Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Karadeniz uyarısı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Sergi Salonu’nda düzenlenen 16. Büyükelçiler Konferansında yaptığı konuşmada, "Son günlerde düzenlenen karşılıklı saldırılar, Karadeniz’deki seyrüsefer emniyetini ciddi biçimde tehdit etmektedir" dedi ve ticaret ile sivil gemilerin hedef alınmaması gerektiğini vurguladı. Erdoğan, "Her iki tarafa da bu konuda ikazlarımızı net bir şekilde iletiyoruz" ifadelerini kullandı.
Konferansın teması ve istişare vurgusu
Erdoğan, konferansın bu yılki temasının "Barış, İstikrar ve Refah Üreten Dış Politika" olduğunu hatırlatarak, devlet geleneğinde istişarenin önemine işaret etti. Konferansın düzenlenmesinde emeği geçenlere teşekkür eden Cumhurbaşkanı, Hariciye Teşkilatı mensupları arasında terör saldırılarında şehit düşenleri rahmetle andı.
Diplomasinin dönüşümü ve küresel konjonktür
Vestfalya düzeninden bu yana uluslararası ilişkilerde yaşanan dönüşümlere değinen Erdoğan, küreselleşme ve teknolojik gelişmelerle birlikte geleneksel diplomasinin daha karmaşık ve kontrolü zor bir yapıya dönüştüğünü belirtti. Yeni aktörlerin (çok uluslu şirketler, sivil toplum, medya vb.) diplomasiyi genişlettiğini ifade etti.
Küresel düzen ve insani krizlere dair eleştiriler
Erdoğan, uluslararası sistemin son 30 yılda çok taraflılıktan çok kutupluluğa evrildiğini, bunun beraberinde güç mücadelelerini sertleştirdiğini söyledi. İnsan hakları ve küresel adalet söylemlerinin artmasına rağmen bu yapıların insani krizleri ve eşitsizlikleri derinleştirdiğini vurguladı.
Tarihi örnekler ve uluslararası kuruluşların işlevselliği
İkinci Dünya Savaşı sonrası kurulan mimarinin benzer trajedileri önlemeyi amaçladığını, ancak Ruanda, Bosna, Irak, Arakan, Somali ve Orta Afrika örnekleriyle tam başarı sağlanamadığını kaydetti. Mevcut uluslararası kuruluşların birçoğunun işlevsiz hale geldiğini belirterek, Türkiye’nin hem haklarını koruyabilmesi hem de dostlarına yardım edebilmesi için ekonomik, askerî ve diplomatik açıdan güçlü olması gerektiğine dikkat çekti.
Suriye, Gazze ve bölgesel gelişmeler
Suriye’de 600 binden fazla kişinin hayatını kaybettiğini, milyonlarca kişinin ülkesini terk etmek zorunda kaldığını söyleyen Erdoğan, Sednaya gibi işkence merkezlerinde yaşananlara ve mülteci akışına işaret etti. Gazze’ye ilişkin ise 70 binin üzerinde kişinin öldüğünü ve 170 binden fazla kişinin yaralandığını belirtti; Gazze’nin yüzölçümünü ve atılan bombalara ilişkin değerlendirmelerini paylaştı.
İnsani yardım ve yeniden inşa çağrısı
Erdoğan, ateşkesin korunmasının ve insani yardımın Gazze’ye engelsiz ulaştırılmasının öncelik olduğunu söyledi. Türkiye’nin insani yardım sevkiyatında fark ortaya koyduğunu belirterek, yapılan yardımlardan bahsetti ve "Gazze’nin yeniden inşasına da bir an önce başlanmalıdır" dedi.
Suriye’ye dönük adımlar ve güvenlik endişeleri
Erdoğan, 8 Aralık 2024 tarihine atıfla Esad rejimindeki değişimi ve Suriye’nin uluslararası topluma yeniden entegrasyonu yönündeki gelişmeleri değerlendirdi. Türkiye’den Suriye’ye dönen mültecilerin sayısının 580 bini bulduğunu belirtti ve İsrail’in Suriye’ye yönelik eylemlerinin kalıcı güvenlik için engel teşkil ettiğini söyledi. DEAŞ ve diğer terör örgütleriyle mücadeleye de vurgu yaptı.
Karadeniz, Montrö ve arabuluculuk çabaları
Montrö Boğazlar Sözleşmesi’nin titizlikle uygulanmasının savaşın Karadeniz’e sirayetini önlediğini kaydeden Erdoğan, son saldırıların seyrüsefer emniyetini tehlikeye attığını belirtti. Ayrıca İstanbul süreçleri ve Karadeniz Tahıl Girişimi gibi girişimlerin insani alanda somut sonuçlar doğurduğunu dile getirdi.
Güney Kafkasya, Ermenistan-Azerbaycan normalleşmesi
Güney Kafkasya’da barış fırsatına değinen Erdoğan, Azerbaycan ve Ermenistan’ın barış anlaşması imzalamaya yakın olduğunu; Türkiye’nin de Ermenistan’la normalleşme süreçlerini ilerlettiğini söyledi. "İnşallah gelecek sene başından itibaren bazı sembolik adımlar atacağız" ifadesini kullandı.
Dış temsilcilik ağı, diaspora ve dış politikanın öncelikleri
Türkiye’nin 264 dış temsilciliği bulunduğunu hatırlatan Erdoğan, dış politikada eksen kayması olmadığını vurguladı. Yurtdışında yaşayan yaklaşık 7 milyonluk Türk diasporasına sahip çıkmanın önemine dikkat çekti ve büyükelçilerden vatandaşların haklarını savunmada hassasiyet göstermelerini istedi.
Ekonomi, savunma sanayii ve hedefler
Erdoğan, dış politika ile ekonominin ayrılmaz olduğuna değinerek ihracat, turizm ve savunma sanayii verilerine yer verdi. Savunma ve havacılık ihracatını 2028 için 11 milyar dolar hedefine taşımayı hedeflediklerini belirtti.
Çevre, iklim ve gelecek zirveler
Erdoğan, 2053 vizyonu çerçevesinde iklim kriziyle mücadele ve Emine Erdoğan himayesinde yürütülen "Sıfır Atık" projesinin önemine işaret etti. Türkiye’nin gelecek dönemde COP31 Zirvesi’ne ev sahipliği yapacağını ve NATO liderler zirvesi ile 13. Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi’nin de Türkiye’de gerçekleştirileceğini hatırlattı.
Kapanış: Hariciye Teşkilatı, yeni yerleşke ve teşekkür
Erdoğan, Hariciye Teşkilatı’nın mesuliyetlerini yerine getirebilmesi için eylül ayında yeni yerleşkesinin temelinin atıldığını söyledi. 2025 yılı içinde gerçekleştirilen ziyaretlere ve kabul edilen lider sayısına dair verileri paylaşarak büyükelçilere ve ailelerine teşekkür etti ve çalışmalarının aynı hassasiyetle devam etmesini talep etti.
CUMHURBAŞKANI RECEP TAYYİP ERDOĞAN, BEŞTEPE MİLLET SERGİ SALONU’NDA GERÇEKLEŞEN 16. BÜYÜKELÇİLER KONFERANSI'NDA KONUŞTU.
