Zeyrek: Geleneksel Keten Tohumu Karışımı Sivas'ta Yeniden İlgi Görüyor
Tarihi asırlar öncesine dayanan zeyrek, keten tohumu temelinde hazırlanan geleneksel bir karışımdır. Hem besin hem de geçmişte tıbbi amaçlarla kullanılan bu ürün, günümüzde yeniden yaygınlaşma eğiliminde.
Tarih ve üretim süreci
Zeyreğin kökeni eski dönemlere uzanmakta; üretim süreci tarla ekimi ile başlar. Keten tohumu değirmende öğütülür, kavrulur ve özel karışım haline getirilir. Orijinal uygulamalarda tuzsuz yağ eritilir, sıcak yağda zeyrek katılır ve ardından süzme bal ya da pekmezle karıştırılır.
Besin değeri ve sağlık etkileri
Sivas'ta esnaflık yapan Abdurrahman Şakir Özel zeyreğin özellikle yüksek omega-3 ve lif içeriğiyle öne çıktığını vurguluyor. Özel, zeyreğin bağışıklık sistemi, kalp damar sağlığı ve beyin fonksiyonları üzerinde olumlu etkileri olduğunu belirtiyor. Ayrıca ürünü deneyenlerin dikkati artırdığı ve öğrenciler için faydalı olduğu yönünde geri bildirimler olduğunu aktarıyor.
Sivas ve çevresinde yeniden canlanma
Özel, zeyreğin Şarkışla, Yıldızeli ve Sivas merkez köyleri başta olmak üzere bölgede yeniden yaygınlaştığını, kış aylarında tüketimin arttığını söylüyor. Tarihi 9 bin yıl öncesine dayanan zeyrek, geçmişte su değirmenlerinde son işlenen ürünlerden biri olarak biliniyordu.
Tüketim alışkanlıkları ve kullanım
Özel, zeyreğin özellikle kahvaltıda tercih edildiğini, tok tuttuğunu ve Ramazan'da sahur için sık tüketildiğini belirtiyor. Hazırlanış şekli ve sunumu geleneksel uygulamaları koruyor; üretim zahmetli olsa da tüketici ilgisi artıyor. Özel, konuyla ilgili gözlemlerini şu sözlerle özetliyor: 'İlk defa tanışanlar "Ölüm ile bu neye yarar?" diye soruyor. Ben de "Ölümden başka her şeye iyi geliyor" diyorum.'
Özel ayrıca zeyreğin bölgedeki kültürel kullanımlarına değinerek, çocuklara çerkez çikolatası olarak yedirildiğini ve fayda sağladığını ifade etti.
TARİHİ 9 BİN YIL ÖNCESİNE DAYANAN ZEYREK, YÜKSEK OMEGA 3 İÇERİĞİYLE SİVAS’TA SOFRALARIN VAZGEÇİLMEZİ OLUYOR.
