Son günlerde Türkiye, yurt genelinde 40 dereceyi aşan bir sıcak hava dalgasının etkisi altına girdi. Bu sıcaklığın kaynağı ise Afrika kıtası olarak gösteriliyor. Türkiye'deki sıcaklıklar, Afrika'nın bazı bölgelerindeki aylara yayılan sıcak hava koşullarının kısa süreli bir yansıması niteliğinde.
Afrika, dünyanın en sıcak bölgelerine ev sahipliği yapmaktadır. Sahra Çölü, Danakil Çöküntüsü ve Sahel kuşağı gibi bölgelerde sıcaklıklar sürekli olarak yüksek seyretmektedir. Özellikle, yeryüzünün "cehennemi" olarak adlandırılan Danakil Çöküntüsü yıl boyunca ortalama 35 derece sıcaklığa ulaşmakta ve bazı günler 50 dereceye kadar çıkabilmektedir.
Tunus'un Kebili kentinde 1931 yılında ölçülen 55 derece sıcaklık, kaydedilen en yüksek sıcaklıklardan biri olarak dikkat çekiyor. Libya'nın El Aziziye şehrinde 1922'de ölçülen 58 derece rekoru ise günümüzde ölçüm hatası nedeniyle geçerliliğini yitirmiştir.
Afrika İklimi ve Sıcaklık Farklılıkları
Afrika'nın güneyindeki çöl bölgeleri gündüz saatlerinde 45-50 derecelik sıcaklıklar yaşarken, gece bu sıcaklıklar ciddi oranda düşmektedir. Nem oranının düşük olması, sıcaklıkların daha da hissedilir olmasına neden olmakta ve kuraklık koşullarını derinleştirmektedir. Orta Afrika'da ise nem oranları yüksek olmakla birlikte sıcaklıklar 25-30 derece civarında seyretmektedir.
Aşırı Sıcaklık Olaylarının Etkileri
2024 yılında Afrika kıtası, dünya genelinde kaydedilen 67 aşırı sıcaklık olayından 14'ünü yaşamış olup, bu durum tarımı ve insan sağlığını olumsuz etkilemiştir. Batı ve Orta Afrika'da yaşanan sıcak hava dalgası, iklim değişikliğinin etkileriyle artış göstermekte ve Güney Sudan gibi bölgelerde okulların kapanmasına neden olmuştur.
Türkiye'de, Afrika'dan gelen sıcak hava dalgası daha çok İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde etkili olmaktadır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'deki bazı şehirlerde sıcaklık 45 dereceyi aşmıştır.
Denizlerin Isınması ve Sonuçları
2024 yılı itibarıyla Atlantik Okyanusu ve Akdeniz'deki deniz yüzeyi sıcaklıkları da rekor seviyelere ulaşmıştır. Ocak ile Nisan ayları arasında yaklaşık 30 milyon kilometrekarelik deniz alanı, "denizel sıcak hava dalgaları" ile etkilenmiştir. Yüksek deniz sıcaklıkları, ekosistemleri tehdit etmekte ve aynı zamanda tropik fırtınaların güçlenmesine de yol açmaktadır.
Sonuç olarak, aşırı sıcaklıklar hem insan sağlığını hem de tarımsal üretimi tehdit eden bir durum arz etmektedir. Uzmanlar, iklim değişikliği ile birlikte böyle havaların ilerleyen yıllarda daha sık görülebileceği konusunda uyarıda bulunmaktadır.
