22 STK, İngiltere'den Gazze ile bağlantılı olduğu iddia edilen şirketlere yaptırım çağrısında bulundu
Ortak açıklamada hükümete kapsamlı adımlar talep edildi
22 sivil toplum kuruluşu, Gazze'deki soykırımda rol almakla suçlanan İngiliz şirketlere karşı hükümeti harekete geçmeye çağırdı. Ortak yazılı açıklama, İskoç The National gazetesinde yayımlandı ve aralarında Uluslararası Af Örgütü'nün (Amnesty International) ile Silah Ticaretiyle Mücadele Kampanyası'nın (CAAT) bulunduğu kuruluşların imzasını taşıyor.
Açıklamada, İngiltere hükümetinden İsrail'in Gazze'deki soykırımından ve Filistin topraklarını işgalinden kar sağlayan şirketlere karşı yaptırım uygulanması istendi. Metinde, uluslararası insan hakları standartlarına uymayan şirketlerin İsrail işgaliyle ilişkisinin sona erdirilmesi gerektiği vurgulandı.
Taleplerin kapsamı ve hedef şirketler
STK'ler, hükümete yönelik taleplerini şu başlıklar altında sıraladı: İsrail'e silah ambargosu uygulamak, Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerle ticareti yasaklamak, İsrail'le mevcut ticaret anlaşmasını askıya almak ve İngiliz şirket yöneticilerinin uluslararası insancıl hukuk ihlallerinden sorumlu tutulmasını sağlamak.
Açıklamada suçlamaların hedefinde BAE Systems, Barclays Bankası, Edinburgh Üniversitesi ile Londra Borsası'nda işlem gören Airbnb, Amazon, Blackrock ve Palantir gibi şirketlerin bulunduğu belirtildi.
Bağlam: BM raporu ve STK değerlendirmeleri
Ortak açıklama, Birleşmiş Milletler Filistin Özel Raportörü Francesca Albanese'nin haziranda Gazze'deki soykırımda şirketlerin suç ortaklığını araştıran raporunu yayımlamasının ardından geldi. STK'ler, İngiliz şirketlerinin Batı Şeria'daki ticari ilişkilerinin bölge ekonomisini güçlendirerek işgale katkı sağladığını ifade etti.
Af Örgütü İngiltere yetkilisi Peter Frankental, açıklamada yer alan değerlendirmede, BM Filistin Özel Raportörü Albanese'nin bir 'utanç listesi' hazırladığını ve bununla birlikte İngiliz şirketlerinin savaş suçlarına ve apartheid sistemine katkılarının mercek altına alındığını söyledi.
Hükümetin yanıtı
İngiltere Hükümet Sözcüsü, Gazze'de sivillerin öldürülmesinin kabul edilemez olduğunu belirterek, ülkenin "akan kanı durdurmanın tek yolu olarak derhal ateşkes çağrısında bulunmayı sürdüreceğini" vurguladı. Sözcü ayrıca İngiltere'nin İsrail ile serbest ticaret anlaşması müzakerelerini durdurduğunu ve Eylül 2024'te İsrail'e yönelik 30 silah ihraç lisansının askıya alındığını hatırlattı.
STK'lerin ortak çağrısı, hükümetin atacağı adımları ve şirketlerle ilgili soruşturmaların yönünü etkileme potansiyeli taşıyor; talep edilen önlemler, ticari ilişkiler ve silah ihracatı uygulamaları üzerinde doğrudan etkiler öngörüyor.
