Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan devlet başkanları ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin katılımıyla Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen Birinci Orta Asya-İtalya Zirvesi'nde liderlerin ortak deklarasyonu açıklandı.
Kazakistan Cumhurbaşkanlığı sitesinde yayımlanan 26 maddelik bildirinin, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev, Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve İtalya Başbakanı Giorgia Meloni tarafından kabul edildiği bildirildi.
Deklarasyonda, liderlerin karşılıklı saygı ve ortak çıkarlar temelinde ortaklıklarını güçlendirme kararlılıklarını teyit ettikleri ifade edilerek, "Zirvede, ikili işbirliğinin yanı sıra Orta Asya ülkeleri ile İtalya arasındaki bağların Avrupa Birliği (AB) ve diğer çok taraflı platformlar çerçevesinde geliştirilmesi vurgulanmıştır." denildi.
Orta Asya ile AB arasındaki ilişkilerin yoğunlaşmasını memnuniyetle karşıladıklarını belirten liderler, İtalya’nın Orta Asya’daki inovasyonu teşvik etme yönündeki girişimlerini takdir ettiklerini ifade etti.
Liderlerin barış, güvenlik, demokrasi, insan hakları ve hukuk üstünlüğünün geliştirilmesi konularında işbirliği yapma taahhütlerini yeniledikleri kaydedilen deklarasyonda, iklim değişikliği, terörizm, siber tehditler, aşırıcılık, yasa dışı göç ve uyuşturucu kaçakçılığı gibi tehlikelerle mücadelede işbirliğini güçlendirme konusunda mutabık kaldıkları belirtildi. Bu çerçevede, liderler kolluk kuvvetleri işbirliğine vurgu yaparak İtalya ile Orta Asya arasındaki güvenlik alanındaki diyalog ve işbirliğinin daha da geliştirilmesini kararlaştırdılar.
Liderler, yenilenebilir enerji başta olmak üzere Orta Asya ile İtalya arasında enerji sektöründeki işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiği konusunda hemfikir olduklarını ifade ettiler.
Ayrıca, Hazar Denizi geçişli Trans Hazar Taşımacılık Koridorunu Orta Asya ile Avrupa arasında güvenilir ve etkili bir koridor olarak kabul ettiklerini belirten liderler, bu koridorun geliştirilmesi ve ilgili işbirliğinin desteklenmesi konusunda mutabakata vardılar.
Eğitim alanındaki işbirliğini genişletmeye hazır olduklarını teyit eden liderler, akademik değişim, bilim, araştırma ve inovasyon ile turizm alanlarındaki bağların genişletilmesinin önemini vurguladılar.
Son olarak, liderlerin bir sonraki zirvenin 2027 yılında Kırgızistan’da yapılmasını ve Orta Asya ve İtalya Dışişleri Bakanları 4. Toplantısı'nın 2026 yılı baharında İtalya'da düzenlenmesine yönelik teklifleri not ettikleri kaydedildi.
