Çocuklarda kalp sağlığına ilişkin uyarılar: erken tanı ve düzenli takip şart
Çocuk kardiyologları, doğumsal kalp hastalıklarının sıklığı ve sonradan gelişen kalp riskleri konusunda aileleri bilgilendiriyor. Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Dr. Damla Gökçeer Akbulut ile Sultangazi Haseki Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Dr. Canan Yolcu çocuklarda kalp sağlığına dair önemli uyarılar ve öneriler paylaştı.
Doğumsal kalp hastalıkları: sıklık ve erken tanı
Sağlık Bakanlığı verilerine göre her bin canlı doğumdan 8'inde doğumsal kalp hastalığı görülebiliyor; bu da yılda yaklaşık 12 bin çocuğun etkilendiği anlamına geliyor. Uzmanlar, annenin gebelikte kullandığı ilaçlar, diyabet veya genetik etkenlerin bu hastalıklarda rol oynayabileceğini belirtiyor. Fetal ekokardiyografi ile anne karnında yapılan değerlendirmeler sayesinde doğum sonrası erken müdahale planlanabiliyor.
Belirtiler ve acil yönlendirme
Hızlı nefes alıp verme, morarma ya da emerken soğuk terleme gibi bulgular gözlenirse çocuk hekiminin yönlendirmesi ile çocuk kardiyoloğuna hızlıca başvurulması gerekiyor. Doğar doğmaz ekokardiyografi ile tanı koymak mümkün olabiliyor; müdahale geciktiğinde yaşamsal sorunlar ve hasta kaybı riski doğabiliyor. Uzmanlar aileleri bu belirtilere karşı tetikte olmaya çağırıyor.
Enfeksiyonlar, aşılar ve akut komplikasyonlar
Viral enfeksiyonlar, özellikle kış döneminde RSV gibi ajanlar doğumsal kalp hastalığı olan çocuklarda süreci ağırlaştırabiliyor. Bu nedenle uzmanlar, doğumsal kalp hastalığı olan çocuklarda ekim-mart döneminde RSV aşılamasının yapılmasını tavsiye ediyor. Influenza ve COVID sonrası gelişebilen miyokardit vakaları da ciddi tabloya yol açabiliyor; taşikardi, solunum yetersizliği ve ödem artışı gibi bulgular yoğun bakım gerektirebiliyor.
Beslenme, yaşam tarzı ve kafein/enerji içecekleri uyarısı
Günümüzde artan ekran süresi, paketli gıda tüketimi ve hareketsizlik obeziteyi yaygınlaştırıyor. Bu ortamda sık göğüs ağrısı veya çarpıntı yaşayan çocuklarda ritim bozukluğu varsa kafein tüketiminin sınırlandırılması, özellikle enerji içeceklerinin kullanımının engellenmesi öneriliyor. Gazlı ve şekerli içeceklerin hem kalp damar sağlığı hem de genel metabolik sağlık açısından sakıncalı olduğu vurgulanıyor.
Spor öncesi değerlendirme ve ailelere öneriler
Spora başlamadan önce fizik muayene yapılması, ailede risk faktörü veya çocukta üfürüm varsa kardiyoloji kontrolünden geçilmesi gerekiyor. Uzmanlar, periyodik yürüyüş gibi düzenli fiziksel aktiviteyi teşvik ediyor. Ayrıca göğüs ağrısının karakterine dikkat edilmesini, uzun süren, sol tarafa yayılma veya ezici sıkıştırıcı nitelikteki ağrılarda detaylı değerlendirme yapılmasını öneriyor.
Sonuç ve vurgu
Ailelere çağrı olarak uzmanlar, erken tanı, düzenli takip ve aşıların önemini bir kez daha vurguluyor: Doğumsal kalp hastalığı olan çocukların hem anne karnında hem doğum sonrası takiplerinin aksatılmaması, sağlıklı beslenme ve hareketsiz yaşama karşı önlem alınması gerektiği belirtiliyor.
ÇOCUK KARDİYOLOJİ UZMANI DR. DAMLA GÖKÇEER AKBULUT
