Avi Shlaim: Netanyahu hükümeti ve Gazze iddiaları
Oxford Üniversitesi Emeritus Profesörü Avi Shlaim, İstanbul'da düzenlenen ve İsrail'in Gazze'deki eylemlerini inceleyen küresel girişim Gazze Mahkemesi'nin nihai oturumu kapsamında AA muhabirine konuştu. Shlaim, Netanyahu yönetimini siyonizmin olumsuz yönlerini barındıran, tarihinin en aşırı sağcı ve açıkça ırkçı hükümet olarak tanımladı.
Siyonizm değerlendirmesi ve 'dini siyonizm'
Shlaim, siyonizmin zaman içinde değişen bir yapı arz ettiğini belirterek, Tel Aviv yönetiminin 'dini siyonizm' olarak tanımladığı ve siyonizmin radikal bir kolunu temsil eden bir ideolojiyle hareket ettiğini söyledi. Shlaim'e göre bu ideoloji, Yahudilere tarihi Filistin topraklarında, Gazze ve Batı Şeria da dâhil, geniş bir 'self-determinasyon hakkı' tanırken Filistinlilerin kendi topraklarında siyasi haklarının olmadığı anlayışına yol açıyor.
Soykırım iddiası ve Gazze eleştirisi
Shlaim, İsrail'in Gazze politikasını açıkça 'soykırım' tanımıyla ilişkilendirilebileceğini ifade etti. Kendisinin başlangıçta bu kavramı kullanmakta tereddüt ettiğini, ancak Gazze'ye uygulanan insani yardımın durdurulmasının kendisi için dönüm noktası olduğunu söyledi. Shlaim, 'Eğer sivilleri aç bırakarak ölüme mahkum ediyorsanız, bu soykırımdır' dedi ve Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi'ndeki kriterlerin ihlal edildiğine dikkat çekti.
Shlaim, ayrıca bu vakayı diğer soykırımlardan ayıran unsurun, ilgili liderlerin Gazze'yi 'haritadan silmek istediklerini' açıkça ifade etmeleri olduğunu vurguladı ve 'İsrail, Gazze'yi tamamen yaşanmaz bir hale getirdi' değerlendirmesinde bulundu.
Batı Şeria, yerleşimler ve 'Büyük İsrail' hedefi
Shlaim, 1967'den bu yana İsrail'in Batı Şeria ve Gazze'de 'işgalci güç' konumunda olduğunu hatırlattı. 2005'te Gazze'den çekilme olsa da erişimin tamamen kontrol edilmesi nedeniyle uluslararası hukuka göre işgal durumunun sürdüğünü belirtti. Shlaim, İsrail'in asıl hedefinin Gazze değil Batı Şeria'yı 'Yehuda ve Samiriye' gibi dini bir çerçeveyle Büyük İsrail projesine dahil etmek olduğunu ifade etti.
Shlaim, Batı Şeria'nın A, B ve C bölgelerine ayrıldığını, C Bölgesi'nin yüzde 60'ının İsrail'in askeri ve sivil kontrolü altında olduğunu ve burada etnik temizlik uygulamalarına rastlandığını söyledi. Ayrıca Tel Aviv yönetiminin, yasa dışı Yahudi yerleşimlerinin ilhakını öngören tasarı ile fiili ilhakı hukuki ilhaka dönüştürmeyi amaçladığını belirtti.
Shlaim, İsrail'in bölgesel hedeflerini geniş bir güvenlik perspektifiyle tanımlayarak, İran, direniş ekseni, Hamas, Hizbullah ve Husilere karşı bir dizi cephede hareket ettiğini ve amacın Orta Doğu'da askeri bir süper güç haline gelmek olduğunu kaydetti.
Antisemitizm ve antisiyonizm tartışması
Yahudi kökenli tarihçi Shlaim, Filistin yanlısı gösteri ve etkinliklerin kolaylıkla 'antisemitizm' ile suçlandığı bir ortamda, bu iki kavramı ayırmanın önemine vurgu yaptı. Shlaim, antisemitizm'in, insanların yalnızca Yahudi olmaları nedeniyle hedef alınması olduğunu, antisiyonizm'in ise İsrail'in işgal ve baskı politikalarını eleştirmek olduğunu belirtti. Shlaim, İsrail'in eleştirileri 'antisemitizm' olarak yaftalayarak gerçek eleştirileri susturmaya çalıştığını söyledi ve 'İşgal, baskı ve soykırım ahlaki olarak meşrulaştırılamaz' dedi.
Eski Birleşmiş Milletler (BM) Filistin Raportörü Prof. Dr. Richard Falk başkanlığında, akademisyenler, insan hakları savunucuları, medya ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinin katılımıyla İstanbul Üniversitesi Prof. Dr. Cemil Birsel Konferans Salonu'nda 'Gazze Mahkemesi: Nihari Oturum' düzenlendi. Oxford Üniversitesi'nden Emeritus Profesör Avi Shlaim, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
