Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, ülkesinin ABD ile farklılıklarını yönetme ve işbirliğini geliştirme isteğini dile getirerek, ticaret ve bilim teknik savaşlarının kazananı olmayacağını belirtti. Bu açıklama, Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan duyuruda, Şi'nin Pekin'de düzenlenen 1+10 Diyaloğu toplantısında uluslararası ekonomik örgütlerin başkanları ve direktörleriyle bir araya gelmesinin ardından geldi.
Şi, burada yaptığı konuşmada ABD ile diyaloğun sürdürülmesi, işbirliğinin genişletilmesi ve farklılıkların yönetilmesinin önemine vurgu yaptı. Devlet Başkanı, “Tarife savaşları, ticaret ve bilim teknik savaşları, tarihin eğilimine ve ekonominin ters. Bunların kazananı olmaz.” şeklinde konuştu.
Ayrıca, Çin'in kendi işlerine odaklanacağı ve ülkenin egemenliğini, güvenliğini ve kalkınma çıkarlarını kararlılıkla koruyacağı mesajını verdi. Şi, dışa açılma ve gelişim kazançlarını dünya ile paylaşma iradesini sürdüreceğini de sözlerine ekledi.
Bu açıklamalar, ABD'nin 47. Başkanı Donald Trump'ın 6 Aralık'ta NBC televizyonuna verdiği röportajda Şi ile görüştüğünü belirtmesinin hemen sonrasına denk geldi. Trump, konuşmanın içeriği hakkında detay vermemiş, Pekin hükümeti ise görüşmeyi doğrulayıp yalanlamaktan kaçınmıştır.
Şi'nin sözleri, Pekin'in ABD ile ilişkilerde gerilim istemediğini ancak Çin'e yönelik eylemlerine karşılık vermeye hazır olduğuna işaret ediyor. Trump'ın 20 Ocak'ta göreve başlamasıyla birlikte yeni bir ticaret savaşının başlayabileceği öngörülüyor. Trump, seçim kampanyasında Çin'den ithal tüm ürünlere %60'a kadar gümrük vergisi getireceğini belirtmişti.
Öte yandan, Çin'in Nvidia hakkında tekelleşme karşıtı düzenlemeleri ihlal ettiği gerekçesiyle soruşturma başlatması, Başkan Joe Biden’ın yönetiminin çip sektöründe Çin'e yönelik sıkılaştırdığı ihracat kısıtlamalarına yanıt olarak değerlendirilmektedir.
Çin ile ABD arasındaki ticaret savaşı 2018 yılında Trump'ın Çin'den ithal edilen çelik ve alüminyum ürünlerine ek gümrük tarifesi getirmesiyle başlamıştır. Tarafların karşılıklı gümrük tarifelerini artırması, bu süreci 'ticaret savaşı' olarak adlandıran uluslararası kamuoyunu doğurmuştur. 2019'da bazı ticari anlaşmazlıkların askıya alınmasına karar verilmiş ve 2020 yılında “Faz 1” anlaşması ile belirli tarife artışları rafa kaldırılmıştır.
Bu dönemde Trump, Çin ile ekonomik rekabetinde ABD'nin dış açığını ve ticaret üzerine baskı kurmayı tercih etmiştir. Ayrıca, Huawei ve ZTE gibi Çinli telekomünikasyon şirketlerine getirilen kısıtlamalar ve Çin ordusuyla bağlantılı şirketlere uygulanan yaptırımlar, Biden yönetimi döneminde daha kapsamlı teknoloji güvenliği tedbirlerine zemin hazırlamıştır.
