DEİK Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Halit Acar'ın Kalkınma Yolu değerlendirmesi
HAYDAR KARAALP - Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Halit Acar, Kalkınma Yolu Projesi'nin Türkiye ile Irak arasındaki ticarete önemli bir ivme kazandıracağını belirtti. Acar, AA muhabirine yaptığı açıklamada iki ülke arasındaki ticaret hacmi, Türkiye'nin Irak'taki yatırımları, Türk şirketlerinin çalışmaları ve proje kapsamındaki beklentilere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Kalkınma Yolu Projesi ve beklenen etkiler
Acar, ikili ticaret hacminin artmasında en önemli etkenlerden birinin Kalkınma Yolu Projesi olduğunu vurguladı. Ayrıca Irak'ın Dünya Ticaret Örgütü'ne (DTÖ) dahil olmasının da ticareti olumlu etkileyeceğini söyledi. Acar'ın ifadeleriyle, proje sadece transit geçişleri kolaylaştırmayacak; aynı zamanda Türkiye, Orta Doğu, Afrika ve Avrupa arasındaki lojistik akışlardan geniş çapta fayda sağlanacak.
Acar, Kalkınma Yolu açıldığında Ovaköy üzerinden geçen güzergahta lojistik geçişlerin rahatlayacağını; yolda yapılacak kara ve demir yolu yatırımlarında Türk iş insanlarının katkı sağlayacağını belirtti. Proje kapsamında kurulacak serbest bölgeler ve tesislerde Türk firmalarının aktif rol alması hedefleniyor.
Ticaret hacmi hedefi: 30 milyar dolar
Türk iş insanlarının inşaat, üretim, sağlık, tarım, enerji ve dijitalleşme alanlarındaki tecrübelerine işaret eden Acar, hedeflerinin ticaret hacmini 30 milyar dolara çıkarmak olduğunu söyledi. Acar, bunun Kalkınma Yolu ile Irak'ın DTÖ'ye katılımı ve yabancı yatırımcılara açılması gibi adımlarla mümkün olacağını ifade etti.
Yatırım modeli ve yerli üretim vurgusu
Acar, Irak'ta yerli üretime önem verildiğini belirterek Türkiye'nin yaklaşımının lojistik geçiş noktalarından ziyade Irak'ta kurulacak serbest bölgelerde yeni yatırımlara odaklanmak olduğunu kaydetti. Türk firmalarının şu an genellikle taşeron olarak faaliyet gösterdiğini, Meclis'e sunulan teklif kapsamında yabancı firmalara kayıt yapmaları halinde kendi başlarına yatırım yapma hakkı tanınacağının altını çizdi. Daha önce yabancı ortaklık oranının %49 olarak kabul edildiği hatırlatıldı.
Vize, lojistik ve finansal transferlerle ilgili engeller
Acar, Türk yatırım şirketlerinin karşılaştığı en önemli engelin vize sorunu olduğunu söyledi. Bu konuyu Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ile görüştüklerini; Sudani'nin vize işlemlerinde dijital sisteme geçileceğini ve Türk iş dünyasıyla çalışmak istediklerini dile getirdiğini aktardı. Acar, vizeyle ilgili küçük sorunlar çözüldüğünde iş birliğinin daha da artacağını belirtti.
Lojistik anlamında da sorunlar olduğuna dikkat çeken Acar, Irak'ın kuzeyi ile güneyi arasındaki gümrük tarifesi farklılıkları nedeniyle zaman zaman mal geçişlerinde sorun yaşandığını söyledi. Finansal transferlerde önce yaşanan kısmi sorunların çözüldüğünü; şu anda transferlerin 'avro' ile rahatlıkla yapılabildiğini, Türk bankalarının transferleri dolar olarak gerçekleştirmesinin ise Irak Merkez Bankası uygulamalarından kaynaklandığını belirtti.
Kerkük, güney vilayetler ve IKBY değerlendirmesi
Acar, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) yatırım açısından doygunluğa ulaştığını ve yatırımların ülkenin diğer 15 vilayetinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Özellikle Irak'ın güneyi ve Kerkük'ün yatırım açısından önemli potansiyel barındırdığına vurgu yaptı. Kerkük'ün kuzey ile güney arasında köprü konumunda olması nedeniyle yapılacak yatırımların ileriye dönük fayda sağlayacağını belirtti.
Acar, bölgede kısmi güvenlik endişeleri bulunduğunu, bunun firmalar üzerinde çekince oluşturduğunu ancak yakın zamanda çözülebileceğine inandıklarını; üretim, enerji, inşaat ve diğer alanlarda yatırım fırsatlarının mevcut olduğunu ifade etti.
Petrol sevkiyatı ve ticari yansımalar
Acar, IKBY'deki petrolün Ceyhan Limanı üzerinden yeniden sevkiyatına başlanmasının memnuniyet verici olduğunu ve bunun iki ülke arasındaki ticareti daha da geliştireceğini vurguladı.
Özetle, Halit Acar'a göre Kalkınma Yolu Projesi, DTÖ üyeliği ve Irak'ın yatırım ortamını açmasıyla birlikte Türk ve Iraklı iş insanlarının katılımıyla ticaret hacminin 30 milyar dolara ulaşması hedefleniyor. Çözülmesi gereken başlıca konular arasında vize süreçleri, bölgesel gümrük uygulamaları ve lojistik altyapı yer alıyor.
Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Irak İş Konseyi Başkanı Halit Acar, Kalkınma Yolu Projesi'nin iki ülke ticaretine büyük ivme kazandıracağını söyledi. Acar, Türkiye ve Irak arasındaki ticaret hacmi, Türkiye'nin Irak'taki yatırımları, Türk şirketlerinin çalışmaları ve Kalkınma Yolu Projesi'yle ilgili AA muhabirine değerlendirmelerde bulundu.
