Clinton'ın Putin'e 'koordineli strateji' önerdiği arşiv belgeleri yayımlandı
Görüşmenin içeriği ve talepler
Gizliliği kaldırılan arşiv evrakları, 4 Haziran 2000 tarihli Moskova görüşmesine ilişkin kayıtları açığa çıkardı. Belgeler, Bill Clinton ile Vladimir Putin arasındaki 67 dakikalık görüşmenin tutanaklarını içeriyor ve toplantının notları George Washington Üniversitesi'ne bağlı Ulusal Güvenlik Arşivi tarafından yayımlandı.
Tutanaklara göre Clinton, Putin'den o dönemde El Kaide lideri Usame Bin Ladin'in "avlanmasına yardım etmesini" talep etti. Clinton, Putin'e hitaben 'Ülkelerimiz arasında, özellikle Bin Ladin'e karşı terörle mücadele işbirliği ne olacak?' diye sordu ve Washington ile Moskova arasında 'koordineli bir strateji' oluşturulmasını önerdi.
Clinton görüşmede, 'Bin Ladin ile başa çıkmak için kapsamlı bir yaklaşım geliştirmek üzere halkımızı bir araya getirmeliyiz' ifadesini kullandı. Buna karşılık, dönemin devlet başkanlığı görevine yeni geçen Putin, bölgede uluslararası bir terör yapısı oluşturulduğunu savundu ve Rusya'nın "terörizm karşıtı" unsurlarının iyi çalıştığını belirterek terörle mücadelede 'ortak bir cephe' kurulması gerektiğini vurguladı.
NATO tartışması
Görüşmede liderler, ayrıca Rusya'nın NATO'ya katılma olasılığını da ele aldı. Clinton, askeri bloğun doğuya genişlemesinin Moskova'da birçok kişi tarafından bir 'sorun' olarak algılandığını belirtti. Putin ise Rusya ile NATO arasında tam kapsamlı ilişkiler olması gerektiğini ifade etti.
Katılımcılar ve bağlam
Tutanaklara göre toplantıda dönemin ABD Dışişleri Bakanı Madeleine Albright ile Rusya Dışişleri Bakanı İgor İvanov da hazır bulundu. Clinton, 1993-2001 yılları arasında ABD Başkanı olarak görev yapmıştı; Putin ise 1999'da başbakan olmuş ve 31 Aralık 1999'da Boris Yeltsin'in istifası sonrası devlet başkan vekilliğine geçmiş, 2000'deki seçimi kazanarak görevini sürdürmüştü.
11 Eylül ve Bin Ladin
Belgelerdeki talepler, zaman içinde gelişen olayların arka planına işaret ediyor. 11 Eylül 2001'de New York'taki Dünya Ticaret Merkezi ve Pentagon'a düzenlenen saldırılarda, saldırganlar hariç toplam 2 bin 977 kişi yaşamını yitirmişti ve olayları El Kaide elebaşının üstlendiği kaydedilmişti. Usame Bin Ladin, 2011'de ABD Özel Kuvvetlerinin Pakistan'ın Abbottabad ilçesindeki operasyonunda ölü ele geçirildi.
Yayımlanan arşiv belgeleri, dönemin liderlerinin terörle mücadele, uluslararası işbirliği ve güvenlik mimarileri konusundaki yaklaşımlarına dair doğrudan bir pencere sunuyor.
