Ulaştırma Bakanı Uraloğlu: Yat ve teknecilik sektörü 5,5 milyar dolara ulaştı
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Sakarya'da düzenlenen Deniz Ticaret Odası Müşterek Meslek Komiteleri 7. Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, denizcilik sektörünün 2024 performansı ve yeni gelişmelere ilişkin kapsamlı değerlendirmeler paylaştı. Bakan Uraloğlu, gemi sanayinin 2024 ihracatını, yat ve teknecilik sektörünün ekonomik büyüklüğünü ve sektörel altyapı yatırımını rakamlarla aktardı.
Karadeniz'deki patlamalar ve kurtarma operasyonu
Bakan, Karadeniz'de iki gemide meydana gelen patlamalara ilişkin çalışmaları yakından takip ettiklerini belirtti. Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik ekiplerinin müdahalelerine değinen Uraloğlu, KAIROS isimli gemide devam eden yangın sırasında gerçekleştirilen başarılı operasyonla 25 denizciyi kurtardıklarını söyledi ve ilgili birimlere teşekkür etti. Diğer gemide ise hayati tehlike bulunmadığını bildirdi.
Sektörün yapısı ve uluslararası konumu
Uraloğlu, Türkiye'nin denizcilikte ulaştığı kapasiteyi sayılarla aktardı. Buna göre ülke; 217 adet liman tesisi, 85 faal tersane, 186 tekne imal ve çekek yeri, 65 yat limanı, 23 gemi geri dönüşüm tesisi ve 400 balıkçı barınağı ile önemli bir altyapı portföyüne sahip. Ayrıca amatör denizci sayısının bir milyonu aştığını vurguladı.
Filodaki büyüme ve liman performansı
Bakan, Türk sahipli ticaret filonun 2025 ilk yarısında 2 bin 203 gemi ile 53,1 milyon dedveyt tona ulaştığını ve böylece dünya sıralamasında 10. sıraya yükseldiğini belirtti. Limanlarda elleçlenen yük miktarının 2002'den bu yana yüzde 180, konteyner miktarının ise yüzde 443 arttığını, 2024'te limanlarda elleçlenen yükün yaklaşık 532 milyon ton, konteyner miktarının ise 13 milyon 529 bin TEU olduğunu kaydetti. Dünyanın en fazla konteyner elleçleyen 100 limanı listesine bu yıl ilk kez Aliağa Limanı'nın eklendiğini ve böylece Türkiye'nin listede 5 limana sahip olduğunu sözlerine ekledi.
Uluslararası anlaşmalar ve mesleki yeterlikler
Uraloğlu, Londra'da düzenlenen Uluslararası Denizcilik Örgütü 34. Genel Kurulu kapsamında Umman Sultanlığı ile iki anlaşma imzaladıklarını ve bunun ülkenin imzaladığı 65. denizcilik anlaşması olduğunu dile getirdi. Ayrıca Panama ile imzalanan STCW anlaşmasıyla birlikte Türk yeterlik belgelerinin tanındığı ülke sayısının 42'ye çıktığını ve bu sayede Türk gemiadamlarının Panama bayraklı gemilerde de görev alabileceğini belirtti.
Yat limanları, kruvaziyer turizmi ve üretim
Son 23 yılda yat limanı sayısını 41'den 65'e çıkardıklarını ve bağlama kapasitesini yaklaşık 8 bin 500'den 26 bine yükselttiklerini aktaran Uraloğlu, inşası süren yatırımlar arasında Datça, Tekirdağ, Haliç ve Mersin Aydıncık yat limanlarını saydı. Kruvaziyer trafiğinde 2025'in ilk 10 ayında limanlara uğrayan kruvaziyer gemi sayısının bin 278 ve kruvaziyerle gelen yolcu sayısının 2 milyon 21 binin üzerinde gerçekleştiğini ifade etti.
Yat ve teknecilik sektörü performansı ve yenilikler
Bakan, gemi sanayinin 2024 ihracatının 1,91 milyar dolar olduğunu, yat inşa sanayinin bu tutarın dörtte birinden fazlasını oluşturduğunu ve yat ile tekneciğin ihracatta 2 milyar dolar'a ulaştığını açıkladı. Uraloğlu, yat ve teknecilik sektörünün yan sanayiyle birlikte ekonomik büyüklüğünün 5,5 milyar dolar olduğunu ve pazarın yıllık büyüme oranının ortalama yüzde 20 civarında seyrettiğini sözlerine ekledi.
Çevreci teknolojiler, bakım-onarım ve devlet destekleri
Uraloğlu, elektrikli ve hibrit yatların Türkiye'de üretildiğini, çevre dostu teknolojiler ve otonom seyir sistemleri gibi yeniliklerin sektörde öne çıktığını söyledi. Refit ve retrofit taleplerinin arttığını, ülkenin modern yat bakım-onarım merkezlerinden biri haline geldiğini belirtti. Ayrıca 2004'ten bu yana uygulanan ÖTV'siz yakıt desteğiyle bugüne kadar sektöre yaklaşık 20 milyar liralık destek sağlandığını ve hurdaya ayrılan Türk bayraklı gemilerin yerine yeni gemi inşa edilmesine ilişkin teşvik mekanizmasının Mart ayında yenilendiğini vurguladı.
Uraloğlu'nun açıklamaları, Türkiye'nin denizcilikte hem üretim hem de hizmet alanında büyüme kaydettiğini ve uluslararası alanda etkisini artırdığını ortaya koyuyor. Sektörün sürdürülebilir teknolojiye yönelimi ve altyapı yatırımları, önümüzdeki dönemde rekabet gücünü güçlendirecek başlıca unsurlar olarak öne çıkıyor.
ULAŞTIRMA VE ALTYAPI BAKANI ABDULKADİR URALOĞLU, GEMİ SANAYİSİNİN 2024’TE 1,91 MİLYAR DOLARLIK İHRACAT YAPTIĞINI, YAT VE TEKNECİLİK SEKTÖRÜNÜN İSE YAN SANAYİYLE BİRLİKTE 5,5 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİK BÜYÜKLÜĞE ULAŞTIĞINI AÇIKLADI.
