Van'ın Saray ilçesi Kekikdüzü'nde 'köse-gelin' geleneği yaşatılıyor
Van'ın Saray ilçesine bağlı Kekikdüzü Mahallesi'nde, unutulmaya yüz tutan 'köse-gelin' geleneği yerel halk tarafından yaşatılıyor. Gelenek, soğuk kış gecelerinde hem eğlence imkanı sunuyor hem de toplumsal yardımlaşmanın somut bir örneğini oluşturuyor.
Geleneğin işleyişi
Yörede asırlardır oynanan bu oyunda kostümünü ot ve yünle hazırlayan köse, mahalle evlerini dolaşarak un, şeker, yağ, bakliyat gibi gıda maddeleri ve para topluyor. Toplananlar daha sonra ihtiyaç sahiplerine dağıtılıyor; böylece eğlence ile dayanışma bir arada yürütülüyor.
Toplumsal ve kültürel bağlam
M. Salih Özgür, geleneğin mahallede her yıl devam ettiğini vurgulayarak: «Atalarımızdan gördük ve sürdürüyoruz» dedi. Celil Öztürk de geleneği genç kuşaklara aktarmaya çalıştıklarını belirterek, «Bu oyunu gençler olarak ata ve babamızdan öğrendik ve gelecek nesillere aktarmaya çalışıyoruz. Toplanan gıda malzemeleri köse ve eşi tarafından ihtiyaç sahiplerine dağıtılır. Yardımlaşmanın güzel bir örneği olan bu geleneğimizi sürdürmek istiyoruz. Öğrendiğimiz kadarıyla koyun sürüsüne koç katımının yüzüncü günü ve anne karnındaki kuzuya can gelmesi olarak yapılan bu gelenek, bölgeden bölgeye değişik adlarla da yapılıyor» ifadelerini kullandı.
Sürdürülebilirlik ve kuşaklar arası aktarım
Mahalledeki uygulama, kültürel mirasın korunması ve toplumsal dayanışmanın canlı tutulması açısından önemli bir örnek teşkil ediyor. Gelenek, gençlerin aktif katılımıyla sürdürülüyor; bu da hem ritüelin sürekliliğini sağlıyor hem de yerel dayanışma ağlarını güçlendiriyor. Yerel aktörlerin katkısıyla geleneksel uygulamaların yaşatılması, kırsal topluluklarda kültürel kimliğin korunmasına ve sosyal sermayenin artmasına hizmet ediyor.
Not: Haber, Kekikdüzü Mahallesi'nde sürdürülen 'köse-gelin' geleneğinin yerel uygulamalarını ve toplumsal etkilerini aktarmaktadır.
Van'da köylülerin kış eğlencesi 'köse-gelin' geleneği yaşatılıyor
