BM: 2024, bir yılda kaydedilen en yüksek insani yardım çalışanı ölümleriyle kayıtlara geçti
Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (UNOCHA), 19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü dolayısıyla yayımladığı açıklamada 2024 yılında 383 insani yardım çalışanının öldüğünü bildirdi. UNOCHA bu sayıyı bir yıl içinde kaydedilen en yüksek rakam olarak nitelendirdi ve durumu şok edici olarak tanımladı.
Veriler ve bölgesel dağılım
Açıklamada ayrıca geçen yılın bilançosunun şu şekilde kaydedildiği belirtildi: 308 yardım çalışanı yaralandı, 125 kişi kaçırıldı ve 45 kişi gözaltına alındı. 2024'teki ölümler, 2023'e kıyasla %31 artış gösterdi.
Bölgesel dağılıma ilişkin verilere göre ölümlerin büyük bölümü Gazze ve Sudan kaynaklı oldu: bildirime göre 181 kişi Gazze'de, 60 kişi Sudan'da hayatını kaybetti. UNOCHA ayrıca 14 Ağustos itibarıyla kaydedilen rakamın 265 olduğunu ve yardım çalışanlarına yönelik şiddetin 2024'te 21 ülkede arttığını vurguladı.
UNOCHA, insani yardım çalışanlarına, varlıklara ve operasyonlara yönelik saldırıların uluslararası insani hukuku ihlal ettiğini ve bu saldırıların savaş ve afet bölgelerindeki milyonlarca insanın yaşam kaynaklarını baltaladığını kaydetti.
BM'nin çağrısı ve hesap verebilirlik
Açıklamada, BM Güvenlik Konseyi'nin Mayıs 2024'te kabul ettiği ve çatışma taraflarının ve üye ülkelerin insani yardım çalışanlarını koruma yükümlülüğünü teyit eden 2730 sayılı karar hatırlatıldı. UNOCHA, ihlallerin bağımsız soruşturmalar yoluyla çözülmesi çağrısına rağmen hesap verebilirlik eksikliğinin yaygın şekilde sürdüğünü belirtti.
BM İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Tom Fletcher, insani yardım çalışanlarına yönelik saldırıların hizmet verilen topluluklara yapıldığını vurguladı ve şu değerlendirmelerde bulundu: Bu ölçekte, hiçbir hesap verme sorumluluğu olmadan gerçekleştirilen saldırılar, uluslararası eylemsizlik ve ilgisizliğin utanç verici bir göstergesidir. İnsani yardım topluluğu olarak, güç ve nüfuz sahibi olanların insanlık için harekete geçmesini, sivilleri ve yardım çalışanlarını korumasını ve faillerden hesap sormasını bir kez daha talep ediyoruz. Yardım çalışanlarına yönelik şiddet kaçınılmaz değil, son bulmalı.
İleriye dönük değerlendirme
UNOCHA bildirisine göre 2025 yılının ilk 8 ayında bu eğilimin tersine döneceğine dair bir işaret yok. Bu durum, insani operasyonların güvenliğini artırma, sivillerin korunması ve faillerden hesap sorulması yönünde acil ve somut adımlar atılması gerekliliğini göstermektedir. Sunulan veriler, özellikle yerel personelin en ağır kaybı yaşadığına işaret ederek yardım aktörleri ve uluslararası toplum için odaklanılması gereken alanları ortaya koyuyor.
