UNDP Raporu: Ekonomik Kayıp ve İnsani Kriz
Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Suriye'de 14 yıl süren çatışmaların yaklaşık 800 milyar dolarlık gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) kaybına neden olduğunu açıkladı. UNDP tarafından yayımlanan 'Suriye'deki Çatışmanın Etkileri: Harap Olmuş Bir Ekonomi, Yaygın Yoksulluk, Sosyal ve Ekonomik Toparlanmaya Giden Zorlu Yol' başlıklı rapor, Suriye ekonomisinin ve toplumunun gidişatı hakkında bir ön değerlendirme sunuyor.
Çatışmalardan Etkilenen Ekonomi ve Sosyal Yapı
Rapor, Suriye'deki çatışmaların, yaklaşık 40 yıllık ekonomik, sosyal ve beşeri sermaye ilerlemesini tersine çevirdiğini vurguladı. Çatışmalar sonucu **618 bin kişinin hayatını kaybettiği** ve **113 bin kişinin kaybolduğu** tahmin ediliyor. Sağlık sisteminin çökmesi, sağlık merkezlerinin üçte birinin hasar görmesi ve ambulans hizmetlerinin neredeyse yarısının devre dışı kalması, çok sayıda insanın ölümüne sebep oldu.
Yoksulluk ve Değişen Yaşam Koşulları
UNDP raporuna göre, Suriye'de her 10 kişiden **9'u yoksulluk** sınırının altında yaşıyor. Yoksulluk oranı, çatışmalardan önceki %33 seviyesinden %90'a fırladı. Aşırı yoksulluk oranı ise %11'den %66'ya yükseldi. Bunun yanı sıra, 6-15 yaş arasındaki çocukların yaklaşık %50'sinin okula gitmediği bildiriliyor.
İnsani İhtiyaçlar ve Altyapı Sorunları
Bugün **5.7 milyon kişi** barınma desteğine ihtiyaç duyuyor. Çatışmalar nedeniyle konutların neredeyse üçte biri yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Suriye nüfusunun yarısı, temiz su ve sanitasyon erişiminden mahrum durumda. Ayrıca, enerji üretimi %80 oranında azalırken, elektrik santrallerinin %70'i hasar gördü ve ulusal şebeke kapasitesi %75 küçüldü.
Ekonomik Büyümenin Artması Gerekiyor
Raporda belirtilen verilere göre, mevcut büyüme oranı %1,3 düzeyinde bulunuyor. Suriye’nin çatışma öncesi GSYH seviyelerine ulaşması için bu oranın 55 yıl süreceği öngörülüyor. Ülkenin, ekonomik toparlanmayı 10 yıla indirebilmesi için yıllık büyüme oranının 6 kat artması gerekmektedir.
Uzun Vadeli Yatırım Gerekliliği
UNDP İcra Direktörü Achim Steiner, Suriye'nin kalkınması için acil insani yardımların ötesinde, uzun vadeli yatırım yapılmasının şart olduğunu ifade etti. Gıda güvenliği için tarımın canlandırılmasının yanı sıra, sağlık, eğitim ve enerji gibi temel hizmetlerin altyapısının yeniden inşasının önemine dikkat çekti.
UNDP Arap Devletleri Bölgesel Bürosu Direktörü Abdallah Al Dardari, Suriye'nin geleceğinde güçlü bir kalkınma ve toparlanma stratejisinin gerekliliğini vurguladı. Bu strateji, yönetişim reformları ve sosyal hizmetlerin güçlendirilmesini içermelidir.
