TÜSEDAD Başkanı Müslüm Doğru: Şap, hayvancılıkta ciddi kayıplara yol açıyor
Tüm Süt, Et ve Damızlık Sığır Yetiştiricileri Derneği (TÜSEDAD) Başkanı Müslüm Doğru, şap hastalığının etkileri nedeniyle beside yüzde 30, süt sığırlarında ise yüzde 15-20 kayıp tahmin ettiklerini belirtti. Doğru, ülkede şu anda sıkıntı olduğunu, kesime giden hayvan sayısının azaldığını vurgulayarak, "Et fiyatları yükselecek" dedi.
Kesim fiyatlarında artış
Bursa İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği'nin 22 Kasım fiyatlarına göre, 400 kilogram ve üzerindeki Holstein cinsi danaların kesim ücretleri 30 lira artarak 490 liraya çıktı. Tüm Holstein cinsi danalarda kesim ücretleri 30 lira artışla; 250 kg ve altı 390 lira, 251-350 kg 440 lira, 351-400 kg 470 lira olarak güncellendi.
Diğer dana ırklarındaki kesim fiyatları da 30 lira artışla; 250 kg ve altı ile 400 kg ve üzeri aralığında 420 ile 520 lira arasında belirlendi. İnek kesim fiyatlarında da kilogram başına 30 liralık artışla 350 ila 440 lira bandı oluştu.
Aşılama, hastalığın seyri ve üretime etkisi
Doğru, şapın ülkede derin yaralar açtığını ve bıraktığı hasarın etkisinin uzun süreceğini söyledi. Türkiye'de şap hastalığının girmediği şehir olmadığını belirterek, besi çiftliklerinden erken kesime giden hayvan sayısının fazla olduğunu; 250-300 kilogram, hatta 200 kilogram karkas veren hayvanların bile erkenden kesildiğini aktardı.
Aşılama sürecine ilişkin uyarıları da paylaşan Doğru, aşı uygulamalarının zamanında yapılmasının önemine dikkat çekti: "Birinci şap aşısını yaptırdığınız zaman bir süresi var. 21 gün geçince ikinciyi yaptıracaksınız. İkinci aşı yapıldıktan sonra 42'nci günde yüzde 80-85 koruma sağlıyor." Aşı yaptıran çiftliklerde hasarın daha sınırlı kaldığını, aşıyı geç veya eksik yaptıranların daha çok zarar gördüğünü vurguladı.
Doğru, şapın yalnızca et verimini değil süt verimini ve döl verimini de olumsuz etkilediğini belirterek, "İnekler gebe kalmıyor. İçerde de hasar bırakıyor; gebe kalmaması, verimin düşmesi ve doğması gereken buzağıların doğmaması demek" dedi.
Piyasa beklentileri ve alınması gereken önlemler
Doğru, şapın etkisini pandemi benzetmesiyle ifade ederek, "Pandemi benzetmesi çok doğru ama oluşturduğu etki 6 Şubat depremi gibi olacak" değerlendirmesinde bulundu. Et arzının azaldığını; normalde bu aylarda kesime gelmesi gereken hayvanların önceden kesildiğini, bu nedenle şu anda dana sıkıntısı yaşandığını söyledi.
Fiyatlara ilişkin öngörüsünü paylaşan Doğru, arz daralmasının et fiyatlarını yükselteceğini; kısa vadeli, palyatif önlemler olarak yapılacak ithalatın ise kalıcı bir çözüm olmayacağını belirtti: "Palyatif çözüm hayvancılığı öldürür." Doğru, fiyatlar üzerindeki baskının kalkması halinde üreticinin biraz olsun gelir elde edip üretimden vazgeçmeme ihtimalinin artacağını ifade etti.
Özetle, TÜSEDAD yetkilileri şap salgınının yaygınlığı ve etkileri konusunda uyarıda bulunuyor; aşılama takviminin doğru uygulanması, kesim ve üretim dengelerinin izlenmesi ile piyasada olası fiyat artışlarının dikkate alınması gerektiğini vurguluyor.
TÜM SÜT, ET VE DAMIZLIK SIĞIR YETİŞTİRİCİLERİ DERNEĞİ (TÜSEDAD) BAŞKANI MÜSLÜM DOĞRU, ŞAP HASTALIĞI YÜZÜNDEN BESİDE YÜZDE 30, SÜT SIĞIRLARINDA İSE YÜZDE 15-20 KAYIP TAHMİN ETTİKLERİNİ BELİRTEREK, ŞU ANDA ÜLKEDE SIKINTI OLDUĞUNU, KESİME GİDEN HAYVANIN AZALDIĞINI VURGULADI VE "ET FİYATLARI YÜKSELECEK" DEDİ.
