Aram Gülyüz: Türk sinemasının usta yönetmeni
Aram Gülyüz, kariyeri boyunca yönettiği ve yapımcılığını üstlendiği 140'ın üzerinde film ve diziyle Türk sinemasının üretken isimlerinden biri oldu. 13 Nisan 1931'de Şişli'de doğan Gülyüz, sinemaya adadığı yaşamıyla 1 Eylül 2018'de hayatını kaybetti ve isteği üzerine sade bir törenle Şişli'deki Ermeni Mezarlığı'na defnedildi. Haberde anıldığı üzere, usta yönetmen vefatının 7'nci yılında anılıyor.
Erken yaşam, eğitim ve sinemaya giriş
Lise sonrası İngiltere'ye giderek, 70 ülkede faaliyet gösteren Electric and Musical Industries (EMI) temsilciliğinde dört yıl televizyon eğitimi alan Gülyüz, Kore'de askerlik ve tercümanlık yaparken tanıştığı yönetmen Halit Refiğ'in tavsiyesiyle sinemaya yöneldi. 1958'de kurduğu Metro Film aracılığıyla ilk prodüksiyonunu üstlendi ve ilk adımı Türk-Alman ortak yapımı Carl Möhner yönetmenliğindeki "İstanbul Macerası" filmiyle attı. Bu yapımda Sadri Alışık, Orhan Günşiray, Öztürk Serengil ile yabancı oyuncular Eva Palmer ve Bianca Breneca rol aldı.
Yönetmenlik, stil ve yenilikler
Gülyüz, 1960'ta kendi senaryosunu yazıp yapımcılığını üstlendiği "Sensiz Yıllar" ile ilk kez yönetmen koltuğuna oturdu. 1961'de "Aşk ve Yumruk", 1963'te ise başrollerini Öztürk Serengil, Çolpan İlhan, İsmail Dümbüllü ve Suzan Avcı'nın paylaştığı ve kendisinin "en önemli filmim" dediği "Temem Bilakis" gibi yapımları izleyiciyle buluşturdu.
Sanatsal yaklaşımında Alfred Hitchcock, Blake Edwards, Billy Wilder ve Woody Allen gibi yönetmenleri örnek alan Gülyüz, kendine özgü çekim teknikleri ve anlatım tercihleriyle Türk sinemasına yeni bir boyut kazandırdı. Ayrıca Türk sinemasında dublajı bırakarak sesli çekime geçen ilk isimlerden biri olması, onun teknik yenilikçi yönünü gösterir.
Türker İnanoğlu yapımlarında yer alan çok sayıda komedi türü televizyon dizisinin yönetmenliğini de üstlenen Gülyüz, meslek yaşamı boyunca 28 filmin senaryosunu yazdı. 1965'te 15 film çekerek o yıl içinde en çok film çeken yönetmen unvanını kazandı. "Ayşecik" serisinden bazı filmlerle birlikte "Uğurlugiller", "Yasemince" ve "Tatlı Kaçıklar" gibi popüler yapımlarla geniş kitlelere ulaştı.
Usta yönetmenin son sinema filmi, başrollerini Gürgen Öz, Seda Bakan ve Ersel Şibil'in paylaştığı "Zaman Makinesi 1973" (2014) oldu. Sanata katkıları 2017'de İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenen 37. İstanbul Film Festivali'nde takdir edilerek kendisine "Sinema Onur Ödülü" verildi.
Seçme filmografi
Gülyüz'ün yönetmenliğini üstlendiği yapımlardan bazıları: "Anneler Günü, Sevgili Babam, Zaman Makinesi 1973, Otel Divane, Ağlamak Yok, Aşk Beklemez, Zeynep, Utanmaz Adam, Evlat, Şen Kahkahalar, Yasemince, Bir Demet Kahkaha, Tatlı Kaçıklar, Cümbüş Sokak, Sevdiğim Adam, Yaşamak, Uğurlugiller, Süper Damat, Püf Noktası, Karmakarışık, Kadersiz Kullar, Hoşgeldin Ramazan, Afrodit, Melek Yüzlü Cani, Günahsız Yetim, Babalar da Ağlar, Aşkın Kanunu Yoktur, Uyanıklar Dünyası, Oğlum İçin, Kader Yolcuları, Alçaklar Cehenneme Gider, Ayşecik Bahar Çiçeği, Ret Kit, Ömercik Babasının Oğlu, Kahraman Delikanlı, Ayşecik/Fakir Kızın Romanı, Ayşecik Yuvanın Bekçileri, Ana Kalbi, Galatalı Mustafa, Gariban, Sevdalı Kabadayı, Sokakların Kanunu, Temem Bilakis, Aşk ve Yumruk, Sensiz Yıllar."
Aram Gülyüz, üretkenliği, teknik cesareti ve farklı türlerdeki yapımlarla Türk sinema mirasına bıraktığı geniş repertuvarla anılmaya devam ediyor.
