Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Christian Schmidt'in, Slovenya merkezli Viaduct firmasına olan borcu Sırp Cumhuriyeti (RS) olarak tanımlanması ve ödemenin RS tarafından yapılması yönündeki kararı, Bosna Hersek'te gerginlik yarattı.
Schmidt, yaptığı açıklamada, RS'de 2004 yılında faaliyete geçmiş olan Viaduct'un herhangi bir proje gerçekleştirmediği ve personel bulundurmadığı gerekçesiyle, söz konusu firmaya yaklaşık 40 milyon avro ödendiğini belirtti. Ayrıca, mahkeme kararının 2022 yılında alındığına ve borcun faizlerle birlikte 56 milyon avro'yu geçtiğine dikkat çekti.
Schmidt'in, “Yetkilerimi kullanarak borcun RS tarafından ödenmesi gerektiği kararını aldım. Borçtan tamamen RS sorumludur.” sözleri, Bosnalı Sırplar arasında ayrılıkçı söylemlerin yeniden yükselmesine sebep oldu.
Ayrılıkçı Tepkiler
Bosnalı Sırplar, Schmidt’in açıklamasının ardından ayrılıkçı söylemleri yine gündeme getirerek, RS Başkanı Milorad Dodik basın toplantısında Yüksek Temsilci'yi tanımadıklarını ve ona karşı dava açacaklarını duyurdu. Dodik, RS polisini Schmidt'in araştırılması için görevlendirdiklerini belirtti. Ayrıca, “Eğer Schmidt aldığı kararları geri çekmezse, RS, Bosna Hersek'in Avrupa Birliği (AB) üyelik sürecinde yaptığı her şeye son verecek.” ifadelerini kullandı.
RS Başbakanı Radovan Viskovic ise söz konusu borcun entiteye değil devlete ait olduğunu savunarak, Bosna Hersek kurumlarını tanımadıklarını söyledi. Bosnalı Sırp milletvekilleri de benzer şekilde RS'nin Bosna Hersek'ten ayrılacağını ima eden açıklamalarda bulundular.
Yüksek Temsilcilik ve OHR'ın Rolü
Bosna Hersek'teki siyasi durum, 1992-1995 savaşını sonlandıran Dayton Barış Antlaşması ile oluşturulan karmaşık yapıyı içeriyor. Bu yapı altında Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR), yasalar çıkarma yetkisine sahip bir kurum olarak uluslararası toplum adına ülke genelinde barış anlaşmasının uygulanmasını denetliyor.
Yüksek Temsilci, Bosna Hersek’teki gelişmelerin rapor edildiği Birleşmiş Milletler ile iletişim sağlamakta ve “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkilere sahiptir. Bu kapsamda, ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişilerin görevden alınması veya yeni yasaların çıkarılması gibi yetkilere sahiptir.
