Van TSO ev sahipliğinde 'Türkiye’de Barış Nasıl Tesis Edilir?' söyleşisi
Van Ticaret ve Sanayi Odası (Van TSO) tarafından düzenlenen "Türkiye’de Barış Nasıl Tesis Edilir?" konulu söyleşi programı, çözüm sürecinin hukuk, demokrasi ve iş dünyasına yansımalarını farklı açılardan ele almak üzere gerçekleştirildi. Programın moderatörlüğünü Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Suvat Parin üstlendi.
Programın odak noktaları
Söyleşide, Türkiye’de barışın toplumsal, siyasal ve ekonomik boyutları farklı perspektiflerden değerlendirildi. Van TSO Başkanı Necdet Takva, konuşmasında süreci öncelikle ekonomik bir bakış açısıyla tartışma amacını vurguladı ve bölgenin mevcut yapısal sorunlarına ilişkin veriler paylaştı.
Ekonomik göstergeler ve bölgesel geri kalmışlık
Takva, Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana yaşananların ve bundan sonra izlenmesi muhtemel yolların ekonomik etkilerini değerlendirdiklerini belirterek, bölgenin reel verilerde sürekli alt sıralarda yer aldığına dikkat çekti. 2022 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yapılan araştırma kapsamında Türkiye genelinde geri kalmış olarak tanımlanan 121 ilçenin 90’ının bölge sınırlarında olduğu, Van ilinde ise Edremit, Tuşba ve İpekyolu ilçeleri hariç 8 ilçenin bu listede yer aldığı ifade edildi. Ayrıca 2024 yılında yapılan bir araştırma sonucu, Türkiye’nin en gelişmemiş 50 ilçesinin 49’unun bölge illerinde bulunduğu belirtildi.
İstihdam verileri ve teşvik geçmişi
Konuşmada, bölgedeki işsizlik oranlarının Türkiye ortalamasının oldukça üzerinde seyrettiği vurgulandı. Takva, 1963 yılından bugüne kadar 18 defa teşvik uygulaması gündeme geldiğini ancak istihdam ve eğitimde beklenen iyileşmenin sağlanamadığını kaydetti. TÜİK verilerine göre işsizlik oranları Van’da yüzde 16,7; Ağrı’da yüzde 13,1; Hakkari’de yüzde 18,3; Muş’ta yüzde 13,1 seviyesinde olduğuna işaret edildi. Oda tarafından yapılan bir araştırmada ise Van’da genç işsizlik oranının yaklaşık yüzde 36 olduğu tespit edildi.
Güvenlik harcamaları ve fırsat maliyeti
Takva, bölgede yapılan güvenlik harcamalarının Batı illerine yapılan güvenlik harcamalarının üç katından fazla olduğunu belirtti. Uzmanların TRT’de yaptığı hesaplamaya dayanarak aktarılan değerlendirmede, bu süreçte harcanan yaklaşık 2 trilyon dolarlık kaynağın 196 adet İstanbul Yeni Havalimanı veya bin 176 adet Marmaray projesi yapmaya imkan tanıyacağı ifade edildi.
Tarım ve hayvancılık: mera varlığı ve kısıtlar
Van ilinde tarım ve hayvancılığın durumu da toplantıda ele alındı. Takva, ilin yüzölçümünün yaklaşık yüzde 64,7’sinin mera alanı olduğunu, Türkiye’deki toplam mera varlığının yaklaşık yüzde 10’unun bu il sınırları içinde bulunduğunu aktardı. Yaklaşık 21 bin kilometrekare yüzölçümüne sahip bir kentte mera alanının neredeyse yüzde 65 düzeyinde olduğunu ancak yayla yasakları ve çeşitli kısıtlamalar nedeniyle hayvancılığın ciddi sorunlar yaşadığını belirtti. Takva, meselenin sebep-sonuç ilişkisi içerisinde samimi ve gerçekçi bir bakışla ele alınması gerektiğini vurguladı.
Sonuç ve kapanış
Program, katılımcıların yoğun ilgisiyle gerçekleşen konuşmaların ardından yapılan değerlendirmelerle sona erdi. Söyleşi, çözüm sürecinin hukuk, demokrasi ve ekonomi eksenlerinde somut verilerle tartışılmasına zemin hazırladı ve bölgesel sorunların kapsamlı bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini ortaya koydu.
VAN TİCARET VE SANAYİ ODASI (VAN TSO) TARAFINDAN DÜZENLENEN "TÜRKİYE'DE BARIŞ NASIL TESİS EDİLİR?" KONULU SÖYLEŞİ PROGRAMI GERÇEKLEŞTİRİLDİ.
