Uzman değerlendirmesi: 'Hayalet deprem sendromu' nedir?
Uzman Psikolog Dilruba Işın, Türkiye'nin aktif deprem kuşağında bulunmasının vatandaşlarda doğrudan ya da dolaylı travmatik etkiler yarattığını belirtiyor. Işın'a göre, son dönemde birçok kişi herhangi bir deprem olmaksızın sallanma, titreme ve sarsıntı hissi yaşıyor; bu durum literatürde 'hayalet deprem sendromu' olarak tanımlanıyor.
Belirtiler ve psikolojik etkiler
Işın, bu sendromda nörolojik, biyolojik veya fizyolojik bir sorun olmadığı hâlde baş dönmesi, denge kaybı, düşme hissi ve hareket etmekte zorluk gibi belirtilerin görülebildiğini ifade ediyor. Bazı bireyler yoğun kaygı, panik hali ve kafa karışıklığı yaşayarak 'aklımı mı yitiriyorum' gibi düşüncelerle güçlü bir stres deneyimliyor.
Nedenleri: Sinir sistemi ve güvenlik algısı
Uzman, semptomların arkasında sinir sisteminin güvenlik algısındaki değişikliğinin olduğunu vurguluyor: sinir sistemi 'yer artık güvenli değil' sinyali veriyor ve kişi sürekli sallanma hissi yaşayabiliyor. Bu algının sürmesi, günlük işlevselliği ve ruh halini etkileyebiliyor.
Ne yapılmalı?
Işın, benzer şikâyetlerin ilk olarak kapsamlı tıbbi muayeneden geçirilmesini öneriyor. Eğer nörolojik, biyolojik veya fizyolojik bir sorun bulunmazsa, sonraki adım psikoterapi desteği olmak üzere çeşitli müdahalelerle bu durumun yönetilebileceğini belirtiyor. Önerilen yaklaşımlar arasında psikoterapi, vestibüler terapiler ve vitamin destekleri sayılıyor.
Sosyal medyanın rolü ve pratik öneriler
Işın, sosyal medyanın da kaygıyı tetiklediğini vurguluyor. Abartılı veya doğrulanmamış paylaşımlar örneğin '5 gün sonra İstanbul depremi olacak uzmanlar uyardı' gibi ifadelerle toplumsal tetiklenmeyi artırabiliyor. Bu durumda uzman, kişilere öncelikle tıbbi kontrollerini tamamlamalarını; her şey yolundaysa bir psikolog veya psikiyatri uzmanıyla görüşmelerini tavsiye ediyor.
Pratik öneriler arasında sosyal medyadan uzaklaşma, basit sakinleştirme uygulamaları ve nefes teknikleri yer alıyor. Işın, kişilerin kendilerine 'bıraktım, şu an buradayım, nefes alıyorum ve güvendeyim' gibi kısa yönlendirmelerle sakinleşmeyi denemelerini öneriyor.
Özetle, 'hayalet deprem sendromu' olarak tanımlanan ve deprem kaygısına bağlı sallanma hissi yaşayan bireylerin önce tıbbi değerlendirmeden geçmeleri, sorun bulunmazsa psikoterapi ve ilgili desteklerle süreci yönetmeleri gerektiği vurgulanıyor.
UZMAN PSİKOLOG DİLRUBA IŞIN, TÜRKİYE’DE BİRÇOK KİŞİNİN DEPREM OLMADAN DA SALLANMA VE SARSINTI HİSSİ YAŞAYABİLDİĞİNİ BELİRTTİ. IŞIN, "HAYALET DEPREM SENDROMU" OLARAK BİLİNEN BU DURUMUN TIBBİ BİR SORUN BULUNMAZSA PSİKOLOJİK DESTEK ALINMASINI GEREKTİĞİNİ SÖYLEDİ.
