Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, üye ülkeleri, Rusya'dan doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatını 2027 yılı sonunda tamamen yasaklamak üzere bir yasa teklifi hazırlamaya yönlendiriyor. Bu yasa teklifi, Rusya'dan gaz ve petrol ithalatının kademeli olarak sonlandırılmasını öngörüyor.
Teklife göre, üye ülkelerde Rusya kaynaklı boru hattı gazı ve LNG, aşama aşama kullanımdan kaldırılacak. Üye ülkelerin, Rusya'dan doğal gaz ve petrol ithalatını sonlandıracak önlemleri içeren planlar hazırlaması gerekecek.
Yeni sözleşmelerle Rusya'dan gaz alımı 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren sona erecek. 17 Haziran 2025'ten önce imzalanan kısa vadeli sözleşmeler kapsamındaki gaz ithalatı ise 17 Haziran 2026 tarihine kadar devam edecek. Denize kıyısı bulunmayan ülkelere yönelik uzun vadeli sözleşmelere bağlı olarak yapılan boru hattı gaz teslimatlarına 2027 sonuna kadar izin verilecek.
Uzun vadeli sözleşmeler kapsamındaki ithalatların ise 2027 sonuna kadar durdurulması planlanıyor. Bu çerçevede, 1 Ocak 2028 itibarıyla AB'nin Rus gazı kullanımı fiilen sona erecek. Ayrıca, Rusya veya Rus teşebbüsleriyle LNG terminal hizmetleri için uzun vadeli sözleşme yapılması da yasaklanacak ve terminal kapasitesi alternatif tedarikçilere yönlendirilecek.
AB, aşamalı olarak Rus gazının ithalatının sonlandırılmasının enerji fiyatları üzerindeki etkilerini ve arz güvenliği sorunlarının risklerini göz önünde bulunduracak. Rus gazına ilişkin tedarik sözleşmeleri olan şirketler, AB Komisyonuna bilgi vermek zorunda olacak. Bu süreç, AB Komisyonu ve AB Enerji Düzenleyicileri İşbirliği Ajansı (ACER) tarafından yakından takip edilecek, enerji arz güvenliği açısından tehditler meydana geldiğinde gerekli acil önlemler alınacak.
Söz konusu yasa teklifinin yürürlüğe girmesi için, AB Konseyi'nde üye ülkelerin nitelikli çoğunluğu ve Avrupa Parlamentosu (AP) onayı gerekecek. 2021 yılında, AB'nin kullandığı doğal gazın %45'ini Rusya'dan tedarik ediliyordu; bu oran 2022’de %19’a düştü. Ancak pek çok AB ülkesi halen Rusya'dan LNG ve boru hattı gazı almayı sürdürüyor. AB'nin petrol ithalatında Rusya'nın payı da son dönemlerde %27'den %3'e kadar geriledi.
Yine de, gaz alım yasağına enerji fiyatlarının artacağı endişesiyle Macaristan ve Slovakya gibi ülkeler karşı çıkıyor.
