AB liderleri Ukrayna’ya 90 milyar Euro ortak borçlanma ile destek kararı aldı
Avrupa Birliği (AB) liderleri, Ukrayna’nın önümüzdeki iki yıl için acil finansman ihtiyacını karşılamak üzere Rusya’ya ait dondurulmuş varlıkları kullanmaktan kaçınarak ortak borçlanma yoluyla 90 milyar Euro sağlanması konusunda uzlaştı. Zirvede üzerinde anlaşılan çözüm, AB bütçesi teminatlı bir kredi mekanizması ve ileride tazminata dayalı bir kredi seçeneğinin sürdürülmesini içeriyor.
Görüşmeler ve alınan kararın ana hatları
Liderler, iki gün süren ve gece geç saatlere kadar devam eden zirve görüşmelerinin ardından karara vardılar. Zirvenin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında AB Konseyi Başkanı Costa, AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Dönem Başkanı Danimarka’nın Başbakanı Mette Frederiksen uzlaşıyı açıkladı.
Costa, "Bugün, önümüzdeki 2 yıl için Ukrayna’ya 90 milyar Euro sağlanmasına yönelik kararı onayladık. Acil bir önlem olarak AB bütçesiyle teminat altına alınmış bir kredi sağlayacağız. Bu, Ukrayna’nın acil finansman ihtiyacını karşılayacak ve Ukrayna bu krediyi ancak Rusya tazminat ödediğinde geri ödeyecek. AB, bu kredinin geri ödenmesi için dondurulmuş varlıkları kullanma hakkını saklı tutar. Aynı zamanda Rusya’nın dondurulmuş varlıklarına dayalı tazminat kredisi üzerinde çalışmayı sürdürmesi için Komisyona yetki verdik" dedi.
Costa ayrıca yaptırımların uzatılmasında mutabakat sağlandığını belirtirken, kararların amacının savaşın uzatılması değil, "Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barışa ulaşmak" olduğunu vurguladı.
Komisyon ve tazminat kredisi yaklaşımı
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, sunulan iki çözümün hukuken sağlam ve teknik olarak mümkün olduğunu belirterek, "AB Komisyonu, Ukrayna’nın finansmanı için iki çözüm önermişti ve bunların her ikisi de hukuken sağlam ve teknik olarak mümkündü. Birincisi AB’nin piyasadan borçlanması, ikincisi ise tazminat kredisi. Geçtiğimiz hafta Rus varlıklarının uzun vadeli olarak dondurulmasıyla güçlü bir siyasi mesaj verdik. Bunun üzerine bugün, önümüzdeki 2 yıl için Ukrayna’nın finansmanına ilişkin bir çözüm üzerinde anlaşmaya vardık. AB ülkeleri, sermaye piyasalarından AB borçlanması yoluyla 90 milyar Euroluk bir finansman sağlanmasını kabul etti" ifadelerini kullandı.
Von der Leyen ayrıca, "Tazminat kredisi seçeneğinde olduğu gibi Ukrayna bu krediyi ancak tazminat aldığında geri ödeyecek. O zamana kadar Rus varlıkları dondurulmuş kalacak ve AB, bu fonları kullanma hakkını saklı tutacak" dedi.
Liderlerin tepkileri ve çekimserler
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, daha önceki değerlendirmelerini tekrarlayarak, kararın Avrupa’nın Rusya’ya savaş ilan etmesini engellediğini belirtti: "Avrupa’nın Rusya’ya savaş ilan etmesine izin vermedik". Orban, zirve öncesinde "tazminat kredisi" teklifini engellemeyi taahhüt ettiğini ve bu planın Macaristan için mali yük doğuracağını savundu.
Orban, ayrıca, "Aynı zamanda 24 ülke, Ukrayna’ya önümüzdeki 2 yıl için bir savaş kredisi verilmesine karar verdi. Ukrayna bu krediyi geri ödeyemezse geri ödemeyi bu Avrupalı ülkeler üstlenecek" diye konuştu ve Macaristan, Slovakya ve Çekya’nın bu karara katılmadığını belirtti.
Ukrayna liderinin tepkisi
Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada AB liderlerine teşekkür etti: "Bu, dayanıklılığımızı gerçekten güçlendiren önemli bir destektir. Rus varlıklarının dondurulmuş olarak kalması ve Ukrayna’nın önümüzdeki yıllar için mali güvence elde etmiş olması büyük önem taşımaktadır". Zelenskiy, "Kıtamızın geleceğini birlikte savunuyoruz" ifadelerini kullandı.
Diğer karar: Mercosur anlaşması ertelemesi
Zirve sonrası yapılan açıklamada, AB ile Brezilya, Arjantin, Paraguay ve Uruguay’ın da üyesi olduğu Mercosur arasında cumartesi günü imzalanması planlanan serbest ticaret anlaşmasının imzasının ertelendiği bildirildi. AB Konseyi Başkanı Costa, "Mercosur konusunda 26 yıllık müzakerelerin ardından şimdi anlaşmaları cumartesi günü değil, 3 hafta sonra imzalama konusunda anlaşma sağladık. Dünyanın bu 3 hafta ile çok şey kaybettiğine inanmıyorum. Farklılıklarımıza rağmen gerektiğinde oy birliği ile karar alabilmemizi önemsiyorum" dedi.
Bu erteleme, Brüksel’de çiftçi protestolarına ve üye ülkelerdeki rekabet kaygılarına işaret eden diplomatik tartışmaların bir sonucu olarak açıklandı.
Özetle, AB liderleri Ukrayna’ya yönelik finansman için ortak borçlanma yolunu tercih ederek dondurulmuş Rus varlıklarını kullanmama kararı alırken, tazminata dayalı seçeneklerin ileride uygulanması için hazırlıkların sürdürüleceği kaydedildi.
Avrupa Birliği (AB) liderleri, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savunmasını finanse etmek için dondurulmuş Rus varlıklarını kullanmak yerine Ukrayna'ya ortak borçlanmayla 90 milyar Euro verilmesi konusunda anlaştı. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, "Avrupa'nın Rusya'ya savaş ilan etmesine izin vermedik" dedi.
