BM raportörleri: Gazze'de ekonomik yaşam yerle bir oldu
Birleşmiş Milletler (BM) özel raportörleri, İsrail'in saldırıları ve devam eden abluka nedeniyle Gazze'de ekonomik yaşamın ağır biçimde tahrip edildiğini bildirdi. Raporda, abluka ve kuşatmanın beraberinde getirdiği mali baskının hem kısa hem de orta vadede ağır sosyal ve ekonomik sonuçlar doğurduğuna dikkat çekildi.
Ekonomik yapılanma ve varlıkların zarar görmesi
Raporda, Gazze'deki ticari, tarımsal ve endüstriyel varlıkların büyük bölümünün hasar gördüğü ve bunun sonucunda ekonomik faaliyetlerin ciddi şekilde aksadığı vurgulandı. Açıklamada, "Gazze'deki ekonomik yaşam fiziksel yıkım, abluka, kuşatma ve tekrarlanan zorunlu yerinden edilmeler nedeniyle yerle bir oldu." değerlendirmesine yer verildi.
Likidite krizi, fiyat artışları ve yaşam maliyeti
Raporda belirtilen başlıca ekonomik göstergeler arasında likidite krizi öne çıkıyor: çoğu banka ve ATM'nin imha edildiği, yeni para akışının engellendiği ve bunun ciddi nakit kıtlığına yol açtığı kaydedildi. Bu koşulların yaşam maliyetinde sert enflasyon ve ücretlerin reel değerinde düşüşe neden olduğu bildirildi.
Açıklamada verilen spesifik veriler arasında, yemeklik yağ fiyatlarının 2025 ortasına kadar yüzde 1200, un fiyatlarının yüzde 1000 artması bulunuyor. Ayrıca insani yardım çalışanlarının maaşlarına erişimde yaşanan kısıtlar nedeniyle maaşlarının yaklaşık yüzde 40'ını kaybettikleri rapor edildi. Elektrik ve telekomünikasyon kesintilerinin ise dijital ödemeleri engellediği vurgulandı.
Uluslararası hukuk ve hak ihlalleri çağrısı
Raporda İsrail'in abluka politikalarının siviller üzerinde orantısız zarar yarattığı, bunun uluslararası insancıl hukuku ve Filistinlilerin ekonomik ile sosyal haklarını ihlal ettiği ifade edildi. BM raportörleri, uluslararası toplumun acilen harekete geçerek İsrail'i bu uygulamalardan vazgeçirmesi, Filistin halkının ekonomik haklarına saygı gösterilmesini sağlaması ve insani krizin hafifletilmesi gerektiğini belirtti.
BM özel raportörlerin rolü
BM özel raportörleri, açıklamada belirtilen şekilde, İnsan Hakları Konseyi'nin özel mekanizmaları kapsamında bağımsız bilgi toplama ve izleme görevini üstlenen uzmanlar olarak tanımlanıyor. Bu uzmanlar, kurumun bünyesindeki mekanizmalarda gönüllülük esasına göre çalışıyor ve belirli ülke veya tematik konularda raporlar hazırlıyorlar.
Sonuç olarak, raportörlerin değerlendirmesi Gazze'de ekonomik altyapının, finansal akışların ve temel ihtiyaç tedarikinin ciddi şekilde aksadığı; bunun da geniş çaplı bir insani ve ekonomik krize dönüştüğü yönünde. Raporda uluslararası aktörlere yönelik hızlı müdahale çağrısı yineleniyor.
