9'lu HPV aşısı, 15 yüksek riskli HPV tipinin yüzde 90'ına karşı koruma sağlıyor
Servikal Patolojiler ve Kolposkopi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Faruk Köse, 9'lu HPV (İnsan Papilloma Virüsü) aşısının, kanserle ilişkili 15 yüksek riskli HPV tipinin yüzde 90'ından sorumlu 7 tipe ve siğillere yol açan 2 tipe karşı tam koruma sağladığını belirtti. Prof. Dr. Köse, aşıyla ilgili değerlendirmeleri AA muhabirine aktardı ve Sağlık Bakanlığınca Ulusal Aşı Programı'na dahil edilerek ücretsiz uygulanacağı açıklanan aşıya vurgu yaptı.
Aşının kapsamı
Prof. Dr. Köse, dünyada 2'li, 4'lü ve 9'lu aşıların bulunduğunu, 2'li aşının içinde kanser yapma potansiyeli en yüksek olan HPV tip 16 ve tip 18'in yer aldığını anlattı. 4'lü aşının siğillere karşı 2'li aşıya göre daha geniş koruma sunduğunu, 9'lu aşının ise toplamda 9 HPV tipine karşı koruma sağladığını ifade etti.
Türkiye'de HPV ilişkili siğil vakalarına dair verilen veriyi aktaran Köse, kadınlarda ve erkeklerde yıllık ortalama 40 biner olmak üzere toplam 80 bin siğil vakasından söz edildiğini belirtti.
Hastalığın seyri ve risk
HPV'nin kadınlarda en çok rahim ağzı kanserine, erkeklerde ise ilk sırada baş-boyun kanserlerine yol açtığını belirten Köse, ayrıca makat kanserleri ve erkek üreme organı ile ilişkilendirilen kanser öncesi lezyonların da görülebileceğini söyledi. Köse, HPV'nin bulaşma yoluna ilişkin olarak 'HPV sadece seksüel bulaşan bir mikroptur. Çünkü 37 dereceye ihtiyaç duyan bir mikroptur. Havuzdan, denizden, hamamdan, tuvaletten bulaşmaz' ifadelerini kullandı.
Hastalığın ilerleyişine dair zaman çizelgesine değinen Köse, 'En erken 1,5, en geç 15 yıl sonra kanser öncesi lezyonların başladığını, ilerlemiş haline geldikten 20 sene sonra ise rahim ağzı kanseri görülebildiğini' vurguladı. Örnekleyerek, '100 kadının HPV mikrobu ile iltihap kaptığını varsayarsak sadece 1 kadın kansere gider. O da kontrol edilmediği ve tedavi edilmediği takdirde' dedi.
HPV enfeksiyonunun doğal seyrine ilişkin olarak Köse, vücuda bulaştıktan sonra ortalama 5 ila 6 yıl içinde yüzde 85-95 oranında kendiliğinden temizlendiğini, temizlenemeyen durumlarda kanser öncesi lezyon veya kansere yol açabileceğini belirtti.
Aşılama stratejisi, etkinlik ve yan etkiler
Köse, virüsün yaygınlığını ve taramanın önemini vurgulayarak taşıyıcıların yüzde 98'inin erkekler olduğunu aktardı ve hem erkeklerin hem kadınların aşılanması gerektiğini söyledi: 'Özellikle HPV'nin hem kadın hem erkekte sorun olduğunu ve kaynağın da erkek olduğunu bildiğimize göre hem erkek hem kadın cinsiyet gözetmeksizin aşılanmalı.'
Dünya Sağlık Örgütü hedeflerine atıf yapan Köse, 'Dünya Sağlık Örgütü 90-70-90 hedeflerini 2030 yılına kadar bütün dünyada yapabilirse 2120 yılında, nasıl ki çiçek hastalığı dünyadan kayboldu, silindi, HPV ilişkili hastalıkların da silinmesini, rahim ağzı kanserinin yok olmasını hedeflemektedir' değerlendirmesinde bulundu ve bunun için en etkili yöntemin aşılama, ikinci sırada ise tarama olduğunu belirtti.
Aşıların koruyuculuğuna dair Köse, hatırlatma dozu olmadığını ve aşılanmış kişilerde koruyuculuğun devam ettiğini söyleyerek, aşı uygulamasında görülebilecek reaksiyonları şöyle sıraladı: uygulama yerinde kızarıklık, çok az bir ağır ateş, bazı durumlarda baş dönmesi ve göz kararması; bu belirtiler için 15 dakikalık dinlenmenin yeterli olduğunu belirtti. Alerji durumunda uygulamanın mümkün olmadığını, kişinin kanseri varsa aşının hiçbir değeri ve faydası olmadığını ekledi: 'Çünkü bu aşılar tedavi edici aşılar değil, koruyucu aşılar.'
Ulusal uygulama ve toplum algısı
Sağlık Bakanlığınca Ulusal Aşı Programı'na dahil edilerek ücretsiz uygulanacağı açıklanan aşıyı hatırlatan Köse, çocukluk çağı aşılamalarında Türkiye'nin oranının yüzde 98 ile son derece yüksek olduğunu ve birinci sırada yer aldığını söyledi. Köse, aşı karşıtlığının hiçbir bilimsel dayanağı olmadığını da ifade etti.
Özetle, Prof. Dr. Mehmet Faruk Köse'nin değerlendirmesine göre 9'lu HPV aşısı, geniş bir HPV tip spektrumu için güçlü koruma sunuyor; etkin bir aşılama programı ve düzenli tarama ile HPV ilişkili kanserlerin önemli ölçüde önlenmesi hedefleniyor.
Servikal Patolojiler ve Kolposkopi Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Faruk Köse, AA muhabirine açıklamalarda bulundu.
