BMGK, UNIFIL'in Lübnan'daki görev süresinin uzatılmasına ilişkin uzlaşı bildirdi
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK) Lübnan'daki Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü'nün (UNIFIL) görev süresinin bir yıl daha uzatılması konusunda uzlaşı sağlandığını bildirdi. Avn'ın açıklaması, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile yapılan telefon görüşmesinin ardından Cumhurbaşkanlığı tarafından paylaşıldı.
Görüşmede ele alınanlar
Görüşmede, UNIFIL'in görev süresinin uzatılmasına yönelik son gelişmelerin yanı sıra Lübnan ordusunun, kabinenin aldığı karar doğrultusunda silahları sadece Lübnan güvenlik güçleriyle sınırlandırma planının uygulanmasına dönük adımlar değerlendirildi. Avn, görüşmede UNIFIL'in görev süresinin uzatılması konusunda genel bir fikir birliği olduğunu vurguladı.
Avn, Fransa heyetinin, ABD ve BMGK üye ülkeleriyle koordinasyon içinde yürüttüğü çabalara teşekkür ederek, söz konusu uzatmanın sonuçlanmasında bu koordinasyonun etkili olduğunu belirtti. Avn ayrıca, UNIFIL birliklerinin faaliyet süresinin bir yıl dört ay olacağını ve 2027 yılı sonuna kadar kademeli çekilme planının öngörüldüğünü aktardı.
Uzlaşının olası etkileri
Cumhurbaşkanı Avn, bu uzatmanın İsrail'in tam çekilmesi, saldırıların sona ermesi ve İsrail'in elindeki Lübnanlı esirlerin iadesiyle birlikte Lübnan ordusunun uluslararası olarak tanınan sınırlara konuşlanmasının tamamlanmasına yardımcı olacak ileri bir adım olduğunu ifade etti. Macron da Lübnan Ordusu'nun silah tekeli planını, özellikle Avrupa ve uluslararası alanda geniş destek görmesi nedeniyle dikkatle uygulanması gereken bir adım olarak nitelendirdi.
Lübnan ve İsrail'in UNIFIL'e ilişkin tutumları
Avn, 19 Ağustos'ta yaptığı açıklamada Lübnan'ın güneyinde UNIFIL'in kalması konusunda kararlı olduğunu ve 1701 sayılı kararın uygulanması için uluslararası güçlere ihtiyaç duyulduğunu belirtmişti. Aynı tarihte, İsrail cephesinden farklı bir yaklaşım geldi: Gideon Saar, ABD'li mevkidaşı Marco Rubio'ya UNIFIL'in güneydeki görevine son verilmesini talep eden bir mektup gönderdi. Saar mektupta UNIFIL'in Hizbullah'ı Litani Nehri'nin güneyine yerleşmekten alıkoyamadığını iddia ederek, görevin derhal sona erdirilmesini istedi; alternatif olarak görev süresinin altı aydan bir yıla kadar geçici uzatılmasını desteklediğini belirtti.
UNIFIL'in kuruluşu ve 1701 sayılı karar
UNIFIL, 1978'de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararıyla kuruldu. Amaç, İsrail kuvvetlerinin Lübnan'dan çekilmesini doğrulamak, barış ve güvenliği yeniden sağlamak ve Lübnan hükümetinin güneydeki otoritesini yeniden tesis etmesine destek olmaktı. BMGK, 11 Ağustos 2006'da oybirliğiyle kabul edilen 1701 sayılı karar ile 12 Temmuz 2006'da başlayan çatışmaların sonlandırılmasını ve Mavi Hat gerisine çekilmeyi öngördü. 1701 sayılı karar ayrıca Mavi Hat ile Litani Nehri arasındaki bölgenin silahsızlandırılmasını ve bölgede sadece Lübnan ordusu ile UNIFIL'e ait askeri araç-gereç ve silahların bulunmasını hükme bağladı.
Bu çerçevede BMGK'daki uzlaşı, UNIFIL'in faaliyetlerinin ve Lübnan ordusunun güneyde yeniden konuşlanmasının koşulları üzerine uluslararası tartışmaların sürdüğünü gösteriyor. Uzatma kararı, uygulama ve çekilme süreçlerinin koordine edilmesini zorunlu kılıyor; ilerleyen dönemde bu adımların sahada nasıl karşılık bulacağı, taraflar arasındaki güven ve lojistik hazırlıkla doğrudan ilişkili olacak.
