Kısa videoların çocuklar üzerindeki etkisi ve uzman uyarısı
Sosyal medyadaki kısa süreli video içeriklerinin çocuklarda dikkat süresini kısalttığı ve uzun vadede öğrenme ile odaklanma sorunlarına yol açabileceği konusunda uzmanlar uyarıyor. Psikolog Meryem İlhan, ebeveynlerin ekran süreleri ve içerik seçimine dikkat etmesi gerektiğini vurguluyor.
Okul sonrası ebeveyn rolü ve düzen önerileri
İlhan'a göre okuldan sonra çocuklar öğretmen kontrolünden aile kontrolüne geçtiğinde zor bir süreç başlıyor. Çocuğun gün boyu yoğun dikkat sarf ettiğini göz önünde bulundurarak onlara nefes aldırmak, zil işleyişine göre bir düzen oluşturmak ve bir ders programına uyma alışkanlığı kazandırmak gerekiyor. Ayrıca ilave olarak vücut ritmini tanımlayan 'vücut sirkadiyen ritimi'nin uyku, sindirim ve dikkat odağıyla ilişkili olduğu hatırlatılıyor; bu nedenle akşamları yoğun yeni öğrenme yerine pekiştirme çalışmalarının daha uygun olduğu belirtiliyor.
Dikkat süreleri ve molaların önemi
İlhan, çocukların yaş gruplarına göre yoğunlaşabildiği dikkat sürelerini şu şekilde özetliyor: ilkokulda 15-20 dakika, ortaokulda yaklaşık 30 dakika, lisede ise 35-40 dakika. Bu süreler dikkate alınarak programlar hazırlanmalı ve düzenli molalarla desteklenmelidir. Ebeveyn yaklaşımında baskıcı olmaktan çok anlayış ve sevgi göstermenin çocuğun potansiyelini ortaya çıkarmada kritik olduğu vurgulanıyor.
İçerik seçimi ve dopamin etkisi
Çocuklara izlettirilen videoların türünün dikkat süresini doğrudan etkilediğini belirten İlhan, kısa içeriklerin hızlı dopamin uyarımı yaptığına dikkat çekiyor. Bu durum, çocuğun ders çalışırken veya bir işe odaklanırken dopamin sisteminin 'hızlı uyarılma' beklentisi içine girmesine ve sonuçta dikkat süresinin kısalmasına yol açabiliyor. İlhan bunun için çocuklara telefon oynatılmaması değil, 'içeriklerin kontrol edilmesi' gerektiğini, faydalı ve yaşa uygun içeriklerin seçilmesinin ebeveyn sorumluluğu olduğunu ifade ediyor.
Özetle, kısa videoların yarattığı hızlı uyarıcı etkiler ve çocukların yaşına uygun dikkat sürelerinin bilinmesi, ebeveynlerin ev içi düzen kurma, molalandırma ve içerik denetimi konularında etkin rol almasını gerektiriyor.
UZMANLAR KISA SÜRELİ İZLENEN VİDEOLARIN, ÇOCUKLARIN ODAKLANMALARINI YAKINDAN ETKİLEDİĞİNE DİKKAT ÇEKİYOR
