Diyarbakır Kocaköy'de Tetis Dönemine Ait Fosiller ve Fay İzleri Keşfedildi
Kocaköy ilçesi sınırları içinde, ilçe merkezine yaklaşık 4 kilometre mesafedeki kayaçlarda yüz milyonlarca yıl öncesine tarihlenen fosiller ve belirgin fay kırıkları tespit edildi. Arazi, jeolojik ve paleontolojik açıdan zengin bir görüntü sergiliyor; bulunduğu zeminin ise Tetis Denizi tabanına ait olduğu değerlendirildi.
Bulgular ve fosil çeşitliliği
Alandaki sediment tortullarında bakterilerden omurgalılara kadar çeşitli fosil izleri görülüyor. Gözlemlenen buluntular arasında deniz yumuşakçaları, derisi dikenliler, balıklar ve tam olarak sınıflandırılamayan bazı omurgalı kalıntıları bulunuyor. Bir kayanın üzerinde birkaç dişin mevcut olduğu bir çene kemiği ile, daha üstte farklı bir katmanda omurga kemiklerinin varlığı kaydedildi.
Jeolojik yapı ve tektonik süreç
Antropolog Naci Akdemir, bölgenin Tetis Denizi'nde oluşmuş sediment tortullarını barındırdığını ve bu çökellerin zamanla tek tabaka halinde iken plaka hareketleri sonucu değişime uğradığını belirtiyor. Akdemir'in değerlendirmesi şu yöndedir:
"Tetis Denizinin altındaki çökeller yükselirken önce doğu-batı istikametinde çatlaklar ve kırılmalar meydana gelmiştir. Bilahare yine Afrika-Arabistan plakasının sola momentli yani batıya açılı bindirmesi yüzünden bu defa kuzey-güney istikametli düzgün çatlaklar meydana gelmiştir. Her çatlağın bulunduğu yerde doğudaki zon, batıdakine nazaran daha hızlı ilerlemektedir. Çatlakların vaktiyle bakışımlı iken, günümüzde birbirinden ayrılmış kırıkları, bunu bize açıkça göstermektedir".
Akdemir, hareketin zamanlaması hakkında da bilgi vererek, "Hadisenin yaklaşık 250 ila 300 milyon sene önce başladığını değerlendiriyorum. Biz bunu jeolojik hareket olarak düşünüyorsak halen devam etmektedir. Zaten yöremizdeki depremlerde bundan kaynaklanmaktadır." ifadelerini kullandı. Akdemir ayrıca bölgedeki hareketin yıllık hızı hakkında "Arazi, yılda 10-15 milimetrelik bir hızla kuzeye doğru seyir halindedir" dedi ve hareketin karakterinin sola, yani batıya momentli olduğunu vurguladı.
Yerel ve bölgesel sonuçlar
Akdemir'e göre söz konusu tektonik süreçler, bölgenin jeomorfolojisini ve deprem etkinliğini doğrudan etkiliyor. Ayrıca alanın Tetis'ten Akdeniz'e geçişiyle ilgisi üzerine şu değerlendirme yapıldı:
"Söz konusu hareketlenmeler neticesinde bu arazi, yaklaşık 5-6 milyon kadar önce günümüzdeki manzaraya büründü. Zaten Tetis Denizinin devamından başka bir şey olmayan Akdeniz, şu an gittikçe kapanmaya, başka ifadeyle daralmaya devam etmektedir. Akdeniz’in zemininde birkaç, 10 milyon sene sonra, günümüz Kocaköy arazisine benzeyen bir görünüm alacağı tahmin edilmektedir."
Önem ve izlenecek adımlar
Keşif, bölgenin jeolojik geçmişini yeniden değerlendirmek ve paleoekolojik ilişkileri daha ayrıntılı ortaya koymak açısından önem taşıyor. Fosil ve kırıkların belgelenmesi, katmanların ayrıntılı stratigrafik incelenmesi ve koruma önlemlerinin planlanması, alandan daha kapsamlı bilimsel veri elde edilmesini sağlayacaktır.
Not: Haberde yer alan özel isimler, tarih ve sayısal veriler, ilgili uzmanın değerlendirmelerine uygun şekilde korunmuştur.
DİYARBAKIR’IN KOCAKÖY İLÇESİNİN ÜZERİNDE OLDUĞU ZEMİNİN TETİS DENİZİ’NİN ZEMİNİ OLDUĞU DEĞERLENDİRİLİYOR. ZEMİNDE, MİLYONLARCA YIL BOYUNCA OLUŞAN FAY KIRIKLARINDAN, BİRÇOK CANLI TÜRÜNE AİT OLDUĞU TAHMİN EDİLEN FOSİLLERE KADAR BİRÇOK JEOLOJİK (YERBİLİMSEL) VE PALEONTOLOJİK (FOSİLBİLİMSEL) KALINTI BULUNUYOR.
