Ebeveynler dikkat: Çocuğunuzun konuşmasında bir terslik mi var? Kekemelik belirtisi, nedenleri ve tedavisi

Kekemelik, çocuklarda sık görülen bir konuşma bozukluğudur. Kekemelik, konuşma akıcılığının bozulması, hece veya ses tekrarları, uzatmalar, duraklamalar, bloklar şeklinde kendini gösterir. Kekemelik, çocuğun sosyal, akademik, duygusal gelişimini olumsuz etkileyebilir. Kekemelik nedir, hangi yaşlarda başlar? Peki ne zaman doktora gitmeli? İşte detaylar... KEKEMELİK NEDİR, NASIL ANLAŞILIR? Kekemelik, konuşma akıcılığının bozulmasıdır. Kekemelik, konuşurken hece veya ses tekrarları, uzatmalar, duraklamalar, bloklar şeklinde ortaya çıkar. Blok, konuşurken sesin veya nefesin kesilmesi, konuşmanın tıkanmasıdır. Kekemelik, konuşma sırasında fiziksel veya duygusal gerilim, yüz, boyun, omuz kaslarında kasılma, yüz ifadesinde değişiklik, göz kırpma, baş sallama gibi belirtilerle de eşlik edebilir. Kekemelik, konuşma hızı, ses tonu, ses şiddeti, ses kalitesi gibi konuşma özelliklerini de etkileyebilir. KEKEMELİK HANGİ YAŞLARDA BAŞLAR? Kekemelik genellikle 2-5 yaş arasında başlar. Bu dönem, çocuğun dil gelişiminin hızlı olduğu, konuşma becerilerinin geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde çocuklar, yeni kelimeler öğrenir, cümle kurar, soru sorar, anlatır, anlar. Bu dönemde çocukların konuşmalarında bazı akıcılık bozuklukları normaldir. Çocuklar, konuşurken hece veya kelime tekrarı, duraklama, düzeltme yapabilirler. Bu durumlar, çocuğun konuşma becerilerini geliştirmeye çalıştığının göstergesidir. Bu durumlar, çocuğun konuşmasını etkilemez, çocuk konuşmaktan zevk alır, konuşma sırasında gerilim yaşamaz. Bu durumlar, genellikle 6 ay içinde kendiliğinden geçer. Ancak bazı çocuklarda, konuşma akıcılığı bozuklukları devam eder, şiddetlenir, kekemeliğe dönüşür. Kekemelik, çocuğun konuşmasını olumsuz etkiler, çocuk konuşmaktan kaçınır, konuşma sırasında gerilim yaşar. Kekemelik, çocuğun sosyal, akademik, duygusal gelişimini olumsuz etkileyebilir. KEKEMELİĞİN NEDENLERİ NELERDİR? Kekemeliğin nedenleri tam olarak bilinmemektedir. Kekemeliğin, genetik, nörolojik, psikolojik, çevresel faktörlerin birlikte veya ayrı ayrı rol oynadığı düşünülmektedir. Genetik Faktörler Kekemeliğin kalıtsal olduğuna dair kanıtlar vardır. Kekemeliğin ailede görülme sıklığı, normal popülasyona göre daha yüksektir. Kekemeliğin genetik olarak aktarıldığına dair bazı genler bulunmuştur. Nörolojik Faktörler Kekemeliğin, beyindeki konuşmayla ilgili bölgelerdeki yapısal veya işlevsel farklılıklardan kaynaklandığına dair kanıtlar vardır. Kekemelik, beyin hasarı, inme, travma, enfeksiyon, tümör gibi nörolojik hastalıkların sonucu olabilir. Kekemelik, beyin dalgaları, kan akışı, oksijen tüketimi, nörotransmitterler gibi nörolojik işlevlerdeki farklılıklarla ilişkilendirilmiştir. Psikolojik Faktörler Kekemeliğin, psikolojik sorunlardan kaynaklandığına dair kanıtlar zayıftır. Kekemelik, psikolojik bir hastalık değildir. Ancak kekemelik, psikolojik sorunlara neden olabilir veya psikolojik sorunlar kekemeliği tetikleyebilir. Kekemelik, kaygı, stres, korku, utanç, öfke, suçluluk gibi duygularla ilişkilendirilmiştir. Kekemelik, çocuğun özgüvenini, özsaygısını, sosyal ilişkilerini, akademik başarısını olumsuz etkileyebilir. Çevresel Faktörler Kekemeliğin, çevresel faktörlerden etkilendiğine dair kanıtlar vardır. Kekemelik, aile, okul, arkadaş çevresi gibi sosyal ortamlarda yaşanan olumsuz olaylar, baskılar, beklentiler, eleştiriler, alaylar, zorbalıklar gibi etkenlerle ilişkilendirilmiştir. Kekemelik, konuşma ortamının hızı, gürültüsü, dikkat dağıtıcılığı gibi özelliklerle ilişkilendirilmiştir. ANNE BABA OLARAK NASIL YAKLAŞMALI? * Anne babalar, çocuklarına sevgi, saygı, ilgi, anlayış, sabır, güven ve destek vermeli, onları olduğu gibi kabul etmeli ve onlara güven duygusu aşılamalıdır. * Anne babalar, çocuklarının konuşmasını dinlemeli, sabırlı olmalı, onu cesaretlendirmeli, konuşmasını eleştirmemeli, konuşmasını tamamlamamalı, konuşmasını aceleye getirmemeli, konuşma sırasında göz teması kurmalı, konuşma ortamını sakin ve rahat tutmalıdır. * Anne babalar, çocuklarının konuşma akıcılığını artırmak için onlara uygun konuşma egzersizleri yaptırmalı, dil ve konuşma terapistinden rehberlik almalı, terapi sürecine katılmak için işbirliği yapmalıdır. * Anne babalar, çocuklarının konuşma kaygısını azaltmak için onlara olumlu geri bildirimler vermeli, onları konuşmaktan alıkoymamalı, konuşma sırasında karşılaştıkları zorlukları aşmalarına yardımcı olmalıdır. * Anne babalar, çocuklarının konuşma özgüvenini yükseltmek için onlara uygun sosyal ortamlar sağlamalı, onları arkadaşlarıyla iletişim kurmaya teşvik etmeli, onların konuşma becerilerini geliştirmelerine fırsat tanımalıdır. KEKEMELİK DÜZELİR Mİ? Çocuklarda kekemelik, bazen kendi kendine iyileşebilir. Araştırmalar, çocukların yaklaşık %80-90’ının 6 yaşından önce kekemelik yaşadığını, ancak bunların %65-85’inin kekemeliği atlattığını göstermektedir. Çocuklarda kekemelik, bazen de tedavi gerektirir. Tedavi, çocuğun konuşma akıcılığını artırmayı, konuşma becerilerini geliştirmeyi, konuşma kaygısını azaltmayı ve konuşma özgüvenini yükseltmeyi amaçlar. Tedavi, çocuğun konuşma hızını yavaşlatmayı, nefes alıp verişini düzenlemeyi, sesini kontrol etmeyi, konuşma ritmini sağlamayı, konuşma seslerini doğru üretmeyi, konuşma sırasında takıldığı yerleri fark etmeyi ve düzeltmeyi öğretir. PEKİ DOKTORA NE ZAMAN GİDİLMELİ? Çocuklarda kekemelik, 2 ayda düzelmeye başlamazsa, konuşma sırasında blok türü takılma, çok uzun süren ses uzatmaları, takılmalara eşlik eden ikincil davranışlar, ailede genetik yatkınlık varsa, dil ve konuşma terapistine başvurulmalıdır. Çocuklarda kekemelik, çocuğun konuşmaktan kaçınmasına, konuşurken yüz, boyun, omuz, kol veya bacak gibi vücut kısımlarını hareket ettirmesine, göz kırpmasına, yüzünü buruşturmasına veya başını sallamasına, konuşurken heyecanlanmasına, sinirlenmesine, utanmasına veya üzülmesine neden oluyorsa, dil ve konuşma terapistine başvurulmalıdır.

Ebeveynler dikkat: Çocuğunuzun konuşmasında bir terslik mi var? Kekemelik belirtisi, nedenleri ve tedavisi

Kekemelik, çocuklarda sık görülen bir konuşma bozukluğudur. Kekemelik nedir, hangi yaşlarda başlar, neden olur, düzelir mi? Peki anne baba olarak nasıl davranalım, ne zaman doktora gitmek gerekir? Bu soruların cevapları ve daha fazlası haberimizde...