Erhürman: Kapsamlı Kıbrıs Müzakereleri İçin Dört Maddelik Metodoloji Şartı
Üçlü Görüşme ve Başlıklar
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Tufan Erhürman, GKRY lideri Nikos Hristodulidis ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs Kişisel Temsilcisi Mara Angela Holguin Cuellar ile gerçekleştirdikleri üçlü görüşme sonrasında kapsamlı müzakerelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Erhürman görüşmenin yaklaşık 3 saat sürdüğünü belirtti.
Görüşme öncesinde liderlerin birlikte Kayıp Şahıslar Komitesi’ni ziyaret ettiklerini anımsatan Erhürman, hem Kıbrıslı Türk hem de Kıbrıslı Rum kayıplara ilişkin yürütülen çalışmalar hakkında bilgi aldıklarını ve komitenin çalışmalarına desteği yinelediklerini söyledi.
Görüşmeye Taşınan Öncelikler
Erhürman, kendi taraflarının görüşmeye üç ana başlıkla gittiğini; bunların dört maddelik metodoloji önerisi, Tatar-Hristodulidis döneminde başlamış güven artırıcı önlemler ve ilk toplantıda sundukları 10 maddelik güven artırıcı öneri paketi olduğunu açıkladı. Hristodulidis’in de bir öneri paketi sunduğunu, ancak bunun kendileri için ilk kez duyulduğu için detaylı müzakere yapılmadığını, tekliflerin not edilip çalışmaya alınacağını belirtti.
Somut İlerlemeler: Hellim ve Geçiş Kapıları
Erhürman, görüşmede sınırlı ancak somut ilerleme kaydedilen başlıkların başında hellim tescili olduğunu söyledi. Erhürman, hellim tescilinin Ocak sonuna kadar tamamlanması yönünde netleşme olduğunu ve bunun üreticiler açısından önemli bir tarih olduğunu vurguladı.
Geçiş kapılarıyla ilgili olarak da kararlar alındığını aktaran Erhürman, Metehan’da 7 kabinin devrede olduğunu, lisans ve ruhsat işlemlerinin sadece Metehan’da değil Bostancı ve Derinyada da yapılabilmesi konusunda uzlaşı sağlandığını, bunun Metehan’daki yığılmayı azaltmasının beklendiğini söyledi. Ayrıca tüm geçiş noktalarında personel sayısının artırılması yönünde ilke birliğine varıldığını kaydetti.
Haspolat’taki arıtılmış suyun kuzeye transferi ve ara bölgede planlanan güneş enerjisi santrali gibi başlıkların da ele alındığını ve bu konularda daha detaylı ve teknik çalışmalara devam edileceğini belirtti.
Dört Maddelik Metodoloji: Şartlar ve Beklentiler
Erhürman, kapsamlı çözüm müzakerelerine başlanması için önerdikleri dört maddelik metodolojiyi yeniden açıkladı. Buna göre; siyasi eşitliğin müzakereye oturmadan önce kabul edilmesi, zaman sınırlı bir müzakere sürecinin tanımlanması, bugüne kadar varılmış yakınlaşmaların kabul edilmesi ve sürecin sonunda çözüme ulaşılamazsa Kıbrıslı Türklerin bugünkü statükoya geri dönmeyeceğinin garanti altına alınması gerektiğini aktardı.
Erhürman, ortak açıklamada çözümün BM Güvenlik Konseyi kararlarında tanımlandığı şekilde siyasi eşitliğe dayalı olacağı ifadesinin yer aldığını, ancak ortak açıklamada "iki toplumlu, iki bölgeli federasyon" gibi model tariflerinin bulunmadığını ve vurgunun siyasi eşitliğe atıfla yapıldığını söyledi. Metne dönüşümlü başkanlık unsurunun henüz girmediğini ve bu nedenle birinci maddenin tamamlanmış sayılmayacağını belirterek, "Dört adımın dördü de devreye girmeden kapsamlı çözüm müzakeresine başlamamız söz konusu olmayacak" dedi.
Erhürman’ın Değerlendirmesi ve İleriye Dönük Beklentiler
Erhürman, garantiler ve 'sıfır asker, sıfır garanti' gibi başlıkların bu toplantıda gündeme gelmediğini vurguladı ve Hristodulidis’in getirdiği paketin kendi on maddelik güven artırıcı önlemlerinin muadili olduğunu, bu paketlerin kapsamlı çözüm müzakerelerinin esas parametreleriyle doğrudan ilgili olmadığını söyledi.
"Müzakere olsun diye müzakere etmek istemiyoruz" ifadesini kullanan Erhürman, 50 yıldır süren çözüm çabalarına atıf yaparak, hedeflerinin onları çözüme götürecek doğru metodolojinin kabul edilmesi olduğunu belirtti. Hellim tescili ve geçiş kapıları gibi adımları "önemli ama sınırlı" olarak niteleyen Erhürman, bu ilk somut adımların ardından güven artırıcı önlemler ve ara bölge projelerinde daha kapsamlı ilerleme hedeflediklerini kaydetti.
KKTC CUMHURBAŞKANI TUFAN ERHÜRMAN, YAPTIĞI ÜÇLÜ GÖRÜŞMENİN ARDINDAN AÇIKLAMALARDA BULUNDU.
