Sergi açılışı ve katılımcılar
Birleşmiş Milletler Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu Başkanı Emine Erdoğan, New York'ta düzenlenen Sıfır Atık Mavi‑Damla Damla sergisinin açılış konuşmasını yaptı. Sergi, Emine Erdoğan himayesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından düzenlendi.
Açılışta Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, BM‑Habitat İcra Direktörü Anaclaudia Rossbach, Azerbaycan İklim Değişikliğinden Sorumlu Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi ve COP29 Başkanı Mukhtar Babayev ile Sıfır Atık Vakfı Başkanı Samed Ağırbaş ve yabancı bakanlar ile uluslararası çevre kuruluşlarının üst düzey temsilcileri yer aldı.
Serginin teması ve sergilenen eserler
Sergi, 'Mavinin Farkında Mısın? (Are You Blue Aware?)' sloganıyla suyun önemine görsel ve işitsel eserlerle dikkat çekiyor. Türkiye'nin Van, Salda, Meke, Beyşehir ve Eğirdir gölleri ile İzmit Körfezi'nde yürüttüğü su kaynaklarını koruma çalışmalarının anlatıldığı sergide, su kaynaklarının korunmasının önemi enstalasyonlarla vurgulandı.
Sergide yer alan çalışmalar arasında Taha Baydar'ın 5 cam eseri ve atık camlardan üretilmiş 'Pina' enstalasyonu, Gökhan Doğan'ın etkileşimli dijital sanat eseri, Ali Saran'ın 'Sound of Water' müzik çalışmaları ve ebru sanatçısı Garip Ay'ın canlı performansı bulunuyor.
Emine Erdoğan'ın konuşmasının ana vurguları
Çevre krizi ve plastik kirliliği
Emine Erdoğan, çevre sorunlarına karşı atılan adımların yalnızca ulusal değil küresel düzeyde insanlığın refahına katkı sağladığını belirtti. Konuşmasında dünya genelindeki plastik kirliliğine dikkat çekerek Pasifik Okyanusu'ndaki 1,6 milyon kilometrekarelik yüzen çöp kıtası verisini paylaştı ve bu alanın Türkiye'nin iki katı büyüklüğündeki bir alanı kapsadığına vurgu yaptı.
Erdoğan, dünya genelinde yıllık 57 milyon ton plastik atığın oluştuğunu, bunun yaklaşık 23 milyon tonunun göllere, nehir ve denizlere döküldüğünü ve her gün iki bin çöp kamyonu dolusu plastiğin sulara boşaltıldığını söyledi. Dünya okyanuslarında tahmini 14 milyon tondan fazla mikroplastik bulunduğunu belirtti ve mikroplastiğin besin zincirine kadar ulaştığını vurguladı.
Mikroplastik ve insan sağlığı
Emine Erdoğan, bebeklerin plasentasında dahi mikroplastik bulunduğuna dair çalışmaların olduğunu ve Türk bilim insanlarının Antarktika örneklerinde de mikroplastiğe rastladıklarını hatırlatarak, gezegenin korunmasının aciliyetine dikkat çekti.
Kültürel bakış açısı ve doğa ile ilişki
Konuşmasında Anadolu'daki doğa ile hürmet geleneğinden örnekler veren Erdoğan, kadim medeniyetlerin tabiatla saygıya dayalı ilişkisini bugünün iklim mücadelesi için yeniden canlandırma çağrısı yaptı.
Sıfır Atık hareketinin uluslararası boyutu
Emine Erdoğan, 2017'de başlatılan Sıfır Atık hareketinin küresel etkiye dönüştüğünü, 2022'de BM Genel Kurulu tarafından kabul edilen Sıfır Atık kararının bunun en büyük ispatı olduğunu söyledi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in desteğiyle Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'nın sunulduğunu ve 30 Mart'ın Uluslararası Sıfır Atık Günü ilan edildiğini hatırlattı.
Erdoğan ayrıca 2019'da başlatılan Sıfır Atık Mavi Hareketi kapsamında 285 bin ton deniz çöpü toplanarak yaklaşık 22 bin kamyon atığın kıyılardan uzaklaştırıldığını ve Türkiye'nin 551 mavi bayraklı plaja sahip olarak dünyanın en fazla mavi bayraklı plaja sahip üçüncü ülkelerinden biri olduğunu ifade etti. 2023'te başlatılan 'Su Verimliliği Kampanyası'na da değinerek suyun korunmasının insanlığa karşı bir görev olduğunu vurguladı.
İnsani ve hukuki boyut: Gazze vurgusu
Konuşmasında Gazze'deki su krizine de dikkat çeken Emine Erdoğan, İsrail saldırılarının su altyapısını hedef alması sonucu altyapının yüzde 85'inin kullanılamaz hale geldiğini ve Filistinlilerin günlük su ihtiyaçları için uzun mesafeler kat etmek zorunda kaldıklarını dile getirdi. Suyun bir soykırım aracı olarak kullanılmasının yarattığı insani trajediye dikkat çekti ve uluslararası hukukun ve evrensel değerlerin korunması çağrısında bulundu.
Programın devamı ve 'Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı' imzası
Konuşmaların ardından Avustralya İklim Değişikliği ve Enerji Bakanı Chris Bowen 'Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı'nı imzaladı. Programa Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Fatma Varank, Dışişleri Bakan Yardımcısı Berris Ekinci, Gençlik ve Spor Bakan Yardımcısı Enes Eminoğlu, Azerbaycan Dışişleri Bakan Yardımcısı Yalçın Rafiyev, Japonya Çevre Bakanlığı Küresel Çevre Bürosu Genel Direktörü Kentaro Doi, UNEP New York Ofisi Devletlerarası İlişkiler Direktörü Jamil Ahmad ile AK Parti temsilcileri, Sıfır Atık Uluslararası Birliği ve Sıfır Atık Danışma Kurulu üyeleri ile medya yöneticileri katıldı.
Emine Erdoğan, serginin sanat aracılığıyla tabiatla kurulan bağları hatırlatmasını, Sıfır Atık Mavi markası ile Türkiye'nin denizler, göller ve okyanusların korunmasına yönelik çalışmalarını uluslararası platformda anlatmayı ve çevre diplomasisini güçlendirecek işbirliklerinin zeminini oluşturmayı amaçladığını belirtti.
