Deprem araştırmacısı Timuçin Özat: Girit’te 2026-2029 arasında 8 üzeri deprem ve Akdeniz'te tsunami riski
22 yıllık deprem araştırmacısı Timuçin Özat, Girit Adası'nın güney hattında 2026-2029 döneminde 8,1–8,2 büyüklüğünde bir ana şok ve yer yer Mercalli ölçeğinde 9–10 şiddetinde salınım olabileceğini; bunun Akdeniz genelinde tsunami riski doğuracağını öne sürdü.
Özat'ın geçmişi ve yöntemi
Timuçin Özat, jeolojik yer olayları üzerine 22 yıldır kendi yöntemleriyle araştırma yaptığını, çalışmalara 1999 Marmara Depremi'nde yaşadığı kişisel kaybın ardından başladığını belirtiyor. Coğrafi Bilgi Sistemleri eğitimi almış ve halen Jeoloji Bölümü öğrencisi olan Özat, gazetecilik deneyiminin ardından deprem araştırmalarına odaklandığını söylüyor. Kendisinin geliştirdiğini iddia ettiği “bilimsel parametreler ve matematiksel modeller” ile bugüne kadar 23 tespit yaptığını, bunların 18'inin gerçekleştiğini ifade etti.
Özat, depremin yüzde 100 bilinebileceğini iddia etmediğini; ancak belirli bölgelerde sismik boşlukların disiplinli takibiyle yüzde 60–90 aralığında matematiksel tahmin yapılabileceğini ve genelde yüzde 15–20 yanılma payının normal olduğunu belirtiyor.
Girit tahmini ve olası tsunami etkileri
Özat'a göre Afrika levhasının Anadolu'nun altına dalması sonucu Girit bölgesinde, 1303 yılından beri sismik boşluk olan kesimde 722 yıllık bir gerilme birikmiş durumda. Bu gerilimin 2026–2029 arasında Girit güney hattında 8,1–8,2 büyüklüğüne ulaşabileceğini, bazı noktalarda Mercalli ölçeğinde 9–10 salınım olabileceğini savunuyor.
Bu büyüklükte bir depremin Akdeniz genelinde tsunami üretebileceğini belirten Özat, Türkiye’de başta Muğla, Aydın ve Antalya batı kıyıları ile İzmir güney kıyılarının etki alanında olduğunu söyledi. Etkilenecek iller arasında Muğla (Datça, Fethiye, Marmaris, Milas, Bodrum, Ula, Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Seydikemer), Antalya (Finike, Kaş, Alanya), Aydın (Kuşadası, Didim, Söke) ve İzmir’in güneyi (Selçuk, Menderes, Seferihisar, Urla, Çeşme) yer alıyor.
Özat, tsunami dalgalarının 15–25 dakika içinde Türkiye kıyılarına ulaşabileceğini, dalga yüksekliğinin 2–8 metre arasında, düz arazilerde ilerleme mesafesinin ise 1–2 kilometre olabileceğini iddia etti. Ayrıca, Yunanistan, Kıbrıs, Libya, Mısır, Tunus, İtalya, Arnavutluk ve kısmen Suriye, Lübnan, Filistin, İsrail kıyılarının da etkileneceğini öne sürdü.
Diğer beklenen depremler ve Türkiye değerlendirmesi
Özat, şu anda dört beklenen depremin bulunduğunu ve bunlardan en kritik olanının Girit olduğunu tekrarladı. Ayrıca geçmişte yaptığı tespitlerden en büyüğünün 23 Ekim 2011 Van (Erciş-Tabanlı) 7,2 depremi olduğunu hatırlattı. 2003–2025 döneminde verdiği 23 tespitin 18'inin gerçekleştiğini belirtti.
Türkiye içi değerlendirmelerinde, bilinen 476 diri fay olduğunu, 2099'a kadar bilinen hatlarda 7,5 üzerinde depremin olma olasılığının zayıf olduğunu ileri sürdü. Kuzey Anadolu Fayı’nda geçmiş yüz yılda gerilimin büyük kısmının atıldığını, Doğu Anadolu ve Batı Anadolu-Ege faylarında da büyük bölümünün gerilim boşalımı yaşadığını belirterek, bu nedenle çok büyük depremler beklenmediğini söyledi. Özat, Marmara Denizi için ise bu yüzyılda en uç deprem moment büyüklüğünün 6,3 seviyesinde revize edilebileceğini ifade etti.
Hazırlık çağrısı
Özat, Akdeniz’in tsunami sıklığı ve tehlikesi açısından Pasifik’ten sonra geldiğini belirterek, tsunami tatbikatlarının kapsamlı olarak yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, Akdeniz, Ege, Marmara ve Karadeniz’de son 2 bin 500 yılda 92 tsunami kaydı olduğunu sözlerine ekledi.
Özat’ın iddiaları, bölgedeki jeodinamik yapı ve tarihsel kayıtlara dayanan yorumlar olarak sunuluyor; öne sürülen tarihler, büyüklükler ve etki alanları araştırmacının çalışmalarına dayanıyor.
22 YILLIK DEPREM ARAŞTIRMACISI TİMUÇİN ÖZAT: "GİRİT'TE 8'İN ÜZERİNDE DEPREM AKDENİZ'DE TSUNAMİ RİSKİ DOĞURUR"
