64 Yıllık Göç Serüveni: Şefik Karagüzel'in Almanya Anıları
İşgücü Anlaşması'yla Köln'e gidiş
Şefik Karagüzel, 30 Ekim 1961'de imzalanan İşgücü Anlaşması'nın ardından memleketi Trabzon'un Tonya ilçesinden Köln'e göç eden ilk çalışmalardan biri olarak tanınıyor. 91 yaşındaki Karagüzel, Almanya'ya gelen ilk 9 işçiden biri olarak Köln'deki Ford fabrikası'nda işe başladı ve AA muhabirine 64 yıllık göç serüvenini anlattı.
Fabrikadan yöneticiliğe ve dernek çalışmalarına
Almanya'ya gelir gelmez dil öğrenmeye başladığını aktaran Karagüzel, üç yıl fabrikada çalıştıktan sonra dil bilgisi sayesinde idari bölüme geçtiğini söylüyor. Ardından Türkiye'den gelen işçileri "heim" olarak adlandırılan işçi yurtlarına yerleştirmek ve onların ilk adımlarına yardımcı olmakla görevlendirildi. Karagüzel, Ford fabrikasının yurtlarında müdürlük yaptığını belirtiyor.
Bir dönem "Köln ve Çevresi Türk İşçileri Cemiyeti"'ni kurarak 3 bin 500 üye topladıklarını, bu sayede yerel yönetimlere söz geçirip haklar elde ettiklerini ifade etti. Ancak Karagüzel, bugün çok sayıda olmalarına rağmen derneklerin çoğunun tabela derneği haline geldiği eleştirisini de paylaşıyor.
Türkçe, kültür ve yeni kuşak
Almanya'da artık 5. nesil Türklerin yaşadığını vurgulayan Karagüzel, gençlere ana dili Türkçeyi ve kültürlerini unutmamaları tavsiyesinde bulundu. "Ana dil Türkçeyi iyi konuşanların daha iyi Almanca öğrenebileceklerine" dikkat çeken Karagüzel, gençlerin kendi aralarında Almanca konuşmasının büyük bir kopukluk yarattığını ifade ederek, "Gençlerin Türkçe ana lisanlarını öğrenmeleri teşvik edilmeli, ana lisan çok mühim." dedi.
Alman ekonomisine katkı ve girişimcilik
Karagüzel, Almanya'nın ekonomik büyümesindeki katkıya vurgu yaparak, "Bugün Almanya'nın ekonomisinin büyük bir kısmını ayakta tutan yeni girişimci Türk vatandaşları" olduğunu söyledi. Sözlerini, "Avukatımız, dişçimiz, doktorumuz, sanayicimiz, inşaatçımız var, gıda alanında lokantalarımız, kafelerimiz var" şeklinde sürdürdü ve Türk toplumunun her alanda temsil edildiğini belirtti.
"Uçan Karadenizli": Uçma tutkusu ve yarım kalan Türkiye dönüşü
Karagüzel, "Uçan Karadenizli" olarak tanındığını ve çocukluğundan beri uçma, uçak ve helikopter yapımına meraklı olduğunu anlattı. Almanya'da hafif uçak üretimi ve bakımı için çaba gösterdiğini, yapımında yer aldığı bazı uçakların halen uçtuğunu belirtti: "Kendi yaptığım uçaklarla birçok yere uçtum."
Gençlik yıllarında Ankara, Zonguldak ve İstanbul üçgeninde zaman geçirdiğini ve Zonguldak'ta bulduğu eski bir Volkswagen motoruyla helikopter yapmaya çalıştığını aktardı. Türkiye'ye kendi yaptığı uçakla gitme planları olduğunu ancak izin ve teknik kısıtlar nedeniyle bunu gerçekleştiremediğini söyledi: "Yugoslavya'ya inmeme de o zamanki iktidar izin vermiyordu, o yüzden kendi yaptığım uçakla Türkiye'ye gelemedim ama en büyük hevesim oydu."
Şefik Karagüzel'in anlattıkları, Almanya'ya işgücü göçünün bireysel hikâyelerini, toplum içindeki dönüşümü ve kuşaklar arası gündemleri gözler önüne seriyor.
Türkiye ile Almanya arasındaki İşgücü Anlaşması kapsamında 64 yıl önce memleketi Trabzon'un Tonya ilçesinden Köln kentine göç eden 91 yaşındaki Şefik Karagüzel, günümüzde Alman ekonomisinin büyük kısmını ayakta tutanların Türk girişimciler olduğunu söyledi. 30 Ekim 1961'de imzalanan İşgücü Anlaşması'nın ardından Almanya'ya gelen ilk 9 işçiden biri olarak Köln'deki Ford fabrikasında işe başlayan 91 yaşındaki Karagüzel, bu kentte yalnız başına yaşadığı evinde AA muhabirine 64 yıllık göç serüvenini anlattı.
