1932'den beri üretilen 'kara lastik' Malatya'da hâlâ ilgi görüyor
Türkiye'de 1930'lu yılların başında üretimine başlanan ve halk arasında "cizlavit" ya da "Ankara lastiği" olarak bilinen kara lastik, aradan geçen yaklaşık 95 yıla rağmen Malatya'da ilgi görmeye devam ediyor. Özellikle kırsal kesimde yaşayanlar tarafından tercih edilen ürün, günümüzde yalnızca kullanım amaçlı değil; ev ve iş yerlerinde aksesuar veya anı olarak saklanmak üzere de alınıyor.
Tarihçe ve modeller
Malatya kent merkezindeki geçici konteyner çarşıda ayakkabıcılık yapan esnaf Mehmet Demir, kara lastiğin tarihinin 1932 yılına dayandığını belirtirken, ürünün birden fazla modelinin bulunduğunu aktardı. Demir, "Bunların bayan içini dediğimiz tabanı düz olan ve 1932'den beri üretilen modelleri var. Bir de bayanlar için topuklu Ankara lastiği bulunuyor. Ayrıca halk arasında Dallas ya da naylon ayakkabı denilen bağ ve bahçede kullanılan modellerimiz de mevcut" diye konuştu.
Pazar, talep ve fiyatlandırma
1993'ten bu yana mesleğini sürdüren Demir, ürünlerin talebinin geçmişe göre azaldığını ifade ederek, "Eskisi gibi yoğun talep yok. Daha çok 65-70 yaş aralığındaki amcalarımız, dedelerimiz alıyor. Gençler pek giymiyor ama bu ürünler kaybolmasın diye bulundurmaya devam ediyoruz" dedi. Kentte Ankara lastiği ve cizlavit benzeri ürünleri satan esnaf sayısının azaldığını vurgulayan Demir, "Şu anda Malatya'da bu lastikleri satan iki ya da üç esnaf var. Spor ayakkabıların yaygınlaşmasıyla talep düştü ama hala soranlar oluyor" ifadelerini kullandı.
Demir, fiyatlara ilişkin bilgi verirken, cizlavit modellerinin 350 TL, Ankara lastiğinin ise 100 TL'den satışa sunulduğunu belirtti ve Ankara lastiğinin cizlavite göre daha dayanıksız olduğunu sözlerine ekledi.
Kültürel ve anı değeri
Kara lastik, sadece kullanım nesnesi olmaktan öte, yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken, üzerine şiirler yazılmış ve kırsalda geçen çocukluk hafızalarında yer edinmiş bir ürün olarak varlığını sürdürüyor. Talepteki gerilemeye rağmen, ürünün kültürel hafızada korunmasına yönelik talep ve koleksiyon amaçlı alımlar devam ediyor.
Yaklaşık 95 yıl önce üretimine başlanan 'kara lastik' varlığını sürdürüyor
