Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayındaki market ve üretici fiyatları ile girdi maliyetlerinde yaşanan değişimlere dair önemli açıklamalarda bulundu. Bayraktar, bu ay markette satılan 36 ürünün 17'sinde fiyat artışı yaşandığını, 19'unda ise fiyat düşüşü görüldüğünü bildirdi.
Bu dönemde, market ile üretici arasındaki en fazla fiyat farkı, yüzde 283 ile sivri biberde gerçekleşti. Bunu sırasıyla yüzde 278 ile kuru soğan, yüzde 217 ile kuru fasulye, yüzde 213 ile nohut ve yüzde 203 ile kuru incirin takip ettiğini belirtti.
Bayraktar, markette fiyatı en fazla artan ürünlerin yüzde 22 ile limon ve elma olduğunu ifade etti. Bu artışı, yüzde 8 ile kuru üzüm, yüzde 6 ile kuru kayısı ve maydanoz izledi. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 49 ile sivri biber oldu. Sivri biberdeki fiyat düşüşünü, yüzde 39 ile salatalık, yüzde 36 ile kabak ve yüzde 34,5 ile patlıcan takip etti.
Söz konusu dönemde, üretici fiyatları itibarıyla 28 ürünün 8'inde fiyat artışı yaşanırken, 13'ünde fiyatlar geriledi. Üreticideki en büyük fiyat düşüşü ise yüzde 72 ile sivri biberde kaydedildi. Sivri biberdeki düşüşü, yüzde 53 ile kabak, yüzde 41 ile patlıcan ve yüzde 36 ile kuru soğan takip etti. En fazla fiyat artışı olan ürün ise yüzde 112,5 ile limon oldu; limondaki artışı yüzde 25 ile havuç ve yüzde 17 ile kuru kayısı izledi.
Bayraktar, fiyat değişimlerinin nedenleri üzerine değerlendirmelerde de bulundu. Limondaki fiyat artışının, bayram döneminin yaklaşmasıyla talepte görülen artıştan kaynaklandığını ifade etti. Havuçta ise hasat döneminin sona ermesi ve depo maliyetlerinin etkili olduğunu belirtti. Marul ve maydanozda arz azalmasının fiyatları yükselttiğini vurguladı.
Tarla üretiminin başlaması ile birlikte sivri biber, kabak, patlıcan, domates ve salatalıkta yaşanan fiyat düşüşlerinin arzda artıştan kaynaklandığını açıklayan Bayraktar, kuru soğanda ise ekim alanlarının artışı ile rekoltenin yükselmesinin fiyatları aşağıya çektiğini kaydetti.
Bayraktar, girdi maliyetleri ile ilgili olarak Mayıs ayında, nisana göre amonyum sülfat gübresi yüzde 4,9, üre gübresi yüzde 2,3, DAP gübresi yüzde 0,8 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 0,7 artış gösterdi. Amonyum nitrat gübresi ise yüzde 0,5 azaldı. Geçen yılın Mayıs ayına göre üre gübresi yüzde 46,2, DAP gübresi yüzde 36,9, amonyum nitrat gübresi yüzde 33, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 31,4 ve amonyum sülfat gübresi yüzde 28,6 oranında arttı.
Mayıs ayında, süt yemi yüzde 2,7, besi yemi ise yüzde 2 artış gösterirken, son bir yılda besi yeminin yüzde 27,2, süt yeminin ise yüzde 26,4 yükseldiği kaydedildi. Elektrik fiyatlarının yıllık olarak yüzde 47,08 artarken, tarım ilacı fiyatlarının yüzde 14,94 yükseldiği belirtildi. Mayıs ayında mazot fiyatı aylık olarak yüzde 1,7 artarken, yıllık bazda yüzde 13,9 yükseliş gösterdi.
Bayraktar, ayrıca Dünya Süt Günü'nü kutlayarak, üretimde sürdürülebilirliğin sağlanması için çiğ sütte üreticinin kazanç elde etmesi gerektiğini vurguladı. Girdi fiyatlarının düşürülmesi ve kontrol edilmesine yönelik tedbirlerin alınması gerekliliğini de ifade etti.
