Yeni yıl öncesi artan tempo ve zihinsel yorgunluk
Yeni yıl yaklaşırken artan tempo, beklentiler ve sürekli üretme baskısı birçok kişide zihinsel tükenmişlik sürecini hızlandırıyor. Dinlenmeyle bile geçmeyen yorgunluk, isteksizlik ve tahammülsüzlük sık karşılaşılan uyarı işaretleri olarak öne çıkıyor.
Tükenmişlik nasıl tanımlanıyor?
Klinik Psikolog Kübra Adam tükenmişliği, ani bir enerji kaybı olarak değil, "damla damla tükenme" biçiminde açıklıyor. Uzun süreli stresin birikmesi sonucunda motivasyon, üretkenlik ve duygusal dayanıklılık azalıyor; kişi dinlense bile toparlanamıyor ve yaptığı işten keyif alamıyor.
Kimler daha riskli?
Uzmanlara göre sorumluluk sahibi, fedakar ve sürekli ulaşılabilir olmaya çalışan kişiler daha yüksek risk altında. Yoğun çalışanlar, herkesi idare etmeye çalışan ebeveynler, mükemmeliyetçi bireyler, sınav baskısı yaşayan öğrenciler ve sürekli erişilebilir olmak zorunda hisseden gençler tükenmişlikle sık karşılaşıyor.
Belirtiler nelerdir?
Tükenmişlik genellikle şu belirtilerle kendini gösteriyor: sabah alarmla birlikte başlayan yorgunluk, eskiden keyif alınan etkinliklere karşı isteksizlik, küçük sorunlara tahammülsüzlük, aşırı tepki verme, unutkanlık, dikkat dağınıklığı ve akşamları sevdiklerle bile konuşacak enerji bulamama. Bu belirtiler sıkça "geçici yorgunluk" diye değerlendirilse de tükenmişliğin habercisi olabilir.
Nedenleri
Uzun süre kendi ihtiyaçlarını ertelemek, duyguları bastırmak, "sonra dinlenirim" şeklindeki erteleme alışkanlığı, verilen emekle alınan karşılık arasındaki dengenin bozulması, yüksek beklentiler, "hayır" diyememe ve dinlenmeye suçlulukla bakmak zihinsel enerjiyi tüketen temel etkenler arasında sayılıyor.
Başa çıkma ve korunma önerileri
Kübra Adam, zihni dinç tutmanın odaklanma ve doğru dinlenme alışkanlıklarıyla mümkün olduğunu vurguluyor. Kısa molalar vermek, aynı anda birden çok iş yerine tek işe odaklanmak, ekranlardan bilinçli uzaklaşmak ve uykuyu bir ihtiyaç olarak görmek önem taşıyor. Düzenli yürüyüş, nefes egzersizleri ve keyif alınan aktiviteler beynin yeniden şarj olmasını sağlıyor.
Yeni yıl hedefleri belirlerken daha çok çalışmayı değil, zihni yoran alışkanlıkları azaltmayı tercih etmek ruhsal dengeyi güçlendiriyor. Uzman, "Tükenmişlik bir zayıflık göstergesi değil, uzun süre sınır koymadan yaşamanın doğal bir sonucudur" diyerek sınır koymanın ve dinlenmenin önemini vurguluyor.
Sonuç
Dinlenen bir zihin hem ruh sağlığı hem de üretkenlik için en güçlü başlangıçtır. Yeni yıla girerken zihinsel yükleri fark edip azaltmak, hızlanmak yerine durmayı, nefes almayı ve kendimize alan açmayı öğrenmek tükenmişlikle mücadelede öncelikli adımlar olmalıdır.
MEDİCANA KONYA HASTANESİ PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ'NDEN KLİNİK PSİKOLOG KÜBRA ADAM
