Van Gölü'nün çekilmesi balıkçı limanlarını işlevsiz bıraktı
Dünyanın en büyük sodalı gölü olan Van Gölü, son yıllarda su seviyesindeki hızlı düşüş nedeniyle kıyı şeridinde önemli değişimlere sahne oluyor. Su çekilmesi, birçok balıkçı limanını karaya dönüştürdü; tekneler limandan ayrılamıyor ve avcılık faaliyetleri sekteye uğruyor.
Limandaki teknelerin suya ulaşamaması nedeniyle balıkçılar işlerini sürdüremiyor; bu durum kent ve havza ekonomisinde doğrudan kayba yol açıyor. Su seviyesindeki azalma, kıyı yapısının değişmesine ve sığ alanların genişlemesine neden oluyor.
Uzman değerlendirmesi
İHA muhabirine konuşan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (Van YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası'nın küresel iklim değişikliğinden ciddi şekilde etkilendiğini belirtti. Alaeddinoğlu'nun değerlendirmesi şu şekilde:
"Bütün dünyada ve ülkemizde olduğu gibi içinde bulunduğumuz havza da küresel iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarına maruz kalıyor. Burası aynı zamanda kapalı bir havza, çevresi kapalı ve su toplama alanına sahip. Bu su toplama alanının beslediği en büyük göl Van Gölü’dür. Tabii küçük göllerimiz de bulunmaktadır. Dolayısıyla bu kapalı havza, iklim değişikliğinden birçok açıdan etkileniyor. Birincisi, havzada sulak alanlar sayıca fazladır. Sulak alanların fazla olması, şiddetli buharlaşmayla birlikte bu suların geri çekilmesine ve toprak parçalarının açığa çıkmasına neden oluyor. Buharlaşmanın şiddetinin yanı sıra yağışlarda da uzun yıllardır geçmişe oranla bir azalış söz konusudur. Sıcaklığın artışı, buharlaşmanın şiddeti, yağıştaki azalma ve kapalı havza özelliği; kar şeklinde düşen yağışların artık gerçekleşmemesi bütün bu faktörler havzada maalesef Van Gölü başta olmak üzere tüm göllerimizin alan kaybetmesine, yani suların buharlaşmayla birlikte çekilmesine neden oluyor"
Ekonomik etkiler ve yönetim çağrısı
Alaeddinoğlu, havzada yaz mevsiminde yağışsız geçen sürenin uzadığını vurgulayarak şu değerlendirmeyi paylaştı:
"Geçmişte yaklaşık bir ay yağışın düşmediği havza, şimdi 1,5 ve sonra 2 aya çıkmış durumdadır. Bu yıl ise 3 ayı aşkın süredir havzada yağış gerçekleşmedi. Dolayısıyla bütün bunlar, havzadaki göllerin başta Van Gölü olmak üzere alan kaybetmesine yol açıyor. Gölün çekilmesiyle birlikte kara hâline gelen ya da sığlaşan bölgeler, balıkçı teknelerinin limanlara ulaşmasını engelliyor ve bu durum balıkçıların sağlıklı şekilde avcılık yapamamasına, dolayısıyla ekonomik kayba neden oluyor"
Prof. Dr. Alaeddinoğlu, bölgenin artık doğal süreçlere bırakılmayacak kadar hassas bir noktaya geldiğini belirterek yönetim çağrısında bulundu: "Bu durumun havza yönetimi mekanizması çerçevesinde ele alınması ve yönetilmesi gerekiyor. Bu göl ve bütün bu alanlar, doğanın zaman içerisinde kendiliğinden yapacaklarına bırakılmamalı. Kesinlikle havza bir bütün olarak havza yönetimi kapsamında değerlendirilip yönetilmelidir"
Öne çıkan durum: Van Gölü'ndeki çekilme, kıyı ile liman altyapısını doğrudan etkileyerek balıkçılık faaliyetlerini zorlaştırıyor; uzmanlar ise sorunun kapsamlı bir havza yönetimi ile ele alınması gerektiğini vurguluyor.
DÜNYANIN EN BÜYÜK SODALI GÖLÜ OLAN VAN GÖLÜ, KÜRESEL İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİYLE HIZLA ALAN KAYBEDERKEN, BİRÇOK BALIKÇI LİMANI ADETA KARAYA DÖNÜŞTÜ.
