli unsurlar gün ışığına çıkarıldı. Ayrıca tepenin güney yamacında tespit edilen üç taş örme mezar, dönemin gömü geleneklerine dair önemli veriler sundu.
Koruma çalışmaları ve tahribat
Kazıların ardından alan Kültür Bakanlığı'na devredildi; ancak bir bölümünün defineciler tarafından tahrip edildiği rapor edildi. 2002 yılında Atatürk Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Karaosmanoğlu öncülüğünde yürütülen yeni kazı ve koruma çalışmalarıyla alan yeniden güvence altına alındı. Bununla birlikte, kazılara ara verilmiş durumda.
Buluntular ve müzede sergileme
Altıntepe'den çıkarılan eserler, Urartu kültürünün Anadolu'daki temsilcileri arasında sayılıyor. Eserler arasında seramik parçaları, at koşum takımları, metal mobilya aksamları ve ok uçları yer alıyor ve bunların bir kısmı Erzincan Müzesinde sergileniyor. Erzincan Müze Müdürü Mustafa Bayam konuyla ilgili şu bilgileri paylaştı:
"Altıntepe Kalesi, Üzümlü ilçesi sınırlarında, Erzincan’a 16 kilometre uzaklıkta, doğal bir tepe üzerinde yer alıyor. Urartular döneminde M.Ö. 7. ve 9. yüzyıllar arasında yerleşim görmüş, batıdaki en önemli Urartu eyalet merkezlerinden biri. İlk sistematik kazılar 1959-1968 yılları arasında Prof. Dr. Tahsin Özgüç tarafından yürütülmüştür. O dönemde çıkarılan saray kompleksi, tapınak, havuzlar, kanalizasyon sistemi, depo yapıları ve çeşitli arkeolojik eserler, o yıllarda Erzincan’da müze bulunmadığı için Ankara Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne götürülmüştü. Müzemizin açılmasıyla bu eserlerin bir kısmını yeniden Erzincan’a kazandırdık ve sergiliyoruz."
Altıntepe'nin güncel önemi
Altıntepe, Urartu'nun batıdaki önemli yerleşim alanlarından biri olarak hem bilim dünyasının hem de tarih meraklılarının ilgisini çekmeyi sürdürüyor. Dron görüntüleri, alanın yerleşim dokusunu ve korunması gereken arkeolojik değerini yeniden görünür kıldı; ancak koruma ve düzenli kazı gereksinimi devam ediyor.
ÜZÜMLÜ İLÇESİ SINIRLARINDA YER ALAN VE URARTU, BİZANS İLE OSMANLI DÖNEMLERİNE EV SAHİPLİĞİ YAPAN ALTINTEPE KALESİ, TARİHİ DOKUSUYLA BİR KEZ DAHA İLGİ ODAĞI OLDU
