"Yapay Zeka Çağında Yayımcılık Zirvesi" İstanbul Ticaret Üniversitesi'nde düzenlendi
İstanbul Ticaret Odası 32 No'lu Basım-Yayım Meslek Komitesi, Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM) ve Basın Yayın Birliği Derneği işbirliğiyle düzenlenen "Yapay Zeka Çağında Yayımcılık Zirvesi", İstanbul Ticaret Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. Zirvede yapay zekanın yayıncılık üzerindeki etkileri, kültürel sonuçları ve sektörel sorumluluklar kapsamlı biçimde ele alındı.
Açılış konuşmaları: Üniversite ve sektör bakışları
İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necip Şimşek, yapay zekayı "bir metot, kolaylaştırıcı bir kavram" olarak tanımlayarak, "her sektörün kullanmak istediği" bir araç olduğunu vurguladı. Şimşek, yayıncılığın bu kavramı görmezden gelerek yol almasının mümkün olmadığını belirtti ve üniversite olarak hem organizasyonel hem de akademik katkı sunma memnuniyetlerini dile getirdi.
Teknolojinin kültürel ve ekonomik etkileri
İstanbul Ticaret Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. İsrafil Kuralay, dijitalleşme ve yapay zekanın hizmet sektörü içinde yayıncılığı önemli ölçüde etkilediğini söyledi. Kuralay, geleneksel üretim dönemlerinde içerik üreticileriyle hizmet sağlayıcıların ayrıldığını, ancak teknolojinin "medeniyet ve kültür" taşıdığını ifade etti:
"Teknolojiyi aldığınız zaman medeniyeti de alıyorsunuz. Teknoloji mutlaka kültürünü de beraberinde getiriyor."
Kuralay, kitapların kağıttan dijitale geçişini ve kağıdın hâlâ varlığını korumasını, bunun ekonomik boyutunun göz önünde tutulması gerektiğini belirtti. Ayrıca televizyon, gazete, dergi, radyo ve sinema gibi mecraların artık "bir ekrandan herkese hitap edebildiğini" vurgulayarak, mesleklerin dönüşümü ve yeni fırsat iklimine dikkat çekti. Kuralay, yapay zekaya ilişkin şu değerlendirmeyi paylaştı:
"Bir taraftan meslekler kayboluyor, diğer taraftan da yeni bir fırsat iklimi oluşuyor. ... Çok büyük bir dalgayla karşı karşıyayız. 'Yapay zeka nereye kadar', 'kimin için ne kadar' sorularını sormamız gerekiyor."
Sektör temsilcilerinin değerlendirmeleri: Fırsatlar ve tehditler
İTO Yönetim Kurulu Üyesi ve Yayıncı Meslek Birlikleri Federasyonu Başkanı Münir Üstün, yapay zekanın artık sadece bir teknoloji olmadığını, aynı zamanda bilgi üretimi ve aktarımı konusunda bir paradigma değişimi getirdiğini belirtti. Üstün, dönüşümün "büyük fırsatlar kadar ciddi sorumluluklar" da doğurduğunu söyleyerek, insan kaleminin, fikrinin ve emeğinin değerinin korunmasının yeniden tartışılması gerektiğini vurguladı.
Kültürel homojenleşme kaygısı
Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı Burhan Genç, yapay zekanın çeviri, metin inşası, çizim ve animasyon gibi süreçleri hızlandırma vaadinde bulunduğunu ancak bunun kültürel üretimde kısa vadede yok oluş riskini taşıdığı uyarısında bulundu. Genç, milli ve yerel kültürel değerlerin kaybolması, ortaklaşa ve tekdüze üretim riskine dikkat çekti.
Yayıncılığın misyonu ve insan emeğinin korunması
İstanbul Ticaret Odası 32 No'lu Basım-Yayın Meslek Komitesi Başkanı Halil Çelik, yayıncılığın yalnızca kitap basmak, dağıtmak veya satmak olmadığını; bunun aynı zamanda bir kültür aktarma aracı olduğunu belirtti. Çelik, yapay zekanın yazar, editör ve çeviri süreçlerinde verimlilik sağladığını ancak bu süreçlerin anlamlandırılmasının ve insan emeğinin korunmasının önemine dikkat çekti. Çelik'in değerlendirmesi özetle şuydu:
"Biz bu sürecin parçası olmak yerine verimli olmayı tercih ediyoruz. ... İnsan emeğini ve üretkenliğini merkezde tutarken teknolojiyi en verimli şekilde kullanmak zorundayız."
Zirvenin açılış oturumu: "Yapay Zeka Çağında İnsan Kalmak"
Nörobilim uzmanı ve yazar Prof. Dr. Sinan Canan, açılış oturumunda "Yapay Zeka Çağında İnsan Kalmak" başlıklı konuşmasında yapay zekanın hızına ve bu hızın getirdiği algıya odaklandı. Canan, sosyal medya ve internetin birlikte yarattığı risklere dikkat çekerek, daha önce sosyal medyada paylaştığı sözünü yineledi:
"Dünyanın en tehlikeli kombinasyonu boş adam ve sınırsız internettir." Canan, bu uyarıya artık yapay zekanın da eklendiğini belirtti.
Canan, yapay zekanın problem çözme yeteneğini, kelimeler arası ilişkileri vektör uzayında tanımlayan algoritmalarla açıklarken, "Yapay zeka zeki falan değil, sadece hızlı" tespitini yaptı. Konuşmasında, bu sistemlerin bizim ürettiklerimizden beslendiğini ve üretilen her sözün sistemi genişlettiğini hatırlattı:
"Bu sistem bizim ürettiklerimizden bir şeyler üretiyor."
Oturumlar: Çocuk yayıncılığı, çeviri, eğitim ve telif hakları
Zirvede düzenlenen oturumlarda çocuk yayıncılığı, edisyon ve çeviri, eğitim yayıncılığı ve pazarlama ile telif hakları başlıkları ele alındı. "Çocuk Yayıncılığı ve Çizerlik" oturumunda Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Yapay Zeka Uzmanı Dr. Melike Palsü Kurt, Çocuk ve Gençlik İçerikleri Uzmanı Nurgül Şenefe, Zürafa Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Adem Kaya ve yazar Ahmet Karauğuz konuştu.
"Edisyon ve Çeviri" oturumunda İstanbul Ticaret Üniversitesi Yayınları Müdürü Halil İbrahim Binici, İSAM Yayınları Editörü Muhammet Murtaza Özeren, Epona Yayınları Genel Yayın Yönetmeni Dr. Sedat Demir ve akademisyen Prof. Dr. Işın Öner yer aldı. "Eğitim Yayıncılığı ve Pazarlama" ile "Telif Hakları" oturumlarında da alanında uzman isimler fikirlerini paylaştı.
Zirve, yapay zekanın sunduğu kolaylıklar ile korunması gereken kültürel ve etik değerler arasındaki gerilimi görünür kılarak, yayıncılık sektöründe "fırsatların akıllıca yönetilmesi" gerektiğine dair güçlü bir tartışma zemini oluşturdu.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) 32 No'lu Basım-Yayım Meslek Komitesi, Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği (TBYM) ve Basın Yayın Birliği Derneği işbirliğiyle düzenlenen "Yapay Zeka Çağında Yayımcılık Zirvesi", İstanbul Ticaret Üniversitesi'nde gerçekleştirildi. Türkiye Basım Yayın Meslek Birliği Başkanı M. Burhan Genç açılış programında konuştu.
