Bozdoğan'da manda kaymağı geleneksel üretimle değer kazanıyor
Aydın'ın Bozdoğan ilçesinde Ali ve Saniye İrge çiftinin yetiştirdiği, halk arasında camız olarak bilinen mandalardan elde edilen geleneksel manda kaymağı, sınırlı üretimine rağmen yüksek talep görüyor. Bölgedeki manda varlığı ve üretilen yoğun kıvamlı kaymak, hem yöresel lezzetler hem de esnaf açısından dikkat çekiyor.
Üretim ve bölgesel önem
Bozdoğan genelinde sayıları 100'ün üzerinde olan mandalar; sütleri, kaymağı ve bölge gastronomisine kattıkları değerle öne çıkıyor. Özellikle pide ustalarının tercih ettiği manda kaymağı, Bozdoğan pidelerinin tadında belirleyici rol oynuyor.
Üretim süreci ve ustalığı
Ali İrge, manda yetiştiriciliğinin sabır ve sevgi gerektirdiğini vurguluyor: 'Bu iş sevgisiz yapılmaz'. Kaymak verimini etkileyen beslenme koşullarına dikkat çekerek mandaların mutlaka pamuk çekirdeği yemesi gerektiğini belirtiyor. Üretim sürecini şu şekilde anlatıyor: sütü 4-5 saat kısık ateşte kaynatıyoruz, soğuduktan sonra buzdolabına koyup tekrar çıkarıyoruz; kaymağı kesmek için ince uçlu araçlar, örneğin yorgan iğnesi kullanıyoruz ve ardından paketleyip satışa sunuyoruz.
Pazar ve fiyatlandırma
Manda kaymağının kg fiyatı piyasada yüksek talep nedeniyle dikkat çekiyor. İrge'nin verdiği bilgiye göre kaymağın kilosu 2 bin TLye kadar alıcı buluyor; lokantalara satışta bu rakam yaklaşık olarak 1.000 TL'ye düşüyor. Manda sütü ve kaymağının besin değeri ve hijyenik özellikleri üreticiler tarafından vurgulanıyor.
Mandaların davranış özellikleri ve canlı değerleri
Mandaların sahiplerine karşı sadakati ve yabancılara karşı temkinli oluşu üreticinin bakım ve güvenlik endişelerini azaltıyor. Ali İrge, doğu illerinde manda fiyatlarının farklılaştığını örnekleyerek, 'Diyarbakır'da bir manda için 150 bin TL isteniyor, buraya getirme maliyetiyle 250-300 bin lirayı buluyor' diyor. Bölgede ise aynı fiyatlar pahalı bulunabiliyor.
Destek eksikliği ve beklentiler
Yetiştiriciler en büyük sorun olarak destek ve pazarlama altyapısının yetersizliğini gösteriyor. İrge, 'Sütünüzü, yoğurdunuzu satabileceğiniz bir kooperatif yok' diyerek üretimin sürdürülebilirliğini sağlamak için teşvik ve organizasyon eksikliğine işaret ediyor. Bu tür yapılar kurulduğunda Bozdoğan manda ürünlerinde marka olma potansiyelinin bulunduğu belirtiliyor.
Ali ve Saniye İrge çifti, doğru destek ve pazarlama adımları atıldığında manda yetiştiriciliğinin hem geleneksel üretimin yaşatılması hem de kırsal kalkınma açısından önemli bir fırsat oluşturacağını ifade ediyor.
ALİ VE SANİYE İRGE ÇİFTİNİN MANDA ÇİFTLİĞİ
