Doktor kontrolü olmadan takviye ve bitki çayı kullanımı uyarısı
Sağlık Bilimleri Üniversitesi İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dahiliye Bölümü Eğitim ve İdari Sorumlusu Doç. Dr. Murat Akarsu, üst solunum yolu rahatsızlıklarının arttığı dönemde doktor tavsiyesi olmadan kullanılan gıda takviyeleri ve bitki çaylarının ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtti.
Hekim gözetimi şart
Doç. Dr. Murat Akarsu, bu ürünlerin kullanımının mutlaka hekim gözetiminde olması gerektiğini vurguladı. Bir maddenin ilaç veya zehir diye tanımlanmasının doza bağlı olduğunu ifade eden Akarsu, ortamda sık görülen uygulamalara dikkat çekti:
Bir maddenin ilaç veya zehir diye tanımlanması doza bağlıdır.
Covid döneminden bu yana yüksek doz C vitamini kullanımının yayıldığını, ancak yüksek dozların böbrek taşı riskini artırabileceğini söyledi. Kompleks B vitaminlerinin, folik asit veya B12 eksikliği durumuna göre hedeflenmesi gerektiğini, magnezyumun yorgunluk şikayetlerinde sık kullanıldığını ancak laboratuvar verileri olmadan alınmaması gerektiğini belirtti. Probiyotiklerin bağırsak alışkanlığında etki göstermek için süresinin önemli olduğunu, vitamin ve minerallerde ise kan sonuçları gözlenmeden yüksek doz alımların risk taşıdığını ekledi.
Olası riskler ve karşılaşılabilen tablolar
Akarsu, kontrolsüz takviye kullanımının faydadan çok zarar getirebileceğini söyledi. Karaciğere toksik etki, böbrek yetersizliği, elektrolit bozuklukları ve ölümcül tablolar oluşabileceğine dikkat çekti. Omega 3 örneğinde, çocukluk ve yaşlılıkta yararlı etkileri olmasına karşın fazla kullanımın kan sulandırıcı kullananlarda kanama riskini artırabileceğini ve bazı çalışmalarda çarpıntıya yol açabileceğini belirtti.
Ayrıca D vitamini eksikliğinin toplumda yaygın olduğunu ancak yüksek doz tedavilerinde dikkatli olunması gerektiğini, karaciğer hasarı ve yetersizliğe götürebilecek tabloların gelişebileceğini vurguladı.
Yaşlılar, gebeler ve kilo amaçlı kullanımlarda özel riskler
Bitki çaylarını kontrolsüz kullanan yaşlı hastalarda sıvı dengesinin bozulmasının böbrek yetersizliğine ve ciddi sonuçlara yol açabileceğini belirten Akarsu, yeşil çay veya karışım çayların sıvı dengesini etkileyebileceğini söyledi. Gebelere bitkisel çay önerilmediğini, aktardan bilinçsiz ürün alınmaması gerektiğini ifade etti.
Kilo verme amacıyla kullanılan takviyeler ve bitkisel çayların ishal ve sıvı kaybına yol açarak geçici kilo kaybı izlenimi oluşturduğunu, bunun sağlıklı bir durum olmadığını aktardı.
Pratik uyarılar
İnternetten bilinmeyen karışımların alınmaması, takviye ve bitkisel ürünlerin ilaçlarla etkileşimlerinin göz önünde bulundurulması gerektiğini söyleyen Akarsu, bu ürünleri ilaç gibi görmemenin tedaviyi zorlaştırdığını ve bazen poliklinikten acile giden vakalarla karşılaşıldığını belirtti. Sonuç olarak, takviye ve bitki çayı kullanımında mutlaka hekim danışmanlığı alınması gerektiği vurgulandı.
Bilinçsiz takviye ve bitki çayına tüketimine dikkat: "Hastaların bir kısmı soluğu acilde alabiliyor"
