Erdoğan'ın Çin ziyareti sonrası değerlendirmeleri
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Şanghay İşbirliği Teşkilatı 25. Devlet Başkanları Konseyi Zirvesi için gittiği Çin'in Tiencin kentindeki temaslarının ardından yurda dönüşünde uçakta gazetecilere açıklamalarda bulundu. Erdoğan, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in şeref konuğu olarak zirveye katıldıklarını hatırlattı ve ziyaretin hem teşkilatla hem de Asya ülkeleriyle ilişkilere verilen önemin bir göstergesi olduğunu belirtti.
Şanghay Zirvesi ve teşkilatın rolü
Erdoğan, teşkilat üyesi 10 ülkenin nüfusunun 3,8 milyara ulaştığını ve ekonomik büyüklüğünün 30 trilyon dolar seviyesine yaklaştığını vurguladı. Teşkilatın 1996'dan bu yana dinamik bir dönüşüm içinde olduğunu, ekonomik ve ticari işbirliğini ön plana çıkararak yeni bir hüviyet kazandığını, ayrıca küresel ve bölgesel sorunların çözümünde aktif rol üstlenmeyi amaçladığını ifade etti.
Erdoğan, 'Şanghay Ruhu' kapsamında sayılan eşitlik, istişare, karşılıklı güven ve fayda, farklılıklara saygı ile ortak kalkınma ilkelerinin 2019'da ilan edilen Yeniden Asya Girişimi'nin yaklaşımlarıyla örtüştüğünü belirtti ve bölgedeki ihtilafların barışçıl yollarla çözülmesine yönelik çabalarını anlattı.
Çin ile ikili ilişkiler ve işbirliği alanları
Çin, Türkiye'nin bölgesel önem ve etkisinin farkında ifadelerini kullanan Erdoğan, bu nedenle Türkiye'yi önemli bir aktör olarak gördüklerini ve ilişkileri geliştirmenin gayreti içinde olduklarını söyledi. Erdoğan, ekonomik ilişkilerden dijital teknolojiye, enerjiden sağlığa kadar birçok alanda işbirliği fırsatlarının değerlendirildiğini belirtti.
Zirvede Türkiye'nin çok taraflı diplomasi geleneği, bölgesel güvenlik ve sürdürülebilir kalkınma politikaları hakkında konuştuğunu aktaran Erdoğan, Gazze'deki durumu gündeme getirdiğini ve Şi Cinping ile heyetlerin katıldığı verimli bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyledi. Ayrıca Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Üyesi Sekreteri Sayın Say Çi ile de ikili istişarelerin sürdüğünü belirtti. Erdoğan, Dışişleri Bakanı'nın 3 Eylül'de düzenlenecek anma programına katılacağını da paylaştı.
Putin görüşmesi ve Ukrayna değerlendirmesi
Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile gerçekleştirilen ikili görüşmede Ukrayna-Rusya savaşının adil bir barışla sona erdirilmesine yönelik olası adımların ele alındığını açıkladı. Enerji alanındaki işbirliğinin bu görüşmede öne çıkan konulardan olduğunu söyledi ve İstanbul'da gerçekleştirilen müzakerelerin müzakere yolunun mümkün olduğuna dair en net ispat olduğunu vurguladı.
Erdoğan, müzakerelerin seviyesinin aşamalı olarak yükseltilmesi gerektiğini, barış umudunun çözüm odaklı ve somut sonuçlara dönüştürülmesi gerektiğini kaydetti. Putin'in Alaska Zirvesi sonrası değerlendirmeleri, Başkan Donald Trump ile görüşmesinin önemi ve Zelenskiy ile sürdürülen telefon diplomasisi hakkında da görüş alışverişinde bulunduklarını anlattı. Erdoğan, hem Zelenskiy hem de Putin'in yaklaşımlarını olumlu bulduğunu, İstanbul sürecinin devamı yönünde girişimlerin olabileceğini söylediklerinde Putin'den 'niye olmasın' cevabını aldıklarını ancak tarafların henüz buna hazır olmadığını aktardı.
(Sürecek)
