Dera ve Yermuk Havzası'nda tarım: Kuraklık, su kıtlığı ve çatışmanın etkileri
Suriye'nin güneyindeki Dera ili ve Yermuk Havzası, kuraklık, iklim değişikliği, sınırdaki su müdahaleleri ve yıllardır süren çatışmaların birleşimiyle tarımsal üretimde ciddi düşüş yaşıyor. 2024-2025 yağışları ortalamanın yaklaşık üçte birine düştü, barajlar kurudu, yer altı suyu azaldı ve sulama altyapısı büyük zarar gördü.
Kuraklık ve altyapı tahribatı
Yerel kaynaklar ve yetkililer, Dera çevresindeki Cubeyliyye, Abidin ve Sahamü'l-Cevlan barajlarının tamamen kuruduğunu, sulama kanallarının ve baraj rezervlerinin yetersiz kaldığını bildiriyor. Bu durum, yağmurla sulanan tarlarda verimin düşmesine ve sebze ekiminin riskli hale gelmesine neden oldu. 2024-2025 yağışlarının ortalamanın üçte biri düzeyine inmesi, bölgedeki üretimi doğrudan etkiledi.
Çiftçilerin yaşam mücadelesi
Dera kırsalından çiftçi Mahmud Süveydani, AA muhabirine hem geçim kaynaklarının tükenişini hem de arazilerin rejim güçleri tarafından askeri alanlara dönüştürülmesini anlattı. Süveydani, "Çiftçiler, büyük zarar gördü. Gübre, yakıt ve sulama altyapısını yeniden kurmak imkansız hale geldi. Kuraklık yüzünden Yermuk Havzası'nda tarlalar ekilemez durumda." dedi. Ayrıca rejimin sivilleri yerinden ettikten sonra arazileri kazıp mayınlı askerî alanlara dönüştürdüğünü vurguladı.
Kuyular, üretim ve uzun vadeli riskler
Dera Su Müdürlüğü ziraat mühendisi Muhammed Hreyba ise kuyularda ciddi bir kriz yaşandığını belirterek, "Kuyularda büyük bir kriz yaşanıyor, yüzde 60-70'i hizmet dışı kaldı. Tarım arazilerinin yaklaşık yüzde 50'sinde üretim yapılamıyor." dedi. Hreyba, yağmurla sulanan tarlarda buğday üretiminin "dibe vurduğunu" ve barajlardaki düşük su seviyesi nedeniyle sebze ekiminin tavsiye edilmediğini belirtti. Ayrıca, tarım arazilerinin mayınlanmış ve askeri bölgeye çevrilmiş olmasının rehabilitasyon sürecini uzatacağını ifade etti ve bunun için uzun yıllar gerektiğini söyledi.
Sınırdaki su müdahaleleri
Hreyba, Kuneytra ve Golan bölgesinden gelen suyun engellendiğini, İsrail'in Kuneytra'daki barajların kontrolünü ele geçirmesinin Dera'daki barajlara giden suyu kestiğini söyledi. "Dikey su sondaj makineleri kullanarak İsrail, yer altı suyunu kendi topraklarına çekiyor." ifadesini kullanan Hreyba, yatay sondajların da akışı hızlandırdığını ve sınır hattında yeni kuyu açılmasına engel konulduğunu aktardı. Bu müdahalelerin bazı balık çiftliklerinin kapanmasına ve hayvancılık ile tarıma ek yük getirmesine neden olduğu belirtildi.
Uzman önerileri
Hreyba, yerel yetkililere ve çiftçilere su yönetimi ve korumasına öncelik verilmesi gerektiğini söyleyerek, "Su güvenliği, gıda güvenliğinden daha önemlidir. Bu yüzden belli başlı ürünlerin ekilmesini öneriyoruz. Her damla suyu korumak zorundayız." dedi.
Haber: Muhammed Karabacak - AA
Suriye'nin önemli gıda ambarlarından biri olarak bilinen ülkenin güneyinde kuraklık, iklim değişikliği, İsrail'in su kaynaklarına müdahalesi ve yıllardır süren çatışmalar nedeniyle tarım sürdürülemez hale geldi. Suriye'nin gıda ambarı olarak bilinen güneydeki Dera ili ve Yermuk Havzası, kuraklık ve savaşın etkisiyle tarımsal üretimde çöküş yaşıyor.
