Cilt lekeleri, kadınların güzelliklerini gölgeleyen, özgüvenlerini azaltan, psikolojilerini olumsuz etkileyen bir cilt sorunudur. Cilt lekelerinin nedeni sadece güneş, yaşlanma veya hormonlar değildir. Bazı vitamin eksiklikleri de cilt lekelerine yol açabilir. Özellikle folik asit ve B12 vitamini, cilt sağlığı için hayati öneme sahiptir. Bu vitaminlerin eksikliği, deride kahverengi ve beyaz lekeler, ağız içinde yaralar, saç dökülmesi ve tırnak sorunları gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Peki, folik asit ve B12 vitamini neden bu kadar önemlidir? Bu vitaminlerin eksikliği nasıl anlaşılır ve nasıl tedavi edilir? Tüm bu soruların cevapları detaylarda...
FOLİK ASİT VE B12 VİTAMİNİ NEDİR?
Folik asit, B grubu vitaminlerden biridir. Folik asit, vücutta sentezlenemez, besinlerle veya takviyelerle alınması gerekir. Folik asit, DNA sentezi, hücre bölünmesi, kan yapımı, aminoasit metabolizması, sinir sistemi gelişimi gibi pek çok hayati süreçte rol oynar. Folik asit, özellikle gebelik döneminde önemlidir.
Folik asit eksikliği, anemi, doğumsal anomaliler, nöral tüp defektleri, düşük, erken doğum gibi sorunlara neden olabilir.B12 vitamini, diğer adıyla kobalamin, yine B grubu vitaminlerden biridir. B12 vitamini, hayvansal kaynaklı gıdalarda bulunur. B12 vitamini, folik asit ile birlikte çalışarak DNA sentezi, hücre bölünmesi, kan yapımı, sinir sistemi sağlığı gibi pek çok hayati süreçte görev alır. B12 vitamini eksikliği, anemi, nörolojik hasar, demans, depresyon, infertilite, gebelik komplikasyonları gibi sorunlara yol açabilir.
FOLİK ASİT VE B12 VİTAMİN EKSİKLİĞİ NASIL TESPİT EDİLİR?
Folik asit ve B12 vitamini eksikliği, kan testleriyle kolayca tespit edilebilir. Kan serumunda folik asit düzeyi 2.6 ng/ml'nin, B12 vitamini düzeyi 200 pg/ml'nin altında ise eksiklik var demektir. Ancak bu değerler, vitamin eksikliğinin derecesini ve sonuçlarını tam olarak yansıtmayabilir. Bu nedenle, folik asit ve B12 vitamini eksikliğinin belirlenmesinde, homosistein ve metilmalonik asit gibi başka biyokimyasal belirteçler de kullanılabilir.
Homosistein ve metilmalonik asit, folik asit ve B12 vitamini eksikliğinde yükselir. Bu belirteçler, vitamin eksikliğinin erken evrelerinde, klinik belirtiler ortaya çıkmadan önce de yükselmeye başlar. Bu sayede, vitamin eksikliği daha erken teşhis edilebilir ve tedavi edilebilir.
FOLİK ASİT VE B12 VİTAMİN EKSİKLİĞİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Folik asit ve B12 vitamini eksikliği, beslenmenin düzenlenmesi ve/veya takviye kullanımı ile tedavi edilebilir. Beslenmede, folik asit kaynakları olarak yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, yumurta, süt, peynir, karaciğer gibi gıdalar; B12 vitamini kaynakları olarak ise balık, et, yumurta, süt, peynir, karaciğer gibi gıdalar tercih edilmelidir. Takviye kullanımı ise doktorunuzun önerisi doğrultusunda yapılmalıdır.
Folik asit ve B12 vitamini eksikliğinin derecesine, nedenine ve sonuçlarına göre takviye dozu, süresi ve şekli değişebilir. Genellikle, folik asit takviyesi 400-800 mcg/gün, B12 vitamini takviyesi 500-1000 mcg/gün olarak verilir. B12 vitamini takviyesi, ağızdan, burundan veya kas içine enjeksiyon şeklinde olabilir. Takviye kullanımı sırasında, kan değerleri ve klinik belirtiler düzenli olarak takip edilmelidir.
FOLİK ASİT VE B12 VİTAMİN EKSİKLİĞİNDEN KORUNMAK İÇİN NE YAPMALIYIZ?
Folik asit ve B12 vitamini eksikliğinden korunmak için, beslenmemize dikkat etmeli, yeterli ve dengeli bir şekilde bu vitaminleri almalıyız. Ayrıca, bu vitaminlerin emilimini ve kullanımını etkileyebilecek faktörlerden de uzak durmalıyız. Bu faktörler şunlardır:
Alkol: Alkol, folik asit ve B12 vitamini metabolizmasını bozar, bu vitaminlerin emilimini ve kullanımını azaltır, idrarla atılımını artırır.
Sigara: Sigara, folik asit ve B12 vitamini seviyelerini düşürür, bu vitaminlerin oksidasyonunu artırır, serbest radikal hasarına neden olur.
Bazı ilaçlar: Metformin, antiasitler, proton pompası inhibitörleri, antibiyotikler, antikonvülzanlar, oral kontraseptifler gibi bazı ilaçlar, folik asit ve B12 vitamini emilimini ve kullanımını engeller, bu vitaminlerin eksikliğine neden olabilir.
Bağırsak ve karaciğer sorunları: Bağırsak ve karaciğer, folik asit ve B12 vitamini metabolizmasında önemli rol oynar. Bağırsak florasının bozulması, bağırsak hastalıkları, karaciğer sirozu, karaciğer yetmezliği gibi durumlar, bu vitaminlerin emilimini ve kullanımını bozar, bu vitaminlerin eksikliğine yol açabilir.
